Ένας νάρκισσος χτυπάει το «εγώ» σου και όχι μόνο τα συναισθήματά σου

Κάπου διαβάσαμε ότι ένας νάρκισσος χτυπάει το «εγώ» σου και όχι τα συναισθήματά σου και είναι ό,τι πιο σωστό έχει ειπωθεί ποτέ. Ο όρος «ναρκισσισμός» είναι επίσημος ψυχιατρικός όρος, ωστόσο τη σημερινή εποχή που λόγω των social media, όλοι, πλέον, έχουμε αποκτήσει τις «βασικές γνώσεις» του ιατρικού αυτού κλάδου, χαρακτηρίζουμε κάποιον «νάρκισσο» πολύ εύκολα και αμέσως μόλις δούμε κάποια πρώτα ίχνη εγωισμού ή ατομισμού. Ωστόσο, ο ναρκισσιστής είναι εγωιστής και εγωπαθής, δεν ισχύει όμως το αντίστροφο. Εξάλλου, ένας στοιχειώδης και με μέτρο εγωισμός δεν είναι κακός. Η πίστη στο «εγώ», η περηφάνεια και η τοποθέτηση του εαυτού μας εκεί που θεωρούμε ότι μας αξίζει είναι η κινητήρια δύναμη για τα επιτεύγματά μας, την πρόοδό μας και εν γένει την πρόοδο της ανθρωπότητας.

Αυτό που ξεχωρίζει έναν νάρκισσο από έναν εγωκεντρικό και εγωπαθή άνθρωπο είναι ότι ο πρώτος θα στηρίξει, θα αξιολογήσει και θα ρυθμίσει τις σχέσεις του με τους συνανθρώπους του με βάση την εγγενή ανάγκη του να τον θαυμάζουν. Ο νάρκισσος πιστεύει ότι φύσει φέρει κάποια χαρακτηριστικά που του δίνουν μια «υπεραξία» σε σχέση με τους άλλου, με αποτέλεσμα να απαιτεί να είναι ο πρωταγωνιστής σε οποιαδήποτε διαπροσωπική σχέση συνάπτει. Όλοι οι υπόλοιποι παρακολουθούν, βοηθούν, στηρίζουν και επαινούν (ποτέ δεν κρίνουν) το θεάρεστο έργο του ανθρώπου αυτού. Όλοι οι υπόλοιποι είναι κομπάρσοι, είναι μηχανές που απλά πρέπει να προσανατολίσουν και να συντονίσουν όλη τους τη ζωή στον αγώνα που κάνει αυτός ο άνθρωπος να διατηρήσει την ξεχωριστή υπεραξία του.

Ίσως για πολλούς να είναι εύκολο να διακρίνουν έναν νάρκισσο, ή ίσως έχουμε φτάσει στο σημείο να χαρακτηρίζουμε οποιονδήποτε «δύσκολο» χαρακτήρα σαν ναρκισσιστή. Αυτό που μας ταλαιπωρεί σε μια οποιασδήποτε φύσης σχέση με έναν νάρκισσο – από επαγγελματική μέχρι αισθηματική – είναι ότι κολλάμε και μπλοκάρουμε επειδή δεν κινούμαστε σε γνωστά μονοπάτια. Ένας νάρκισσος δε θα μείνει στην επιφάνεια ενός επαγγελματικού ανταγωνισμού στη δουλειά, ούτε θα είναι απλά «μη διαθέσιμος» ή «εγωκεντρικός» σε μια σχέση. Ένας νάρκισσος θα υπηρετήσει με όλες του τις δυνάμεις το Εγώ του. Και μπορεί να γίνει αυτό; Μόνο με έναν τρόπο: να χτυπήσει το δικό σου το Εγώ. Θα το χτυπήσει με συναισθηματικά και ψυχολογικά σκαμπανεβάσματα, με ατέρμονες συζητήσεις, όπου θα προβάλλονται μόνο τα δικά του ζητήματα και με απαξίωση ή πλήρη αδιαφορία για τα δικά σου αντίστοιχα θέματα. Όταν αφού εκθέσεις το πρόβλημά σου και η απάντηση είναι «Α, κάτσε να δεις σε εμένα τι έτυχε να δεις…» τότε ξέρεις ότι το πράγμα δεν πάει καλά. Το χειρότερο, όμως, δεν είναι αυτό. Αυτά είναι η ρουτίνα του νάρκισσου και αυτά που γίνονται όταν τα πράγματα πάνε καλά.

Το Εγώ σου βομβαρδίζεται από έναν νάρκισσο, όταν βρεθεί στην πρώτη στιγμή κρίσης. Αν για οποιονδήποτε λόγο δεν του βγει κάτι όπως το περίμενε, αν για κάποιον λόγο του ασκήσεις μια κριτική ή σταματήσεις να είσαι ο τυφλός του δορυφόρος, τότε αντιδρά με στόχο την εξάλειψη του κόσμου σου αλλά κυρίως της καλής εικόνας που έχεις εσύ για τον εαυτό σου.

Ένας νάρκισσος σε τιμωρεί. Σε τιμωρεί με τη σιωπή του. Σε τιμωρεί με την εντύπωση που σου δίνει ότι για αυτόν είσαι ένα τίποτα. Ή τουλάχιστον είσαι ένα ελάχιστο κάτι για συγκεκριμένες στιγμές και για συγκεκριμένες περιστάσεις. Επιμένει να σε τοποθετεί στον πάτο του βαρελιού για να μην πάρεις αέρα και επαναλάβεις την απείθαρχη συμπεριφορά σου. Ένας νάρκισσος μπορεί να σε κάνει να αμφιβάλεις αν υπάρχεις. Αν υπάρχεις ως οντότητα. Μπορεί να το κάνει αν εκμεταλλευτεί τη συναισθηματική σου πλευρά, αν εκμεταλλευτεί τη δική σου ανάγκη να έχεις μια καθαρή αυτό-εικόνα.

Ένας νάρκισσος ποτέ δε θα δείξει ότι η συμπεριφορά σου τον επηρεάζει. Ή ότι αυτή καθορίζει έστω και λίγο τη διάθεσή του. Γι’ αυτό και πολλές φορές ένας νάρκισσος θα σου θυμίσει ένα ρομπότ. Θα σου θυμίσει ένα ον με ευθύ καρδιογράφημα, ένα πλάσμα που τα έχει τόσο τακτοποιημένα στο μυαλό του, είναι τόσο αφοσιωμένος στη λατρεία του δικού του Εγώ που δε χωράς Εσύ πουθενά. Θα σου κάνει χάρη εάν σε αφήσει υπό συγκεκριμένες περιστάσεις να μικρύνεις, να ελαχιστοποιήσεις το Εγώ σου για να χωρέσεις στον αυτοκρατορικό του κόσμο.

Ένας νάρκισσος φέρεται έτσι γιατί όταν καταλάβει ότι τα συναισθήματά σου προς αυτόν δεν είναι καθαρός θαυμασμός και απόλυτη λατρεία, αλλά μπορεί να ενέχουν και κάποια μικρά ψήγματα αμφισβήτησης (που δεν απουσιάζουν και από τις πιο άγιες και ιερές σχέσεις) πρέπει να σε «πετάξει». Πρέπει να απαλλαγεί από το Εγώ σου γιατί του θυμίζουν στιγμές που δεν πέτυχε, στιγμές που ήταν λάθος, στιγμές που δεν ήταν τέλειος. Θα απαλλαγεί αφού βρει το επόμενο Εσύ που θα τον δει πάλι ως Κύριο Τέλειο μέσα από τα γυαλιά του ενθουσιασμού και της πρώτης εντύπωσης. Εσύ τα έβγαλες και δεν του άρεσε γι’ αυτό και θα σε εξαφανίσει.

Ένας νάρκισσος χτυπάει το Εγώ σου και από εκεί πηγάζει όλη σου η αρχική θλίψη. Σε κάνει να νιώθεις ανεπαρκής και να αναρωτιέσαι συνεχώς τι δεν έκανες καλά, ενώ εσύ απλά του φέρθηκες σαν Άνθρωπο και όχι σαν Θεό, όπως το είχε πλάσει αυτός στο μυαλό του. Γι’ αυτό και αργείς να αναρρώσεις. Αργείς να συνέλθεις από μία σύντομη συναναστροφή με έναν νάρκισσο όταν έχεις στη ζωή σου υπερπηδήσει εμπόδια που φάνταζαν πολύ χειρότερα. Γιατί η ανασυγκρότηση του Εγώ είναι μια πολύ πιο επίπονη διαδικασία.

«Ένας νάρκισσος χτυπάει το Εγώ σου», διαβάσαμε κάπου. Ψέματα. «Σκ0τώνει το Εγώ σου», διαβάσαμε. Όμως, θα μείνουμε στο αισιόδοξο σενάριο που υπαινίσσεται απλό πλήγμα και όχι θάνaτο. Το Εγώ σου θα μείνει ζωντανό, εάν το αγαπήσεις κι εσύ περισσότερο, τουλάχιστον λίγο περισσότερο από ό,τι το αγαπούσες πριν.