Αν έχεις ταυτίσει τη λέξη «νοημοσύνη» μόνο με τον νου, το μυαλό, την πνευματική ετοιμότητα και εγρήγορση τότε ήρθε η ώρα να αναθεωρήσεις. Αν κάποιος έχει υψηλή νοημοσύνη, δεν είναι πάντα θέμα καλών επιδόσεων στα μαθήματα, άμεσης κατανόησης, ευχέρειας στις ξένες γλώσσες, ταχύτητα στην επίλυση μαθηματικών προβλημάτων, εκπληκτικών ικανοτήτων στην απομνημόνευση ή άλλων χαρακτηριστικών και σίγουρα δεν αξιολογείται μόνο με ένα τεστ ΙQ.
H ανθρώπινη νοημοσύνη έχει να κάνει με πολλές πτυχές της ανθρώπινης συμπεριφοράς και δεν μπορεί να αφορά μόνο αμιγώς πνευματικές διεργασίες. Η δημιουργικότητα, η άνεση στις διαπροσωπικές σχέσεις, η καλή σχέση με τον εαυτό μας σίγουρα πρέπει να ενταχθούν στον συγκεκριμένο όρο. Σύμφωνα, λοιπόν, με τις τελευταίες τάσεις της επιστήμης, δεν υπάρχει ένας αλλά πολλαπλοί τύποι νοημοσύνης και παρακάτω παρουσιάζονται επτά από αυτούς.
Νοημοσύνη, λοιπόν, εκτός των άλλων είναι:
- Η ενσυναίσθηση
Η ικανότητα να μπορείς να μπεις στη θέση του άλλου, στα «παπούτσια του» και να κρίνεις πώς θα αντιδρούσες εσύ σε παρόμοια κατάσταση. Η κατανόηση της συναισθηματικής κατάστασης του συνανθρώπου είναι το απαραίτητο βήμα για να επικοινωνείς αποτελεσματικά μαζί του και να μπορείς να χτίζεις αρμονικές σχέσεις. Είναι το πρώτο βήμα για να βάλεις πίσω κάποιες φορές τον εγωισμό σου, σε άλλες να προτάξεις έντονα τα «θέλω» σου, το σίγουρο, όμως, είναι ότι η ενσυναίσθηση είναι ένα είδος νοημοσύνης γιατί γνωρίζοντας τον ψυχισμό του άλλου ατόμου και κρίνοντας τις καταστάσεις και από τη δική του οπτική γωνία, αποκτάς τη δεξιότητα αποτελεσματικής επικοινωνίας.
2. Η σιγουριά σχετικά με την ταυτότητά σου
Δεν υπάρχει πιο ελκυστικό άτομο από αυτό που είναι σίγουρο για την ταυτότητα. Το να γνωρίζεις τον εαυτό σου, να υπερασπίζεσαι τις αξίες σου, να είσαι σίγουρος για τους ανθρώπους σου, να έχεις κατακτήσει την αυτογνωσία σου μετά από τη διαδικασία της αυτοκριτικής είναι ικανότητες ανεκτίμητες και σίγουρα ένα από τα πρόσωπα της νοημοσύνης. Κι αυτό γιατί αποκτάς την «ευφυΐα» να τοποθετηθείς με σιγουριά μέσα στον μικρόκοσμό σου αλλά και στον κόσμο γενικότερα και να μην επιτρέπεις σε κανέναν να ετεροπροσδιορίζεσαι. Δε μιλάμε φυσικά για άκαρπη εμμονή σε ιδέες που σου κάνουν κακό ή μισαλλοδοξία ή ανικανότητα στο να συμβιβάζεσαι κάποιες φορές, μιλάμε όμως για μια δημιουργική αυτοπεποίθηση που δε θα σε κάνει έρμαιο των εκάστοτε ξένων διαθέσεων.
3. Η διαρκής αναζήτηση της γνώσης
Ο άνθρωπος με τη γνήσια και πηγαία αυτοπεποίθηση είναι εκείνος που φέρει και άλλο ένα είδος νοημοσύνης: τη διαρκή και συνεχή δίψα για γνώση. Η όρεξη αυτή εντάσσεται στα πρόσωπα της νοημοσύνης γιατί γνωρίζεις πως δεν τα γνωρίζεις όλα, άρα μπαίνεις στη διαδικασία να αναζητάς τη γνώση με ανοιχτές κεραίες. Έχεις μια πολύ ωραία προσδοκία ότι θα μάθεις κάτι, κάθε μέρα, από κάθε περίσταση της ζωής. Από καινούρια πράγματα στη δουλειά σου μέχρι κάτι που αγνοούσες μέχρι τότε από μια ψιλή κουβέντα με έναν φίλο. Αυτοί που ρωτάνε για τα πάντα, που έχουν έτοιμη τη μηχανή αναζήτησης στο κινητό τους έχουν κατά βάθος μια πολύ όμορφη σεμνότητα από την οποία μόνο κερδισμένοι έχουν να βγουν.
4. Η καλή σωματική μνήμη
Το είδος της νοημοσύνης αυτής ονομάζεται υψηλή κιναισθητική νοημοσύνη, και είναι η ικανότητα εκτέλεσης, εκτίμησης και συντονισμού των σωματικών κινήσεων, Πιο συγκεκριμένα, εάν σε μαθήματα χορού έχεις μια ικανότητα να μαθαίνεις πιο γρήγορα τα βήματα, εάν σε ένα μάθημα γυμναστικής μπορείς να αφομοιώσεις καλύτερα και ευκολότερα την τεχνική ή γενικότερα επανέρχεσαι πιο γρήγορα μετά από μια περίοδο ανάπαυλας, έχεις υψηλό δείκτη σε αυτό το είδος της νοημοσύνης. Επίσης, η ικανότητα να προσανατολίζεσαι εύκολα και να κινείσαι άνετα σε μέρη που μπορεί να έχεις επισκεφτεί μόνο μία φορά, εμπίπτει σε αυτή την κατηγορία.
5. Η ευκολία να ανταπεξέρχεσαι στις δύσκολες στιγμές
Έχετε παρατηρήσει ότι ως προς αυτό το θέμα, υπάρχει μεγάλη γκάμα ανθρώπινων αντιδράσεων; Άνθρωποι που τα χάνουν, που μπλοκάρουν, άνθρωποι που το βρίσκουν, αλλά αργούν και άνθρωποι που και στα εύκολα και στα δύσκολα έχουν παρόμοια συμπεριφορά, ακριβώς γιατί ξέρουν να διαχειρίζονται και τα τελευταία, οπότε δε νιώθουν ότι χάνουν τη γη κάτω απ΄ τα πόδια τους όταν βρεθούν μπροστά σε μια ατυχία. Είναι άγνοια κινδύνου, είναι έντονη αυτοπεποίθηση, είναι ικανότητα σχεδιασμού μιας καλής στρατηγικής; Ό,τι και να είναι, είναι σίγουρα είδος νοημοσύνης.
6. Η ικανότητα να τηρείς τις ισορροπίες
Η ιδιότητα του «πυροσβέστη» επίσης είναι ένα είδος νοημοσύνης διότι θέλει και ενσυναίσθηση και οξυδέρκεια και μια καλή τακτική για να μπορείς να γεφυρώνεις χάσματα μετά από τσακωμούς, κρίσεις και εντάσεις. Αν είσαι πάντα αυτός που θα τρέξουν τα δύο εμπλεκόμενα μέρη ενός τσακωμού για συμβουλές ή απλά για να εκφραστούν, αν εσύ μένεις συνήθως εκτός τέτοιων καταστάσεων και τελικά είσαι το άτομο που θα αποκαταστήσεις τις σχέσεις τότε ναι, έχεις υψηλή νοημοσύνη. Επίσης το να τηρείς τις αποστάσεις δεν έχει να κάνει μόνο με διαπροσωπικές σχέσεις αλλά και με όλες τις εκφάνσεις της ζωής. Και ίσως έχει να κάνει με το να βάζεις όρια: όρια στη σχέση, στη δουλειά, στον γάμο, στην οικογένεια. Να βλέπεις όλες τις ανάγκες σου από την ίδια απόσταση και να πολεμάς για αυτές.
7. Η ικανότητα να διαχειρίζεσαι τα συναισθήματά σου
Τέλος, η νοημοσύνη περιλαμβάνει και εκείνο το είδος ικανότητας που σου επιτρέπει να διαχειρίζεσαι τα συναισθήματά σου. Όχι απαραίτητα πάντα να τα συγκρατείς, να τα κρύβεις και να έχεις τακτική. Μπορεί τελικά να είναι και η πηγαία έκφραση αυτών την απόλυτα σωστή στιγμή. Η ικανότητα να διαχειρίζεσαι τα συναισθήματά σου είναι νοημοσύνη, διότι περιλαμβάνει σίγουρα την ενσυναίσθηση, η οποία πλέον σε αυτά τα συμφραζόμενα συνδυάζεται και με τη γνώση των ορίων σου και αυτού που ονομάζουμε «κατάλληλη στιγμή».
Όλες αυτές οι δεξιότητες είναι τα πολλαπλά πρόσωπα της νοημοσύνης. Είναι νοημοσύνη, διότι για να τις καλλιεργήσω και να τις φέρω στην καλύτερη εκδοχή τους πρέπει διαρκώς να είμαι σε εγρήγορση, να σκέφτομαι και να αισθανθώ. Είναι αυτές οι δεξιότητες που μας αποθεώνουν ως άτομα αλλά και ως ομάδα με οποιονδήποτε συνυπάρχουμε στη ζωή μας.
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη