Αν η ενδυμασία και το φόρεμα είναι κώδικας έκφρασης κι επικοινωνίας, τότε η αξιοποίηση αυτού του κώδικα απογειώνεται από τη σχεδιάστρια των κουστουμιών της ταινίας Poor Things του Λάνθιμου. Ο λόγος για τη Holly Waddington, η οποία εμπνεύστηκε, σχεδίασε κι έδωσε πνοή σε όλα τα φορέματα που φόρεσε η Emma Stone στη συγκεκριμένη ταινία. Από τη μία τα έντονα βικτωριανά, πληθωρικά, ογκώδη φορέματα με βολάν και πτυχώσεις κι από την άλλη σύνολα που δεν μπορέσαμε με την πρώτη ματιά να τα καταλάβουμε, πλήρως όμως εναρμονισμένα με τη λανθιμική ατμόσφαιρα και σκηνοθεσία.
Αξίζουν να τα δούμε να εκτίθενται στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης; Αξίζουν. Γιατί; Γιατί είναι ο ορισμός της Τέχνης. Είναι ο ορισμός της διαδικασίας με την οποία η μορφή γίνεται φορέας ενός μηνύματος. Οι ενδυματολογικές επιλογές της Bella και ο τρόπος που η μία διαδέχεται την άλλη, αντιπροσωπεύουν την εξέλιξη της ηρωίδας: πνευματική, κοινωνική, εσωτερική, ηθική και πρωτίστως σ3ξουαλική. Είναι εντυπωσιακά, έχουν λόγο ύπαρξης και σίγουρα θα αποτελούσαν μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκθεση.
Τα πρώτα φορέματα
Τα πρώτα φορέματα της Bella με μια πρώτη ματιά είναι ασυντόνιστα, χαοτικά, ακαταλαβίστικα και σίγουρα εντείνουν τις πρώτες εντυπώσεις που δημιουργούνται: «Τι ακριβώς βλέπω αυτή τη στιγμή;» Η Bella είναι ένα πλάσμα παράξενο, γυναίκα στο σώμα, παιδί στο μυαλό, συνεπώς τα ρούχα της δε θα μπορούσαν να είναι διαφορετικά.
Πηγή φωτογραφίας: Interview Magazine
Η σχεδιάστρια εξομολογείται ότι παρατηρώντας τα ίδια της παιδιά, κατάλαβε ότι σε αυτή την ηλικία ντύνεσαι χωρίς να σε ενδιαφέρει το αισθητικό αποτέλεσμα, τα ρούχα ίσως δεν έχουν το κατάλληλο fitting πάνω σου και πάντα υπάρχει μια παραφωνία. Λυμένα κορδόνια, τιράντες και μανίκια που πέφτουν, ζακέτες που σέρνονται, γενικά επικρατεί μια ακαταστασία, η οποία αποτυπώνεται και στα ρούχα της Bella όσο ζει στο σπίτι του God.
Πηγή φωτογραφίας: Substack
Σύνολα που πάνω είναι προσεγμένα, ενώ κάτω συναντάς ένα σορτς με κάλτσες, η φούστες μισοτελειωμένες σε ένα στυλ «ασουλούπωτο» που όμως καθρεφτίζουν εντελώς τη σύγχυση που βιώνει η «μικρή» Bella στο μυαλό της. Σε πολλές σκηνές, μάλιστα, θυμίζει ένα κοριτσάκι που φοράει τα ρούχα της μαμάς της για να παίξει. Άλλο χαρακτηριστικό αυτής της εποχής, είναι ότι φοράει ως βασικά κομμάτια, ρούχα που στην πραγματικότητα είναι βοηθητικά και χτίζουν ένα σύνολο, π.χ. ένα μεσοφόρι, το αξεσουάρ που φορούσαν για να δώσουν όγκο στα φορέματα κ.λπ. Η ίδια η ενδυματολόγος το έχει χαρακτηρίσει ως «ένα σύγχρονο αποδομημένο στυλ».
Πηγή φωτοραφίας: Variety
Αξίζει να σημειωθεί ότι η σχεδιάστρια διαμόρφωσε αυτά τα κουστούμια αφού πρώτα στο μυαλό της αποφάσισε ότι λογικά την Bella θα την έντυνε η ηλικιωμένη παραμάνα της κι υπηρέτρια του God. Κάτι τέτοιο αποδεικνύει πόσο αρμονική πρέπει να είναι η συνεργασία και συνύπαρξη όλων των συντελεστών μιας ταινίας.
Τα φορέματα των ταξιδιών
Η μεγαλύτερη και πιο εντυπωσιακή γκάμα ρούχων. Κι αυτό γιατί η Bella καλείται να ζήσει μια αντίφαση: Από τη μία να συνυπάρξει με την καλή κοινωνία και από την άλλη να βιώσει το σ3ξουαλικό ξύπνημά της, μια πρωτόγνωρη αίσθηση απελευθέρωσης που θα τη συνεπάρει και θα τη συγκλονίσει.
Πηγή φωτογραφίας: Variety
«Η Bella αισθάνεται πολύ άνετα με τον εαυτό της και τα ρούχα ενισχύουν αυτή την ιδέα. Είναι πολύ αισθησιακά. Υπάρχουν πολλά υφάσματα που είναι μεταξένια, ελαφριά κι αέρινα, κι αυτό έγινε για να δημιουργηθεί αυτή η αίσθηση του οργανικού. Είναι ένα πλάσμα ατίθασο, ζωντανό, ένα δημιούργημα που αναπνέει. Συγκέντρωνα αναφορές για πράγματα που ζουν κάτω από τη θάλασσα, περίεργα πλάσματα, κοίταζα την ανάγλυφη επιφάνεια των οργανισμών, δίνοντας αυτή την αίσθηση του οτιδήποτε ζει κι αναπνέει» (απόσπασμα από συνέντευξη της Waddington στο περιοδικό People).
Πηγή φωτογραφίας: Variety
Όταν η Bella βγαίνει για πρώτη φορά στον έξω κόσμο είναι πολύ ελαφριά ντυμένη. Το βασικό κομμάτι που καλύπτει το κάτω μέρος του σώματος είναι ένα εσώρουχο αραχνοΰφαντο και κίτρινο, το οποίο επανέρχεται μετά σε απόχρωση ροδακινί και συμβολίζει την ανεμελιά και την άνεση που επιδιώκουμε στα ταξίδια. Βέβαια, μας προετοιμάζει και για τη σεξουαλική απελευθέρωση που πρόκειται να βιώσει.
Πηγή φωτογραφίας; Vogue
«Το αγαπημένο μου κοστούμι είναι εκείνο που φοράει η Bella όταν βγαίνει μόνη της στη Λισαβόνα, με τα κίτρινα knickers με τεράστια μανίκια σε απαλό γαλάζιο. Μου αρέσει αυτή η δήλωση. Και μου αρέσει και ο τρόπος που κινείται η Emma Stone μέσα σε αυτό το κοστούμι. Τα ασύλληπτα μποτάκια είναι εμπνευσμένα από τις 60’s space boots του Courrèges με βικτωριανό τακούνι, ενώ τα γυαλιά αναφέρονται ως αυθεντικά βικτωριανά γυαλιά ηλίου. Το συναρπαστικό baby blue μπολερό με τα φουσκωτά μανίκια έχει μια υφή σφουγγαριού ενισχύοντας την οργανικότητα που θέλαμε να προσδώσουμε στα ρούχα, ενώ το πουκάμισο με το φραμπαλά είναι εμπνευσμένο από ένα βικτωριανό ένδυμα ευπρέπειας που χρησίμευε στο να καλύπτει το ντεκολτέ.» λέει η Holly.
Πηγή φωτογραφίας: ΣΚΑΪ
Κίτρινο με φόντο μπλε έχουμε και στη σκηνή επάνω στο καράβι, και κατά την ενδυματολόγο δεν είναι τυχαίο, αφού αποτελεί παραπομπή στα φορέματα των πριγκιπισσών στα κλασικά παραμύθια.
Το σύνολο στη σκηνή του χορού
Η Bella δε θα μπορούσε να εκτελέσει αυτόν τον μοναδικά απελευθερωτικό χορό φορώντας κάτι πιο βαρύ από ένα απλό T-shirt και μια διάφανη φούστα με το εσώρουχο να διαφαίνεται. Το σύνολο αυτό της δίνει αφενός την άνεση να χορέψει σαν ένα πλάσμα που ακούει για πρώτη φορά μουσική κι αφετέρου μας παραπέμπει πάλι στη χειραφέτηση της γυναίκας, η οποία μπορεί να ορίζει το σώμα της όπως θέλει. Ναι, το εσώρουχό της είναι σε κοινή θέα αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν έχει το δικαίωμα να διώξει –με χορευτικές κινήσεις πάντα– τον συμπρωταγωνιστή της που εναγωνίως πασχίζει να τη συνοδεύσει στον χορό.
Πηγή φωτογραφίας: Architectural Digest
Η Waddington αναφέρει και πάλι σε συνέντευξή της: «Ήθελα όλοι οι υπόλοιποι να φορούν ακριβή ρούχα της εποχής κι εκείνη απλά να φοράει ένα διάφανο, μεταξένιο μεσοφόρι που μπορείς να δεις το εσώρουχο από κάτω. Χτυπιέται παντού και βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με αυτό που κάνει. Είναι πολύ διασκεδαστικό.»
Ρούχα κι εσώρουχα στο Παρίσι
Το παλτό που φοράει στη σκηνή όπου με τον συμπρωταγωνιστή της κάθονται στο παγκάκι άφραγκοι, χαρακτηρίστηκε από την ενδυματολόγο ως «παλτό με προφυλακτικό». Είναι ένα αδιάβροχο που στην ουσία την προστατεύει από τη βροχή, ωστόσο, μήπως είναι κι ο προάγγελος του αγοραίου σ3ξ στο οποίο θα υποβάλει από εδώ και στο εξής τον εαυτό της;
Πηγή φωτογραφίας: Variety
Η επιλογή των μπεζ εσώρουχων στον οίκο ανοχής δεν είναι τυχαία. Κι αυτά με τον τρόπο τους, εντάσσονται στην προσπάθεια να τονιστεί η ανατροπή, η αντισυμβατικότητα που ενσαρκώνει η Bella. Τι χρώμα εσώρουχα θεωρούνται τα πιο σεξουαλικά; Μαύρα, κόκκινα; Τι χρώμα θα έπρεπε να φοράει μια ηρωίδα που φέρει υπερτονισμένο το στοιχείο της σ3ξουαλικής έκφρασης αλλά πάει κόντρα σε όλους και όλα με μια παιδική αφέλεια; Μα φυσικά μπεζ!
Τα ρούχα των σπουδών
Όταν η Bella αποφασίζει τι θέλει να σπουδάσει και ακολουθεί την επιστήμη της ιατρικής δεν μπορεί πλέον να φοράει σύνολα αναποφάσιστα και διστακτικά. Πλέον ξέρει τι θέλει, γι’ αυτόν τον λόγο, θυμίζοντάς μας σιλουέτα του 1960, φοράει ένα σύνολο που στην ουσία αποτελείται από ένα σακάκι ιππασίας (εμπνευσμένο από αληθινό ρούχο της βικτωριανής περιόδου), γκρι κάλτσες και μαύρες μπότες. Μαλλιά μαζεμένα για να ολοκληρωθεί το ανδρόγυνο λουκ. Ωστόσο, δεν μπορεί να λείπει και μια πινελιά σεξαπίλ, η οποία αποτυπώνεται στην απουσία του ρούχου για το κάτω μέρος. Έχει αποφασίσει τι θέλει στη ζωή της, όμως, είναι πάντα προσιτή στις σ3ξουαλικές προκλήσεις διότι είναι κομμάτι της επιβίωσής της.
Πηγή φωτογραφίας: Concrete Playground
Θα κλείσουμε με το πιο εμβληματικό κομμάτι της ταινίας, και το προσωπικά αγαπημένο της Emma, το νυφικό. Με εξωπραγματικά μεγάλα μανίκα οργάντζας που προσομοιάζουν δυο ωοθήκες και με την ίδια να ξεπροβάλει με ένα δίχτυ να της καλύπτει το κάτωχρο πρόσωπό της, ο συμβολισμός είναι εκεί και ξεκάθαρος, περισσότερο από ποτέ:
«Πριν καν πάμε στη Βουδαπέστη και κάνουμε όλη την έρευνα, σχεδίασα τα πάντα και είχα πίνακες με αναφορές στη γαλλική σχεδιάστρια Madeleine Vionnet των αρχών του 20ού αιώνα. Ήταν απολύτως λαμπρή. Ήταν το πρόσωπο που επινόησε το κοψίματα με προκατάληψη τη δεκαετία του 1930. Έφτιαξε αυτό το φόρεμα τη δεκαετία του 1930 που ονομαζόταν “Beehive Dress”, κι ήταν ένα μαύρο βραδινό φόρεμα, που συνδύαζε αυτά τα στοιχεία μανικιού με δίχτυ. Ένιωσα ότι αυτός ο συνδυασμός οριζόντιων ζωνών ήταν μια πολύ καλή αναλογία για τον γάμο. Ένιωσα ότι ήταν καλό για το νυφικό της να είναι σχεδόν σαν μια έκφραση ενός κλουβιού μέσα από το οποίο μπορούσες σχεδόν να δεις τι υπάρχει μέσα», αναφέρει η σχεδιάστρια.
Υπάρχουν κι άλλα δυο στοιχεία, που κάνουν τα κουστούμια αυτά στο σύνολό τους, άξια εκθέματα του Εθνικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης. Ο πρώτος είναι η πλήρης απουσία κορσέ, ακόμα και στα πιο συντηρητικά κουστούμια της Bella, ως ένα ξεκάθαρο φεμινιστικό μήνυμα. Το δεύτερο είναι τα μονίμως λυτά και μακριά μαλλιά της, που δίνουν την εντύπωση ότι η ηρωίδα δεν τα συμπεριλαμβάνει καθόλου στην αντίληψη που έχει για την εικόνα της. Είναι άγρια, ελεύθερα, χυτά. Όπως κι η ίδια.
Συντάκτης: Σοφία Ρηγοπούλου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
