Κυκλοφορείς μονίμως με το στόμα ελαφρώς ανοιχτό και ένα πακέτο χαρτομάντιλα στην τσέπη. Η μύτη σου είναι κόκκινη ίσως και ξεφλουδισμένη και παλεύεις να αναπνεύσεις. Μπορεί να είναι χειμώνας, μπορεί καλοκαίρι αλλά εσύ δεν πας πουθενά χωρίς το μπουκαλάκι που το φυλάς σαν πολύτιμο θησαυρό. Ταυτίστηκες;
Όσο θυμάμαι τον εαυτό μου, από παιδί, δυσκολευόμουν να αναπνεύσω γιατί υπέφερα από χρόνια αλλεργική ρινίτιδα. Αλλεργική στη γύρη των λουλουδιών και στα ακάρεα της σκόνης έδειξαν τα ειδικά τεστ. Και τι να έκανα; Να κλεινόμουν σε μια γυάλα; Υπάρχει περιβάλλον χωρίς αυτά; Αναγκαστικά έμαθα να ζω με τα συμπτώματα. Μπουκωμένη μύτη όλο το χρόνο, με εξάρσεις και υφέσεις, φτέρνισμα και πονοκέφαλοι ήταν τα βασικά συμπτώματα που με έκαναν να μην μπορώ να ζήσω χωρίς ρινικά σπρέι.
Νομίζω πως είχα δοκιμάσει ό,τι κυκλοφορούσε. Και μόνο στο σπίτι της γιαγιάς και του παππού τα χρησιμοποιούσα λιγότερο, γιατί προσπαθούσαν να με ξεγελάσουν με λίγη Μυρτώ κολόνια με άρωμα λεμόνι στη χαρτοπετσέτα. Την μύριζα συνέχεια για να ξεβουλώσουν τα ρουθούνια. Τζίφος. Τίποτα δε γινόταν και απλά μοσχοβολούσα σαν ανθισμένη λεμονιά.
Όποιος και αν είναι ο λόγος της ρινικής συμφόρησης, είτε κάποια αλλεργία είτε ένα κοινό, επαναλαμβανόμενο κρυολόγημα, που αναγκάζει κάποιον να καταφύγει στα μη συνταγογραφούμενα, ρινικά σπρέι για να ανακουφιστεί, το σίγουρο είναι πως αν δεν τα χρησιμοποιήσει σωστά μπορεί να έχει πολλά προβλήματα.
Οι γιατροί συνιστούν χρήση για 3-5 ημέρες το πολύ και μετά διακοπή. Καθώς αυτά τα φάρμακα περιέχουν χημικά συστατικά που σε μεγάλες ποσότητες μπορούν να γίνουν επικίνδυνα. Μερικά από τα πιο γνωστά που χρησιμοποιούνται στα σπρέι για τη μύτη είναι: η φαινυλεφρίνη, η ξυλομεταζολίνη και η οξυμεταζολίνη. Τα συστατικά αυτά αν συγκεντρωθούν σε μεγάλες ποσότητες στον οργανισμό οδηγούν σε εθισμό. Κι ενώ νομίζουμε πως μας βοηθούν, με τον καιρό δε μας προσφέρουν απολύτως τίποτα, αφού ο οργανισμός αποκτά ανεκτικότητα και χρειάζεται όλο και μεγαλύτερες ποσότητες. Και στο τέλος τα συμπτώματα επανέρχονται ακόμη χειρότερα από ό,τι στην αρχή.
Επιπλέον, εκτός από τα συμπτώματα της συμφόρησης έχουμε πια να αντιμετωπίσουμε και τα συμπτώματα από την υπερβολική χρήση του σπρέι.
Στο εσωτερικό της μύτης καταστρέφονται ευαίσθητες μεμβράνες και αυτό οδηγεί σε χρόνιες ρινορραγίες. Πονοκέφαλοι, αϋπνίες, χαμηλή ανθεκτικότητα σε μολύνσεις, ψύχωση, παραισθήσεις, κόπωση, εφίδρωση, ακανόνιστος καρδιακός παλμός, ζημιά στο συκώτι και σε άλλα ζωτικά όργανα και κάποιες φορές ακόμη και θάνατος μπορούν να προκληθούν από τη λανθασμένη χρήση.
Το 2004 κυκλοφόρησε μια ενδιαφέρουσα εναλλακτική πρόταση από τον Wayne Perry, Πρόεδρο και Ιδρυτή της Εταιρίας SiCap Industries. O Wayne δημιούργησε και κυκλοφόρησε το πρώτο hot pepper nasal spray, που με τη βοήθεια της καψαϊκίνης σε απαλλάσσει από τα δύσκολα συμπτώματα με φυσικό τρόπο. Και αντίθετα με τα σπρέι με χημικά συστατικά που όσο περισσότερο τα χρησιμοποιείς τόσο συχνότερα τα χρειάζεσαι, αυτό, με τη χρήση, το χρειάζεσαι όλο και λιγότερο. Είναι απόλυτα ασφαλές ακόμη και για χρήση από εγκύους και το συνιστούν πάρα πολλοί γιατροί.
Αυτό ίσως να έχει αποτέλεσμα σε εύκολες περιπτώσεις, όταν μιλάμε όμως για εθισμό, η αντιμετώπιση είναι πάρα πολύ δύσκολη. Κυρίως γιατί όπως και με άλλους εθισμούς ο ασθενής αρνείται να το αποδεχτεί πως έχει πρόβλημα. Το ζήτημα θεωρείται πολύ σοβαρό και μάλιστα πολλοί παρομοιάζουν τις Εταιρίες που παράγουν τα ρινικά σπρέι με τις καπνοβιομηχανίες, επειδή παρ’ όλο που γνωρίζουν τις βλαβερές συνέπειες, συνεχίζουν να τα παράγουν όπως και τα τσιγάρα. Με τον αριθμό των εξαρτημένων ατόμων, όμως, να αυξάνεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια, παρατηρήθηκε ότι στις ΗΠΑ, πολλές κλινικές αποτοξίνωσης εντάσσουν στο πρόγραμμά τους και θεραπείες για άτομα εξαρτημένα από τα ρινικά σπρέι. Και μπορεί να μην έχουμε ακριβή αριθμό εθισμένων, αφού δεν έχουν γίνει καθόλου έρευνες, αλλά σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσαν γιατροί είναι περίπου 10.000.000, μόνο στις ΗΠΑ!
Στις κλινικές αυτές λοιπόν, που γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς, επιλέγεται η καταλληλότερη θεραπεία για τον κάθε ασθενή μεμονωμένα. Μελετώντας το ιστορικό των καταχρήσεών του αλλά και το κοινωνικό, συναισθηματικό και ιατρικό ιστορικό του, οι γιατροί θα καταλήξουν στον συνδυασμό εκείνο φαρμακευτικής αγωγής και παράλληλης ψυχολογικής υποστήριξης, μέσα από διάφορες δραστηριότητες, που θα οδηγήσει στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Δηλαδή στην οριστική απαλλαγή από τον εθισμό.
Τα θετικά μιας τέτοιας θεραπείας σε ειδικό κέντρο απεξάρτησης είναι:
1. Απομονώνεσαι σε ένα περιβάλλον που αφοσιώνεσαι αποκλειστικά και μόνο στη θεραπεία σου.
2. Γύρω σου υπάρχουν και άλλοι με το ίδιο πρόβλημα για να επικοινωνήσεις και να σε καταλάβουν.
3. Το εξειδικευμένο και έμπειρο προσωπικό είναι εκεί για να καλύψει όλες σου τις ανάγκες.
Κάποια από αυτά τα κέντρα διατηρούν ανοιχτές τηλεφωνικές γραμμές 24ωρης λειτουργίας που μπορείς να καλέσεις είτε πριν πας εκεί είτε μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας.
Για να έχει όμως επιτυχία αυτό το ταξίδι που ξεκίνησε με πρώτο σταθμό την παραδοχή του προβλήματος, θα πρέπει να συνεχίσει ο ασθενής να προσπαθεί και μετά την αποχώρηση από την κλινική.
Θα χρειαστεί να:
1. Βάλει όρια στη χρήση των σπρέι, αν πρέπει να τα χρησιμοποιήσει οπωσδήποτε και να τα τηρεί.
2. Να προσπαθήσει να το καταπολεμήσει με φυσικούς τρόπους.
3. Να ζητήσει τη στήριξη των δικών του ανθρώπων.
4. Να προσπαθεί να έχει μια ήρεμη ψυχική υγεία.
4. Να συνεχίσει να είναι μέλος μια ομάδας που θα αλληλοϋποστηρίζεται.
Αν αναρωτιέσαι αν είσαι εθισμένος θα το καταλάβεις απαντώντας στις παρακάτω ερωτήσεις:
1. Λαχταράς το φάρμακο, το αναζητάς;
2. Συνεχίζεις να χρησιμοποιείς το σπρέι ενώ ξέρεις πως σου κάνει κακό;
3. Δεν μπορείς να ζήσεις μια υγιή ζωή επειδή η συνεχής χρήση του σπρέι σε παρεμποδίζει;
Αν απάντησες σε όλα τα παραπάνω θετικά μπορείς να δοκιμάσεις τα εξής:
1. Σταμάτησε το σπρέι για λίγο ή μείωσε τη χρήση του. Π.χ. Ψέκασε μόνο στο ένα ρουθούνι και την επόμενη φορά μόνο στο άλλο.
2. Αν δεν μπορείς να αναπνεύσεις σωστά πήγαινε στον γιατρό. Μπορεί να σου συνταγογραφήσει κάποιο κορτικοστεροειδές για λίγες μέρες που δεν είναι εθιστικό.
3. Αν δεν είσαι σίγουρος πως πρέπει να χρησιμοποιήσεις τα σπρέι ρώτα τον γιατρό σου.
4. Αν νιώθεις πως τίποτα δε σε βοηθάει μίλα στον γιατρό σου να βρείτε μαζί την ιδανική λύση για την περίπτωσή σου.
Κι επειδή ζούμε στην Ελλάδα, που δυστυχώς δεν έχουμε ούτε πικάντικα σπρέι πιπεριού για τη μύτη, ούτε κλινικές απεξάρτησης για τους εθισμούς σε σπρέι, μην απελπίζεσαι. Διαβατήριο, εισιτήριο, ταξιδάκι στην Αμερική και (μάλλον) σώθηκες!
Πηγές
medicalnewstoday.com
12keysrehab.com
oceanrecocerycentre.com
Συντάκτης: Σοφία Αλεξανδρίδου
