Απ’ τα χρόνια της αρχαιότητας ακόμα η φιλοξενία ήταν θεσμός, κάτι σαν ιεροτελεστία, που τηρούσαν όλοι ανεξαιρέτως, με την εγκάρδια υποδοχή και τη γενναιόδωρη περιποίηση των ξένων. Και το έθιμο αυτό όχι μόνο διατηρήθηκε ζωντανό με την πάροδο των χρόνων, αλλά έφτασε να αποτελεί κοινό χαρακτηριστικό του λαού μας.
Άνθρωποι πρόσχαροι, έχοντας πάντα την πόρτα τους ανοιχτή, πρόθυμοι να σε υποδεχτούν και να σου προσφέρουν λίγη απ’ τη ζεστασιά του σπιτικού και της καρδιάς τους. Κι αν ορισμένοι θεωρούν ηθικό τους χρέος να παράσχουν στέγη και φροντίδα σε κάποιον ξένο, σκεφτείτε με τι χαρά κι ανιδιοτέλεια θα καλωσορίσουν έναν δικό τους άνθρωπο.
Για λίγες μέρες ή εβδομάδες ολόκληρες, για διακοπές, ψυχαγωγία ή λόγους επαγγελματικούς, ακόμα και για την ανάγκη μας την προσωπική να περάσουμε λίγο χρόνο με ανθρώπους που είναι μακριά μας μεν αλλά πολύ κοντά στην ψυχή μας δε, όλοι έχουμε περάσει απ’ τη θέση αυτή· του οικοδεσπότη και του φιλοξενούμενου. Μέρες ολόκληρες οργανώνουμε τους χώρους μας, καθαρίζουμε, κάνουμε ετοιμασίες κι αγχωνόμαστε για να τα βρει όλα υπέροχα ο καλεσμένος μας. Ανυπομονούμε και τον προσμένουμε γλυκά, ελπίζοντας η διαμονή του να ‘ναι άνετη, ευχάριστη κι όπως τη φαντάζεται.
Στην ουσία πράττουμε με βάση τις δικές μας αντιλήψεις και με το πώς θα θέλαμε εμείς οι ίδιοι να μας συμπεριφερθούν, προσπαθώντας να μπούμε για λίγο στη θέση του επισκέπτη. Άραγε, όμως, σε μια αντίστοιχη περίπτωση, η συμπεριφορά μας ως φιλοξενούμενοι είναι η κατάλληλη; Γινόμαστε οι φιλοξενούμενοι που θα θέλαμε να ‘χουμε στα σπίτια μας για μήνες ολόκληρους ή στον βωμό της εκάστοτε προσωπικής μας σχέσης τα ξεχνάμε όλα και συμπεριφερόμαστε σαν να ‘μαστε όντως στο σπίτι μας;
Συγγενείς, φίλοι, συνάδελφοι ή ακόμα κι απλοί γνωστοί θα τύχει να μας εξυπηρετήσουν και να μας δεχτούν για κάποιο χρονικό διάστημα στην οικία τους. Άνθρωποι με τους οποίους γνωριζόμαστε τις περισσότερες φορές αρκετά καλά και που μας κάνουν να νιώθουμε άνετα με τη στάση τους απέναντί μας. Υπάρχει, όμως, μία λεπτή γραμμή που κρατά τις ισορροπίες σε μια τέτοιου είδους μορφή συγκατοίκησης και που καλό θα ήταν να προσέξουμε για να μην κοπεί.
«Σαν στο σπίτι σου να νιώθεις» ξεστομίζει αισιόδοξος ο οικοδεσπότης και, είναι αλήθεια, τις περισσότερες φορές έτσι αισθανόμαστε. Στο σπίτι του καθενός μας, όμως, υπάρχει μια σειρά και μια οργάνωση που συνήθως την τηρούμε και δεν την αλλάζουμε για κανέναν, οπότε καλό θα ήταν κι εμείς οι ίδιοι να προσαρμοστούμε στη δική τους. Ώρες κοινής ησυχίας προσαρμοσμένες στη ρουτίνα των ενοίκων και συνήθειες καθημερινές που δεν υπάρχει λόγος να αλλάξουν με δική μας ευθύνη.
Ας μη φανούμε ενοχλητικοί με την παρουσία μας. Υπεύθυνο άτομο ίσον τακτοποίηση κι αυτό είναι κάτι πολύ βασικό. Κανένας λόγος δεν υπάρχει να συμμαζεύουν άλλοι τα δικά μας υπάρχοντα, κι ας προσφέρονται να το κάνουν. Ας μη δείχνουμε τη δυσαρέσκειά μας όταν κάτι δεν είναι του γούστου μας, από γεύσεις μέχρι επιλογές διασκέδασης. Οι άνθρωποι πασχίζουν για το καλύτερο δυνατό, απλώς κάποιες φορές δε συμπίπτουν οι προτιμήσεις μας, δεν είναι ώρα να το τονίσουμε όμως. Η ύπαρξή μας εκεί θα έπρεπε να χαρακτηρίζεται από διακριτικότητα κι όχι από αλλοπρόσαλλες συμπεριφορές κι επιθυμίες που μπορεί να έχουμε και να φέρνουν σε δύσκολη θέση τους υπόλοιπους.
Κάποιες φορές πάλι το πρόβλημα δε βρίσκεται στη συγκατοίκηση, αλλά στις απαιτήσεις που έχουμε απ’ τους άλλους ως προς το να προσαρμόσουν το πρόγραμμά τους στο δικό μας. Αν η παρουσία μας εκεί είναι για λόγους διακοπών, το πιο πιθανό είναι να θέλουμε να δούμε τοπία και μέρη ιδιαίτερα για την περιοχή, να διασκεδάσουμε, να χαλαρώσουμε και γενικά να εκμεταλλευτούμε τον χρόνο που έχουμε στη διάθεσή μας. Όλα αυτά μπορούν να γίνουν και χωρίς να μας ακολουθήσει η υπόλοιπη παρέα, που είναι πολύ πιθανό να μην έχει τόσο ελεύθερο χρόνο, καθώς το μέρος που για εμάς αποτελεί ησυχαστήριο για λίγες ημέρες, για εκείνους είναι η πραγματικότητά τους κι οι ρυθμοί στους οποίους κινούνται είναι οι ίδιοι.
Ας απολαύσουμε τον χρόνο που έχουμε, έτσι κι αλλιώς άλλοι λόγοι μας οδήγησαν σε αυτήν την επίσκεψη κι είναι πιο σημαντικοί. Δε χρειάζεται να χάνουμε το νόημα, γιατί έχουμε την τάση να το κάνουμε. Όσο φιλόξενοι, λοιπόν, είμαστε, άλλο τόσο υπεύθυνοι, συνεπείς και διακριτικοί πρέπει να παραμείνουμε κι ως φιλοξενούμενοι. Έτσι, σε μια επόμενη φορά, η πόρτα θα ‘ναι και πάλι ορθάνοιχτη.
Συντάκτης: Χαρά Τζιώτη
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη
