Θυμάμαι να γυρνάω από τη δουλειά στο σπίτι και να είμαι στο αυτοκίνητο με δύο φίλες μου. Ξάφνου η μία από αυτές διαβάζει μια ανάρτηση που κυκλοφορούσε στο Instagram. «Η Ιρανή αθλήτρια Elnaz Rekabi αγωνίστηκε χωρίς χιτζάμπ στο Ασιατικό Πρωτάθλημα της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αθλητικής Αναρρίχησης». «Μπράβο της», ακούστηκε με καμάρι και θαυμασμό η φωνή της αλλης. Μια γυναίκα δείχνει το θάρρος και το σθένος να παραβιάσει έναν νόμο που ουσιαστικά κρατά όλες τις γυναίκες αιχμάλωτες σ’ ένα καθεστώς φόβου. Μα είναι στ’ αλήθεια αυτή η παραβίαση, παραβίαση;
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η Elnaz Rekabi είναι Ιρανή αθλήτρια ορειβασίας η οποία έχει συμμετάσχει σε πολλά Παγκόσμια και Ασιατικά Πρωταθλήματα κατακτώντας μάλιστα μια σειρά από μετάλλια. Είναι η πρώτη γυναίκα αναρριχήτρια στην πατρίδα της σε επίπεδο πρωταθλητισμού, ενώ όπως η ίδια έχει δηλώσει δεν της επιτρέπεται να προπονείται μαζί με άνδρες. Το 2016 έγινε η πρώτη Ιρανή που αγωνίστηκε στο Παγκόσμιο Κύπελλο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αθλητικής Αναρρίχησης, ενώ αθλητικά η κορύφωση ήρθε το 2021, με το χάλκινο μετάλλιο στο παγκόσμιο πρωτάθλημα IFSC. Το 2022 ήταν η χρονιά σταθμός γι’ αυτή. Όχι μόνο γιατί κατάφερε να διαγωνιστεί στο Ασιατικό Πρωτάθλημα, στο οποίο μάλιστα κατέκτησε και την τρίτη θέση κερδίζοντας το χάλκινο μετάλλιο, αλλά γιατί για πρώτη φορά αγωνίστηκε χωρίς χιτζάμπ.
Καταπάτησε έναν νόμο όπου έχει επιβάλει το Ισλαμικό κράτος, που αναφέρει πως οι γυναίκες αθλήτριες υποχρεούνται να φορούν μαντίλα ακόμη σ’ αγώνες του εξωτερικού. Έναν νόμο τόσο βάρβαρο που στερεί την ελευθερία, τα δικαιώματα ακόμη και τη ζωή των γυναικών που είναι υποχρεωμένες να τη φορούν σε περίπτωση που αυτές πράξουν το αντίθετο. Και ναι, υπάρχουν πολλές περιπτώσεις γυναικών όπου θέλουν να φορούν τη μαντίλα γιατί τη θεωρούν κομμάτι της παράδοσής τους, της θρησκείας τους και της καθημερινής τους ζωής. Κι είναι δικαίωμα κάθε ανθρώπου να κάνει ό,τι θέλει με το σώμα του. Δεν είναι δικαίωμα όμως κανενός να του επιβάλει τι θα κάνει και με ποιον τρόπο θα το κάνει.
Η Ιρανή αθλήτρια λοιπόν, στις 16 Οκτωβρίου το 2022 αποφάσισε ν’ αφήσει πίσω της αυτό τον νόμο και να κάνει αυτό που ξέρει καλά. Ν’ αγωνιστεί και μάλιστα να το κάνει για πρώτη φορά νιώθοντας ελεύθερη και φορώντας μόνο μία μαύρη κορδέλα στα μαλλιά της, τα οποία είχε πιασμένα σε μια κοτσίδα και φορώντας στολή στα χρώματα του Ιράν. Και τότε, δεκάδες τα σχόλια τα οποία επικροτούσαν αυτή τη συμπεριφορά υπήρξαν το δεξί χέρι του μεγάλου κινήματος που κάνουν τόσες γυναίκες αυτή τη στιγμή στο Ιράν, χάνοντας ακόμη και τη ζωή τους. Πολλοί ερμήνευσαν την κίνηση αυτή σαν μια συμβολική πράξη αλληλεγγύης στο θύμα Μασχά Αμινί η οποία δολοφονήθηκε από ανελέητη αστυνομική βία, από την αστυνομία ηθών του Ιράν, κατόπιν της σύλληψής της επειδή μια τούφα από τα μαλλιά της είχε βγει έξω από τη μαντίλα της. Όπως και να έχει, για όποιο λόγο κι αν αυτό συνέβη, δεν παύει ν’ αποτελεί επαναστατική πράξη.
Μα η χαρά γι’ αυτό το γεγονός που σηματοδοτεί μια νέα αρχή κι ελπίδα που γεννήθηκε μέσα απ’ αυτό, δεν κράτησε για πολύ. Μόλις δύο μέρες μετά, η αθλήτρια ενώ έπρεπε να επιβιβαστεί στο αεροπλάνο και να επιτρέψει στην Τεχεράνη δεν το έκανε ποτέ. Φυσικά, η Ιρανή Πρεσβεία αναφέρει ότι η αθλήτρια επιβιβάστηκε στο αεροπλάνο μαζί με τα υπόλοιπα μέλη της αποστολής είναι ασφαλής αι έχει επιστρέψει σπίτι της. Δηλώσεις που έρχονται σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς της οικογένειάς της και με το Περσικό BBC το οποίο αναφέρει ότι τα ίχνη της έχουν χαθεί, ενώ επίσης έχει κατασχεθεί το διαβατήριό της και το κινητό της τηλέφωνο. Κάποιες δηλώσεις επίσης υποστηρίζουν ότι η αθλήτρια επέστρεψε μια μέρα νωρίτερα από το καθορισμένο για να αποτραπούν τυχόν διαδηλώσεις κι επιθέσεις στο αεροδρόμιο οι οποίες θα έθεταν σε κίνδυνο τη σωματική της ακεραιότητα. Αλλά όχι, η αλήθεια έστεκε εκεί κι ήταν αμείλικτη μπροστά σε όποιον ήθελε να στήσει αυτή τη σκευωρία. Η αθλήτρια τελευταία φορά εθεάθη στον τελικό του Πρωταθλήματος στην Σεούλ κι έκτοτε η τύχη της αγνοείται.
Και όλα αυτά θα μπορούσαν να είναι και αλήθεια. Θα μπορούσαν βέβαια να είναι και ένα καλοστημένο θέατρο τον ανωτέρων το οποίο μάλιστα συνοδεύεται από μια ανάρτηση στο προσωπικό της λογαριασμό στο Instagram μέσω της οποία έσπευσε να δηλώσει ότι το χιτζάμπ έφυγε από τα μαλλιά της κατά τη διάρκεια του αγώνα. Λες κι είναι τόσο εύκολο να συμβεί αυτό. Λες κι αυτό θα ήταν η μέγιστη αμαρτία που θα μπορούσε να είχε κάνει κάποιος.
Το μυστήριο λύθηκε μια μέρα μετά από τον παγκόσμιο συναγερμό, όπου η αθλήτρια γύρισε σπίτι της φαινομενικά καλά στην υγεία της και την ψυχολογία της φορώντας αυτή τη φορά μια μαύρη ζακέτα με κουκούλα κι ένα καπέλο του μπέιζμπολ. Χιλιάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο αεροδρόμιο για να υποδεχτούν την Ιρανή αθλήτρια με τιμές ήρωα. Μπορεί κάποιος να ισχυριστεί πως τέθηκε η ζωή της σε κίνδυνο και πως ο λόγος που βρέθηκε ήταν η γρήγορη παγκόσμια κινητοποίηση κι ορατότητα; Μπορεί ναι. Και δε θα ήταν καθόλου απίθανο σενάριο.
Η ίδια δήλωσε ότι η κατάσταση που επικρατούσε στους αγώνες αλλά και το γεγονός ότι κλήθηκε ν’ αγωνιστεί ξαφνικά σε μια στιγμή που η ίδια δεν το περίμενε, την έκανε να μπερδευτεί με τον τεχνικό εξοπλισμό που έπρεπε να χρησιμοποιήσει κι εξαιτίας αυτού του γεγονότος δεν πρόσεξε τη μαντίλα που έπρεπε να φορά. Τόνισε επίσης ότι επέστρεψε στο Ιράν υγιέστατη σύμφωνα με το πρόγραμμα κι ότι δε σκοπεύει να αποχαιρετήσει την εθνική ομάδα. Ενώ τέλος, ζήτησε συγνώμη από τον Ιρανικό λαό για την ένταση η οποία προκλήθηκε εξαιτίας της. Μια ενδεχομένη στημένη ομολογία.
Η αλήθεια είναι ότι δεν ξέρουμε τι πραγματικά έχει συμβεί. Μόνο υποθέσεις κάνουμε. Και μόνο εκείνη ξέρει αν αυτό ήταν μια κίνηση γι’ αλλαγή σ’ ένα παράλογο καθεστώς ή ένα «ατυχές» συμβάν. Αυτό που γίνεται εύκολα αντιληπτό είναι τι σημαίνει γι’ αυτές τις γυναίκες να παλεύουν για τα δικαιώματά τους και πόσο δύσκολα μπορεί αυτό να συμβεί ή τι σημαίνει να κάνουν ένα «στιγμιαίο λάθος». Μια τούφα από τα μαλλιά, μια απροετοίμαστη εμφάνιση ή οτιδήποτε άλλο μπορεί να προκύψει στην καθημερινή ζωή, για κάποιους μπορεί να φαντάζει ασήμαντο. Μα για κάποιους άλλους είναι όλη τους η ζωή. Ό,τι και να έχει συμβεί, όποια κι αν είναι η αλήθεια, το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε είναι να σταθούμε δίπλα σε κάθε γυναίκα που μάχεται με τον δικό της τρόπο να κερδίσει αυτά που κάποιος άλλος της έχει στερήσει. Χωρίς κανένα δικαίωμα.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Βαρβάρα Αθανασίου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
