Straight story ή μηπως ένα story της διπλανής πόρτας; Σε μια περίοδο που βαδίζουμε στην τελική ευθεία για το νομοσχέδιο ισότητας περί γάμου των ομόφυλων ζευγαριών, θυμήθηκα μια ελληνική ταινία που είχα δει παλαιότερα, το Straight Story. Μια ταινία του μακρινού 2006, αλλά τόσο κοντά στο σήμερα του 2024.
Η ιστορία εκτυλίσσεται σε έναν κόσμο όπου το να είσαι ομοφυλόφιλος είναι νόρμα και το να είσαι ετερόφυλος ταμπού. Σας θυμίζει κάτι; Η ταινία αρχίζει με ένα ζευγάρι πατεράδων, τον Πέτρο και τον Στέφανο, ένα ζευγάρι χρόνια παντρεμένο που έχουν αποκτήσει έναν γιο, τον Γιάννη. Ο Πέτρος και ο Στέφανος είναι ένα ζευγάρι γονέων που μέσα από την κωμική πλευρά που επιλέγει να προβάλει το σενάριο, έχουν να διαχειριστούν τα προβλήματα που μπορεί να προκύψουν σε έναν πολυετή γάμο, όπως την απιστία, αλλά και την αποκάλυψη ότι ο γιος τους, ο Γιάννης, είναι ετεροφυλόφιλος.
Στην ταινία παρουσιάζονται θέματα όπως ο γάμος, οι σχέσεις, η φιλία κι η αγάπη από και προς τους γονείς. Για παράδειγμα, στην αρχή της ταινίας βλέπουμε ένα ζευγάρι γυναικών να παντρεύεται με τους γονείς τους (μητέρες στη συγκεκριμένη περίπτωση) να είναι υπερήφανοι κι ευτυχισμένοι για τα παιδιά τους. Διακρίνουμε την ελευθερία που δίνουν αλλά και την πίεση που μπορούν να ασκήσουν οι γονείς, όπως και στην περίπτωση του Γιάννη, ο οποίος είναι ελεύθερος, και προσπαθούν να τον προξενέψουν με κάποιον, ώστε «να φτιάξει τη ζωή του και να κάνει οικογένεια». Γινόμαστε θεατές του κανόνα και της απόκλισης από αυτόν, αντιστρέφοντας αυτή τη φορά τους ρόλους και κάνοντας τα πράγματα πραγματικά ενδιαφέροντα, απλά αλλάζοντας οπτική γωνία.
Ο Γιάννης είναι ένας κρυφά ετεροφυλόφιλος, που φοβάται να φανερώσει στους γονείς του ότι έλκεται από μια γυναίκα. Σταδιακά, απλώνονται μπροστά μας όλα τα συναισθήματα που μπορεί να νιώσει ένας ομοφυλόφιλος απέναντι στους γονείς του πριν αποκαλύψει τη σ3ξουαλική του ταυτότητα, μόνο που αυτή τη φορά, έχει να δηλώσει πως είναι straight. Ο Γιάννης προσπαθεί με ψέματα να καλύψει το πώς νιώθει, ώστε να μη στεναχωρήσει τους γονείς του. Βιώνει ενοχή, μπέρδεμα, φόβο, τύψεις, θυμό, αγωνία και μια έξαψη να ανακαλύψει τον εαυτό του και την ερωτική του φύση.
Οι φίλοι του Γιάννη, ετεροφυλόφιλοι όλοι, αναφέρουν μεταξύ σοβαρού και αστείου τις συνέπειες που βίωσαν από τους γονείς τους, όταν έκαναν coming out. Τους αποκλήρωσαν, τους έδιωξαν από το σπίτι, σταμάτησαν να τους στηρίζουν οικονομικά, ενώ κάποιοι έχασαν ακόμη και τη δουλειά τους λόγω του σεξουαλικού τους προσανατολισμού. Πράγματα που συμβαίνουν ακόμη και σήμερα γύρω μας, σε άτομα της LGBTQ+ κοινότητας όταν κάνουν coming out.
Η Σοφία, που αποτελεί και το πρόσωπο με το οποίο ο Γιάννης εξερευνά τη σεξουαλικότητά του, μην μπορώντας να διαχειριστεί το κρυφτό και τις κοινωνικές δυσκολίες του να είσαι ετεροφυλόφιλος, απομακρύνεται από αυτόν, λέγοντάς του ότι ντρέπεται γι’ αυτό που είναι. Στο ψυχογράφημα του χαρακτήρα, βλέπουμε έναν άνθρωπο που δεν μπορεί να αντέξει τον κοινωνικό αντίκτυπο που μπορεί να έχει η ταυτότητά του, δεν μπορεί να δεχθεί ότι νιώθει κάτι που κοινωνικά της έχουν μάθει ότι είναι «λάθος», προτιμά να μείνει με την κοπέλα της κι ας είναι ερωτευμένη με το Γιάννη απλώς και μόνο για να μην εκτεθεί κοινωνικά και να μη νιώσει «ανώμαλη» όπως αναφέρει χαρακτηριστικά στην ταινία.
Στην εξέλιξη της πλοκής προβάλλεται και ο πόλεμος που δέχονταν τα gay bar (στην ταινία straight bar) από κατοίκους κι Αρχές, αλλά και τις επιθέσεις και τα ντου που βασίζονταν σε ψευδείς καταγγελίες ώστε να κλείσουν τα bars και να περιθωριοποιηθούν οι θαμώνες. Ένας μη δηλωμένος πόλεμος, ο οποίος δε μας είναι πραγματικά καθόλου άγνωστος.
Κι όπως φαντάζεστε, όσο κι αν παλεύεις μέσα σου, ο έρωτας που νιώθεις για ένα άτομο δε σβήνει εύκολα. Η Σοφία συναντάει μετά από καιρό τον Γιάννη κι ενδίδει στα συναισθήματά της. Τη στιγμή, από την άλλη, που ο Γιάννης αναγκάζεται να πει την αλήθεια στους γονείς του, βλέπουμε δυο πατεράδες σε σύγχυση στο άκουσμα της αλήθειας. Ο Στέφανος του ζητά να φύγει από το σπίτι, τον βρίζει απορώντας πώς ο γιος του είναι αν@μαλος και πο@στης, τον χτυπάει κι ο Πέτρος λιποθυμά φανερώνοντας ότι αυτή η κοινωνία είναι ένα όνειρο του Πέτρου που βρίσκεται στο νοσοκομείο, μετά την αποκάλυψη ότι ο γιος του ο Γιάννης είναι ομοφυλόφιλος.
Αφού συνέλθει από το σοκ, ο Πέτρος διώχνει τον γιο του Γιάννη από το σπίτι και κόβει κάθε επικοινωνία μαζί του, προσπαθώντας έτσι να συνεχίσει τη ζωή του δυστυχισμένος κι αυτός και η γυναίκα του, χωρίς το παιδί τους. Μέχρι που, καιρό μετά, οι δυο γονείς επισκέπτονται το μαγαζί που δουλεύει ο γιος τους ώστε να περάσουν την αλλαγή χρονιάς μαζί του, διεκδικώντας ξανά την αγάπη του.
Οι ρόλοι της ταινίας παραμένουν ανεστραμμένα επίκαιροι κι αποκαλύπτουν τις πλευρές μιας κοινωνίας απέναντι στη διαφορετικότητα. Μήπως εν τέλει η κοινωνία μάς μαθαίνει τι είναι «διαφορετικό» και τι όχι; Αν μεγαλώναμε σε ένα περιβάλλον αγάπης κι αποδοχής των υπολοίπων χωρίς να ορίζουμε και να εμμένουμε στην όποια διαφορετικότητα, πώς θα κατάφερναν να επιβιώσουν όλα αυτά τα κοινωνικά ταμπού; Μήπως δε θα κατάφερναν;
Μήπως σε ένα παράλληλο σύμπαν, που το να είσαι ετεροφυλόφιλος είναι κοινωνικό ταμπού και στίγμα και το να είσαι ομοφυλόφιλος είναι η νόρμα, υπάρχουν τα ίδια ερωτήματα και ο ίδιος διχασμός για αν ένα ετερόφυλο ζευγάρι μπορεί να παντρευτεί ή να υιοθετήσει; Και τι μας λέει αυτό, άραγε, για την επιμονή μας να στεκόμαστε απέναντι στο δικαίωμα στην ισότητα;
Ας το σκεφτούμε.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου