Στο μυαλό των περισσότερων φαίνεται αδιανόητο πώς μια γυναίκα μπορεί να μην αντιληφθεί ότι κυοφορεί μέχρι τη στιγμή που θα έρθει η ώρα να γεννήσει. Ίσως, επειδή έχουμε ταυτίσει την περίοδο της εγκυμοσύνης με το ξέφρενο πάρτι ορμονών κι άλλων αλλαγών που γίνονται στο σώμα, τον οργανισμό και την ψυχολογία της μητέρας. Ωστόσο, το να βρεθείς ανυποψίαστη σε μια αίθουσα τοκετού και να γίνεις μητέρα χωρίς να το γνωρίζεις, έχει συμβεί και ονομάζεται κρυπτική εγκυμοσύνη.
Για του λόγου το αληθές το 2015 μια γυναίκα από τη Μεγάλη Βρετανία, γέννησε μέσα σε τουαλέτα ένα υγιέστατο κοριτσάκι χωρίς να γνωρίζει ότι είναι έγκυος. Στη Μασαχουσέτη των ΗΠΑ μια γυναίκα μεταφέρθηκε εσπευσμένα στην εντατική με πόνους στη μέση και έμαθε ότι περιμένει παιδί την ώρα που το προσωπικό του νοσοκομείου τη μετέφερε στην αίθουσα τοκετού. Σύμφωνα με άλλη μαρτυρία, γυναίκα μεταφέρθηκε εσπευσμένα στο νοσοκομείο νομίζοντας ότι έχει σκωληκοειδίτιδα για να ανακαλύψει μετά από λίγα λεπτά ότι γεννούσε και ήδη το κεφάλι του μωρού αναδυόταν.
Σύμφωνα με τον Daniel Boyer που είναι ειδικός στο συγκεκριμένο θέμα, πρόκειται για έναν σπάνιο τύπο εγκυμοσύνης. 1 στις 475 εγκυμοσύνες δε γίνονται αντιληπτές πριν τη 20ή εβδομάδα κι ακόμα πιο σπάνια 1 στις 2.500 έγκυες γυναίκες καταλαβαίνουν ότι κυοφορούν μόνο όταν έρχεται η ώρα του τοκετού.
Ποιος είναι, λοιπόν, ο επιστημονικός ορισμός της φράσης «Κρυπτική εγκυμοσύνη»;
Σύμφωνα με το WebMD, μια κρυπτική εγκυμοσύνη είναι εγκυμοσύνη χωρίς εμφανή συμπτώματα. Κι όταν μιλάμε για εμφανή συμπτώματα, εννοούμε τα κλασικά συμπτώματα της εγκυμοσύνης, όπως ναυτία, διακοπή περιόδου, αύξηση κιλών, φούσκωμα κοιλιάς, κυκλοθυμία κλπ. Αυτά τα συμπτώματα είτε είναι ανύπαρκτα, είτε εμφανίζονται σε πολύ χαμηλή ένταση άρα δεν επηρεάζουν την καθημερινότητα της γυναίκας, είτε αποδίδονται σε άλλες αιτίες ή σε ήδη υπάρχουσες χρόνιες ασθένειες. Μια κρυπτική εγκυμοσύνη δε θα ανιχνευτεί ούτε από τεστ εγκυμοσύνης αλλά ούτε -πολλές φορές- και απ’ τους γιατρούς.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα onmed, η κρυπτική εγκυμοσύνη μπορεί να συνδεθεί με γυναίκες μ’ ένα απ’ τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
- Υψηλός Δείκτη Μάζας Σώματος:
Οι κινήσεις του εμβρύου ενδεχομένως να μη γίνουν αντιληπτές, ενώ μη ανιχνεύσιμες μπορεί να είναι κι οι σωματικές μεταβολές που συνοδεύουν μια εγκυμοσύνη. - Ακανόνιστη περίοδος λόγω του Συνδρόμου Πολυκυστικών Ωοθηκών:
Ο ακανόνιστος κύκλος δε βοηθάει στην τήρηση ημερολογίου άρα στον εντοπισμό μιας εγκυμοσύνης. - Γυναίκες που πλησιάζουν την εμμηνόπαυση:
Στην περίοδο της περιεμμηνόπαυσης (η περίοδος πριν την εμμηνόπαυση) υπάρχουν πολλά συμπτώματα τα οποία η γυναίκα μπορεί να τα εκλάβει ως φυσιολογικά, π.χ. ακανόνιστη περίοδος, η αμηνόρροια για διάστημα αρκετών μηνών κι αλλαγές όπως: η αύξηση του βάρους κι η νευρικότητα. Ωστόσο, θα μπορούσαν να είναι και συμπτώματα μιας εγκυμοσύνης κι η γυναίκα απλά να μην το έχει καταλάβει. - Προβλήματα τροφικών διαταραχών:
Όταν οι ναυτίες, οι εμετοί, το φούσκωμα είναι μέρος της καθημερινότητας, δύσκολα μια γυναίκα θα τα ερμηνεύσει ως συμπτώματα εγκυμοσύνης. - Γυναίκες που έχουν γεννήσει πρόσφατα:
Θεωρούν πως βιώνουν το διάστημα της λοχείας κι αγνοούν ότι ξανακυοφορούν. - Γυναίκες που κυοφορούν ένα πολύ ήσυχο μωρό:
Το μωρό ίσως δεν κλωτσήσει ή δεν κινηθεί όπως νομίζουμε ότι συμβαίνει πάντα. Επίσης, εάν οι κινήσεις του μωρού είναι περιορισμένες, ο πλακούντας μπορεί να τις εξουδετερώσει και να μη γίνουν αντιληπτές.
Οι κρυπτικές εγκυμοσύνες τις περισσότερες φορές καταλήγουν στην απόκτηση υγιών παιδιών, αν και πολλά γεννιούνται με βάρος χαμηλότερο του φυσιολογικού. Ωστόσο, μια τέτοια κατάσταση σίγουρα εγκυμονεί κινδύνους για το παιδί αλλά και για τη μητέρα. Μια μητέρα που δε γνωρίζει ότι είναι έγκυος μπορεί να συνεχίζει να ακολουθεί έναν τρόπο ζωής (κατανάλωση αλκ@όλ, κ@πνισμα, χρήση φαρμ@κων, υιοθέτηση κακής διατροφής, στρεσογόνες δραστηριότητες, υπερβολική άσκηση) τον οποίο θα διέκοπτε ή θα τροποποιούσε εάν είχε επίγνωση της εγκυμοσύνης της. Επίσης, σίγουρα στερείται του απαραίτητου προγεννητικού ελέγχου αφού βρίσκεται σε πλήρη άγνοια.
Η όψιμη συνειδητοποίηση της εγκυμοσύνης σίγουρα στερεί από τη μέλλουσα μητέρα την περίοδο της πρακτικής αλλά και ψυχοσυναισθηματικής προετοιμασίας. Η μητέρα προχωρά σε άρνηση της εγκυμοσύνης και αντιστέκεται στη νέα της ιδιότητα. Αποφεύγει συνειδητά την ανάπτυξη συναισθημάτων απέναντι στο νεογέννητο και αντιμετωπίζει με πολύ επιβαρυμένη ψυχολογία τις νέες συνθήκες της ζωής της. Μια τέτοια αντίδραση – αν και φυσιολογική – ονομάζεται «ψυχωτική κρυπτική εγκυμοσύνη». Δεν πρέπει, εξάλλου, να παραβλέπουμε και το ψυχικό τραύμα και σοκ που θα υποστεί μια γυναίκα που θα περάσει αιφνιδιαστικά και χωρίς προειδοποίηση τη διαδικασία του τοκετού.
Φυσικά, υπάρχουν κι οι περιπτώσεις των «μη ψυχ@τικών κρυπτικών εγκυμοσυνών» που αφορούν σε γυναίκες που μπορούν να προσαρμοστούν φυσιολογικά και γρήγορα στις νέες συνθήκες της ζωής τους. Οι ειδικοί πάντως διαβεβαιώνουν πως πρόκειται για ένα εξαιρετικά σπάνιο φαινόμενο, ωστόσο η συνέχιση των συμπτωμάτων εγκυμοσύνης ακόμα και μετά από αρνητικά τεστ δε θα πρέπει να περνά απαρατήρητη και χωρίς διερεύνηση. Κι όταν οι ιατρικές απαντήσεις δοθούν, ας είναι όλες οι γυναίκες σε θέση να έχουν τη βοήθεια εκείνη -οποιαδήποτε κι αν είναι για την καθεμιά- που θα τις βοηθήσουν να διαχειριστούν τα νέα δεδομένα.
Επιμέλεια κειμένου: Ανδρέας Πετρόπουλος