Αν είσαι γυναίκα κι εργάζεσαι στην τεχνολογία, πώς την παλεύεις με τον σ3ξισμό;

Ο τομέας της τεχνολογίας ήταν ένα διαχρονικά ανδροκρατούμενο επάγγελμα, γεγονός το οποίο τα τελευταία χρόνια έχει αρχίσει να αλλάζει. Όλο και περισσότερες γυναίκες επιλέγουν τον χώρο της τεχνολογίας για να εργαστούν. Κι αν και το γυάλινο ταβάνι συνεχίζει να υφίσταται, και οι αμοιβές ή οι θέσεις ιεραρχίας δεν προσφέρονται με την ίδια αφθονία στις γυναίκες του κλάδου, συγκριτικά με 10 χρόνια πριν τα πράγματα μοιάζουν κάπως καλύτερα, ενώ ακόμη υπάρχουν μελανά σημεία. Ο σεξισμός και η ανισότητα δεν είναι τόσο εύκολο να αποχωριστούν τον κλάδο.

Στον χώρο της τεχνολογίας ο σεξισμός εκδηλώνεται με την υπόθεση ότι οι γυναίκες είναι λιγότερο καταρτισμένες τεχνικά ή λιγότερο αφοσιωμένες στην καριέρα τους από τους άντρες. Έτσι διαμορφώνεται ένα πρώτης τάξεως άλλοθι ώστε να παραβλέπονται συστηματικά σε προαγωγές ή να μην τους δίνονται οι ίδιες ευκαιρίες με τους άνδρες συναδέλφους τους.  Υπάρχει ολόκληρο λήμμα στο Βικιπέδια για τον σεξισμό στο κλάδο της τεχνολογίας, από αυτό και μόνο καταλαβαίνουμε πόσο έντονο είναι το φαινόμενο. Σύμφωνα με αυτό, ο σεξισμός στον κλάδο είναι φανερός, λεπτός ή κρυφός και καθιστά τον χώρο λιγότερο φιλικό και κερδοφόρο για τις γυναίκες.

Σκεπτόμενοι στατιστικά, από το 1970 έως το 1984 υπήρχε αύξηση στις ΗΠΑ των πτυχίων στην επιστήμη των υπολογιστών, με ποσοστό που άγγιξε το 37,1%. Όμως η αύξηση αυτή μετατράπηκε σύντομα σε μείωση από το 2007 έως το 2019 με ποσοστά από 17,6-20%. Η μείωση πέρασε απαρατήρητη τότε, όμως τώρα δικαιολογείται μετά από πολλά περιστατικά σεξισμού που έχουν γίνει γνωστά διεθνώς.

Μια έρευνα του 2015 με τίτλο”The Elephant in the Valley” διεξήγαγε έρευνα σε διακόσιες γυναίκες ανώτερης εργασιακά θέσης στη Silicon Valley. Το 84% των συμμετεχόντων είπαν ότι ήταν «πολύ επιθετικοί» oι συνάδελφοί τους στο γραφείο και το 66% είπαν ότι αποκλείστηκαν από σημαντικά γεγονότα λόγω του φύλου τους. Επιπλέον, το 60% των γυναικών δήλωσαν ότι έγιναν δέκτες σ3ξουαλικών προσβολών στους αντίστοιχους χώρους εργασίας τους– η πλειοψηφία των οποίων προερχόταν από ανώτερο. Σχεδόν το 40% δεν ανέφερε τα περιστατικά από φόβο.

Άλλο ένα συμβάν: Οι New York Times απέκτησαν ένα αντίγραφο του Υπολογιστικού Φύλλου Μισθών της Google το 2014, το οποίο απεικόνιζε τις πληροφορίες μισθού και μπόνους κάθε υπαλλήλου. Αυτό το υπολογιστικό φύλλο ανέφερε ότι στην Google, οι γυναίκες λαμβάνουν χαμηλότερους μισθούς από τους άντρες συναδέλφους τους για πέντε στους έξι τίτλους εργασίας που αναγράφονται!

Το 2015 μόνο 11% των στελεχών της Silicon Valley και περίπου το 20% των προγραμματιστών ήταν γυναίκες. Έρευνες και ποσοστά που αποτυπώνουν πόσο έντονος ήταν και παραμένει ο σεξισμός στο κλάδο. Με ένα απλό search στο internet, ερχόμαστε αντιμέτωποι με πολλές γνωστές καταγγελίες για διάκριση λόγω φύλου στο τομέα, οι περισσότερες στη Silicon Valley. To 2020 η εταιρεία Verkada Inc. κατηγορήθηκε για σεξισμό και διακρίσεις σε βάρος των γυναικών υπαλλήλων, αφού ένας διευθυντής πωλήσεων χρησιμοποίησε το σύστημα αναγνώρισης προσώπου της εταιρείας για να παρενοχλήσει τις γυναίκες εργαζόμενες τραβώντας τις φωτογραφίες.

Το 2016, η υπάλληλος της Tesla AJ Vandermayden υπέβαλε μήνυση κατά της εταιρείας της, ισχυριζόμενη ότι είχε διακρίσεις λόγω φύλου, αντίποινα κι άλλες παραβιάσεις στον χώρο εργασίας. Η Vandermayden κίνησε αυτή τη μήνυση αφού έμαθε ότι ο μισθός της ήταν χαμηλότερος από εκείνους των άλλων οκτώ υπαλλήλων, όλοι άνδρες, με τους οποίους συνεργάστηκε στενά, παρά το γεγονός ότι ορισμένοι από αυτούς είχαν μόλις τελειώσει το κολέγιο. Υποβλήθηκε επίσης σε πολύ πιο σκληρά πρότυπα προκειμένου να λάβει προαγωγή κι αύξηση μισθού που είχαν λάβει πολλοί από τους άνδρες συναδέλφους της απλώς επειδή εργάστηκαν στην εταιρεία για ορισμένο χρονικό διάστημα.

Οι μετρήσεις έχουν δείξει πως οι γυναίκες φεύγουν από το κλάδο με διπλάσιο ρυθμό από άντρες. Αν κάνουμε ένα ζουμ στην πραγματικότητα αυτή, θα δούμε ότι αυτό δικαιολογείται κι από την εταιρική κουλτούρα. Εφόσον οι άνδρες είναι η πλειοψηφία της βιομηχανίας, οι εταιρικές εκδηλώσεις, τα συνέδρια, το περιβάλλον της δουλειάς, τείνουν να ικανοποιούν το γούστο τους, κάτι που συνήθως ερμηνεύεται εχθρικό προς τις γυναίκες. Έπειτα, είναι και το στοιχείο της παρενόχλησης, ή της υποτίμησης, μαζί με πιο λεπτή εχθρότητα, όπως το προσβλητικό χιούμορ, μπορεί να απομακρύνει τις γυναίκες από τη βιομηχανία, επιδεινώνοντας περαιτέρω την ανισορροπία που ήδη υπάρχει.

Άλλη μια πιθανή αιτία είναι τα έντονα στερεότυπα λόγω φύλου. Σε καθήκοντα που εκλαμβάνονται ως αρσενικά από την κοινωνία, οι γυναίκες έχουν λιγότερη επιρροή και δε θεωρούνται ειδικές. Μόνο όταν μια εργασία θεωρείται στερεοτυπικά γυναικεία, μια γυναίκα θα έχει μεγαλύτερη επιρροή ή εξουσία από έναν άνδρα. Ο κλάδος της τεχνολογίας δεν είναι ένας τέτοιος κλάδος. Ωστόσο, καταρρίπτοντας ενεργά αυτά τα στερεότυπα, μπορεί να δημιουργήσει ένα πιο περιεκτικό και δίκαιο περιβάλλον για τις γυναίκες ανοίγοντας τον δρόμο για ίσες ευκαιρίες σε όλους τους επαγγελματίες, ανεξαρτήτως φύλου.

Γυναίκες αποκόπτονται από το εργασιακό περιβάλλον λόγω φύλου, δε λαμβάνουν αυξήσεις που δικαιούνται ή ακόμη δε βρίσκουν δουλειά λόγω φύλου. Ο σεξισμός υποβόσκει, σεξιστικά αστεία και παρενοχλήσεις συμβαίνουν καθημερινά στο κλάδο. Ως γυναίκα που εργάζεται στον κλάδο της τεχνολογίας, γνωρίζω πολύ καλά ότι υπάρχει ακόμη σεξισμός. Αστεία, νεύματα ακόμη κι ατάκες που λέγονται σε meeting είναι σεξιστικά και τις περισσότερες φορές ο πομπός δεν το καταλαβαίνει καν. Πόσες φορές έχει τύχει να βρίσει κάποιος σε ένα meeting και να ζητήσουν συγγνώμη μόνο από εμένα επειδή απλώς είμαι η μοναδική γυναίκα στον χώρο.

Η πρόσφατη έρευνα του 2023 σύμφωνα με την οποία το 80% περίπου των ανδρών που εργάζονται σε εταιρείες τεχνολογίας θεωρούν ότι οι γυναίκες στον κλάδο αντιμετωπίζονται ισότιμα, φανερώνει την προβληματική αντίληψη που υπάρχει. Η έλλειψη ευαισθητοποίησης σχετικά με το τι θεωρείται σεξιστικό εντείνει την κατάσταση κι ίσως αυτό να είναι το πρώτο πράγμα που πρέπει να δουλευτεί. Σαφώς, το προνόμιο μας κάνει να μην μπορούμε να διακρίνουμε τις μη προνομιούχες θέσεις τόσο εύκολα, οφείλουμε σαν κοινωνία, όμως, να ερευνήσουμε, να ψάξουμε κι έπειτα να κατανοήσουμε τι είναι σεξισμός, για να έχουμε ελπίδα να αλλάξουμε κάτι -οτιδήποτε- μελλοντικά.