Μπαίνεις σπίτι αργά το βράδυ κουρασμένος, αποκαμωμένος και το μόνο το οποίο μπορείς σωματικά και πνευματικά να διαχειριστείς είναι να φορέσεις τις πιτζάμες σου και να κοιμηθείς. Ρυθμίζεις το ξυπνητήρι σου και γελάς όταν βλέπεις πως αυτό θα χτυπήσει σε… πέντε, έξι, εφτά ώρες; Απλά για να σηκωθείς και να ξαναπάς στη δουλειά.
Μπαίνεις, λοιπόν, στο γραφείο, λες «καλημέρα» με τον καφέ σου – κυριλέ (!) και κάνεις την πικρή συνειδητοποίηση ότι πριν λίγες ώρες ήσουν πάλι εδώ! Και ανταλλάσσεις την πιο κλισέ ατάκα που έχει ειπωθεί ποτέ σε επαγγελματικό χώρο: «Θα φέρω ένα κρεβάτι εδώ να μην πηγαινοέρχομαι τσάμπα!»
Ξυπνάς ένα άλλο πρωί με πυρετό, με κόπωση, με πόνο στα κόκαλα. Σκέφτεσαι να πάρεις τηλέφωνο να ζητήσεις άδεια, όμως μετά σκέφτεσαι ότι θα πληρώσεις τις επόμενες μέρες το τίμημα μιας ημερήσιας αποχής – εάν είναι φυσικά πραγματική αποχή αφού κάποιοι καλοί συνάδελφοι, προϊστάμενοι ή πελάτες δεν καταλαβαίνουν ούτε την ασθένεια ως ιδιαίτερο πρόβλημα που μπορεί να σε κρατήσει μακριά από τη δουλειά σου.
Και ένα άλλο ωραίο πρωί που σε βρίσκει στο σπιτάκι σου γιατί είναι διακοπές Χριστουγέννων κάνεις το εξής λάθος: Ανοίγεις τα mail σου. Που πλέον δεν υπάρχει καν σαν πρόταση που ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα γιατί να ‘ναι καλά η εξέλιξη και η τεχνολογία, έχεις τις εφαρμογές σου όλες σε κινητά, ρολόγια και άλλα gadget και ειδοποιείσαι για τα πάντα. Δε χρειάζεται να κάνεις καν εσύ την κίνηση να πατήσεις το εικονίδιο με το φακελάκι. Εκεί, λοιπόν, που απολαμβάνεις την απραξία μόνος ή με παρέα κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο που μάλλον δε σε κάνει αόρατο τελικά, σε βρίσκουν δεκάδες αδιάβαστα μηνύματα με δουλειές που εκκρεμούν και που σε περιμένουν να ρουφήξουν από μέσα σου και την τελευταία ικμάδα ξεκούρασης που σου πρόσφεραν οι ολιγοήμερες διακοπές. Διότι φυσικά για να τα ξεκαθαρίσουμε: Μόνο με τις διακοπές υποτίθεται ότι ξεκουράζεσαι, τα Σαββατοκύριακα – εάν είσαι από τους τυχερούς και δε δουλεύεις – απλά ξαποσταίνεις, παίρνεις μια ανάσα και ξανά προς τη δόξα τραβάς από Δευτέρα.
Να σημειωθεί ότι αυτά τα συναισθήματα δεν αφορούν όσους μισούν τη δουλειά τους ή τη βλέπουν σαν απλό βιοποριστικό μέσο. Αφορούν περισσότερο – ως εκ θαύματος – αυτούς που λατρεύουν τη δουλειά του. Που θα δουν το mail τα μεσάνυχτα και θα μπουν στον πειρασμό να το απαντήσουν, που θα πάνε με πυρετό στη δουλειά τους για να μη δημιουργήσουν αναστάτωση, που θα σηκώσουν το τηλέφωνο και μετά το ωράριό τους και που δε θα κοιμηθούν εάν τους βασανίζει ένα σημαντικό project ή κάτι άσχημο που συνέβη στο γραφείο.
Αυτοί, λοιπόν, είναι που φτάνουν στα όριά τους, διότι τα δίνουν όλα. Είναι το λεγόμενο επαγγελματικό burn out, το οποίο σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, φαίνεται όλο και πιο δύσκολα διαχειρίσιμο από τους εργαζομένους. Στην ερώτηση εάν η προβλεπόμενη από τον νόμο ετήσια άδεια μπορεί να διευκολύνει κάπως τα πράγματα η απάντηση είναι ότι ναι μεν πάντα εκτιμάται και απαιτείται, πρέπει όμως, από την άλλη πλευρά να προγραμματιστεί στρατηγικά πριν ένα χρόνο, σε ημερομηνίες που εξυπηρετούν τους πάντες και πάντα με την αιωρούμενη απειλή του βομβαρδισμού με mail όταν επιστρέψουμε και όταν κανείς δε θα μας δώσει και δύο τρεις μερούλες προσαρμογής στη νέα πραγματικότητα.
H πραγματική λύση ήδη κυκλοφορεί σαν εργασιακός όρος και έχει εφαρμοστεί κυρίως από νέους ανθρώπους και είναι πιο απλή από ό, τι φανταζόμαστε. Είναι η «μικροσυνταξιοδότηση», η οποία περιλαμβάνει τη λήψη παρατεταμένων διαλειμμάτων έξι μηνών έως δύο ετών από την εργασία. Αυτή η τάση είναι ιδιαίτερα δημοφιλής μεταξύ των εργαζομένων ηλικίας 20 και 30 ετών.
Η μικρο-συνταξιοδότηση ως εργασιακή επιλογή παρουσιάζεται από πολλούς χρήστες του TikTok ως ένα διάλειμμα σταδιοδρομίας, μια εκπαιδευτική άδεια, ένα διάστημα, στο οποίο στην ουσία αδειάζεις για να γεμίσεις με νέες ιδέες, σκέψεις, εμπειρίες και αποφάσεις.
Δεν είναι μια λύση «μεσοβέζικη» με την έννοια ότι θα δουλεύεις με μειωμένο ωράριο άρα θα έχεις περισσότερο ελεύθερο χρόνο. Απέχεις πλήρως από τη δουλειά σου, άρα δε λαμβάνεις mail, δε συμμετέχεις σε meeting, δεν περιμένουν από εσένα αποτελέσματα, η θέση σου όμως σε περιμένει όταν θελήσεις να επιστρέψεις. Σε αυτό το διάστημα εσύ μπορείς να ξεκουραστείς, να το αξιοποιήσεις ως περίοδο περαιτέρω αφοσίωσης στους αγαπημένους σου ανθρώπους, να δώσεις έμφαση στην προσωπική σου ευεξία και ανάπτυξη, να ταξιδέψεις, να δοκιμάσεις καινούρια πράγματα που η παλιά σου ζωή δε σου επέτρεπε και τελικά να κάνεις έναν μίνι απολογισμό και να δεις εάν τελικά η συγκεκριμένη δουλειά σε γεμίζει ή είσαι έτοιμος να κάνεις το επόμενο βήμα. Με άλλα λόγια μετά από αυτή την πρόωρη συνταξιοδότηση με ημερομηνία λήξης θα βγεις ένας τελείως διαφορετικός άνθρωπος. Με γεμάτες μπαταρίες, πλούσιος στις διαπροσωπικές σου σχέσεις, πλούσιος στην προσωπική σου αναζήτηση και είτε θα λατρέψεις ακόμα περισσότερο αυτό που ήδη κάνεις είτε θα αλλάξεις σελίδα και θα πας στο κεφάλαιο που ανακάλυψες ότι σου αρέσει περισσότερο.
Παρακάτω διαβάζουμε τη γνώμη ανθρώπων που έκαναν χρήση του δικαιώματος αυτού:
Beth Lawson από το Νιούκασλ, 29 ετών: «Ήταν ο καλύτερος ενάμισης χρόνος της ζωής μου, τόσο εμπλουτισμένος με εκπληκτικές ευκαιρίες, πολιτισμό και ανθρώπους».
Grace, από το Λονδίνο, 29 ετών: «Έκανα για πέντε μήνες διπλές βάρδιες για να αποταμιεύσω χρήματα και αυτό άξιζε 100% να γίνει με αντάλλαγμα έξι μήνες ταξιδιού και χαλάρωσης. Χωρίς το διάλειμμα, ειδικά μετά τα πρώτα μου χρόνια ως γιατρός που εργαζόμουν στα βάθη του COVID, θα κατέληγα να δυσανασχετώ με τη δουλειά μου. Είμαι χίλιες φορές πιο ευτυχισμένος με τον εαυτό μου, έχοντας την ευκαιρία να έχω έξι μήνες εξερεύνησης».
Φυσικά, δε «μικροσυνταξιοδοτείσαι» μόνο για να ταξιδέψεις.
Anaïs Felt, από το Σαν Φρανσίσκο, 31 ετών: «Απολαμβάνω έναν πιο αργό ρυθμό ζωής και έχω την ευελιξία να παίρνω κάθε μέρα όπως έρχεται. Ένιωθα προηγουμένως ότι μια μικρο-συνταξιοδότηση θα πρέπει να «αποφευχθεί με κάθε κόστος» για χάρη της οικοδόμησης και της διατήρησης μιας καριέρας, αλλά αφού είδα συναδέλφους να κάνουν άλματα μακριά από τη δουλειά και να προσγειωθούν με ασφάλεια πίσω στα πόδια τους όταν ήταν έτοιμοι, ένιωσα ενθαρρυμένη να κάνει το ίδιο.» Με τους επτά μήνες που είχε μέχρι στιγμής, δημιουργεί περιεχόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, περνάει από θεραπείες γονιμότητας (κατάψυξη εμβρύων και ωαρίων), περνάει χρόνο με την οικογένειά της και επικεντρώνεται τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική της υγεία.
Μερικά από τα πολλά παραδείγματα ανθρώπων που αξιοποίησαν τη μικροσυνταξιοδότηση, η οποία βέβαια, όπως όλα τα πράγματα στη ζωή έχει και το κόστος της. Σε αυτές τις μαρτυρίες, πολλοί συμπληρώνουν ότι η επιστροφή στη δουλειά ήταν ένα σοκ καθώς οι συνθήκες στους έξι μήνες πλέον αλλάζουν πολύ γρήγορα: από συναδέλφους μέχρι εξελίξεις στην τεχνολογία που απαιτούν διαφορετική οργάνωση της δουλειάς. Και πάντα υπάρχει το ζήτημα του τρόπου χρηματοδότησης ενός τόσο μεγάλου διαστήματος αποχής από τη δουλειά. Οι περισσότεροι αποταμίευαν από πριν και ομολογούν ότι άξιζε σε κάθε περίπτωση. Επίσης, μια άλλη λύση είναι η εύρεση μιας δουλειάς «πρόχειρης», μιας ημιαπασχόλησης που ίσως θα δίνει μια χρηματική ανάσα στον «συνταξιοδοτηθέντα.» Όπως πάντως κι αν σκοπεύεις να εξασφαλίσεις χρήματα για το διάλειμμά σου, οι ειδικοί προτείνουν το εξής: Κάνε έναν υπολογισμό μηνιαίο των εξόδων σου, ενίσχυσε τους τομείς που θέλεις να προκρίνεις (π.χ. ταξίδια ή ένα χόμπυ) και όλο αυτό πολλαπλασίασε το επί τον αριθμό των μηνών της αποχής. Τέλος, πρόσθεσε και ένα επιπλέον 20% που θα χρησιμεύσει σαν μαξιλαράκι ασφαλείας για επείγουσες και έκτακτες ανάγκες.
Μήπως, λοιπόν, να ξανασκεφτείς το ενδεχόμενο να πάρεις μια τέτοια μικρή, σύντομη αλλά εξαιρετικά αναζωογονητική σύνταξη ώστε να φτάσεις με λιγότερα αγκομαχητά και περισσότερες δυνάμεις στην κανονική;
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη