«When they see us»: Η σειρά του Netflix που θα σου σφίξει το στομάχι

Μια ιστορία που συγκλόνισε την Αμερική τη δεκαετία του 80 έρχεται να αποκαλύψει η σειρά του Netflix «When they see us». Η σειρά βασίζεται στην αληθινή ιστορία 5 αγοριών από το Χάρλεμ τα οποία βρέθηκαν σε λάθος σημείο τη λάθος στιγμή και είχαν διαφορετικό χρώμα από αυτό που «έπρεπε». Η ιστορία διαδραματίζεται τη 19 Απριλίου του 1989 όπου τότε μια λευκή γυναίκα 28 ετών, η Τρίσα Μέιλι πήγε για τζόκινγκ στο Σέντραλ Πάρκ της Νέας Υόρκης. Στο ίδιο πάρκο, σε κοντινό σημείο, βρέθηκε ομάδα 20 νεαρών ατόμων οι οποίοι δημιουργούσαν ταραχές και παρενοχλούσαν περαστικούς. Το ίδιο βράδυ η Τρίσα Μείλι βρέθηκε στο πάρκο σε τραγική κατάσταση με βαριά χτυπήματα, λιπόθυμη και βιaσμένη. Η κατάστασή της ήταν τόσο σοβαρή που η αναγνώρισή της έγινε μόνο από το δαχτυλίδι της, και η ίδια έμεινε σε κώμα για 12 μέρες.

Τότε ξεκίνησε μια μαζική φρενίτιδα της αστυνομίας και των καναλιών για την ανακάλυψη της αλήθειας και την απόδοση δικαιοσύνης για ένα ειδεχθές έγκλημα το οποίο έλαβε μέρος σε ένα από τα πιο γνωστά σημεία της πόλης. Η αστυνομία συνέλαβε τους νεαρούς που φαίνεται να προκαλούσαν ταραχές σε άλλο σημείο του πάρκου και τους κάλεσε αρχικά για μάρτυρες της υπόθεσης. Οι αρχές εστίασαν τότε σε 4 αγόρια τα οποία θεώρησαν ύποπτους και ξεκίνησαν τις ανακρίσεις.

Η επικεφαλής της εισαγγελικής μονάδας για σ3ξουαλικά εγκλήματα Linda Fairstein ήταν πεπεισμένη πως οι ταραχές στο πάρκο και το έγκλημα του βιaσμού ήταν συνδεδεμένα. Τα 4 από αυτά παιδιά ήταν ο Raymond Santana 14 ετών, Kevin Richardson 14 ετών, Jusef Salam 15 ετών και Andron Macray 15 ετών, παιδιά τα οποία δε γνώριζε ο ένας τον άλλον μέχρι εκείνη τη στιγμή. Οι 4 εκ των 5 της ιστορία αυτής ήταν Αφροαμερικανοί και ο ένας Λατίνος. Οι ανακρίσεις τους τότε ήταν απάνθρωπες, ανήθικες και πέρα από κάθε λογική και δικαιοσύνη. Τα παιδιά ανακρίνονταν επί 12 ώρες χωρίς νερό, φαγητό ή τουαλέτα. Τους είχαν αναγκάσει να αρνηθούν το δικαίωμά τους σε δικηγόρο κι ανακρίνονταν χωρίς τους γονείς τους, κάτι το οποίο είναι παράνομο καθώς ήταν ανήλικοι.

Τότε ξεκίνησε ένα παιχνίδι ψυχολογικής βίας και υποσχέσεων στα παιδιά για να καταδώσει και να προδώσει το ένα το άλλο και υποσχέσεις πως εάν παραδεχθούν ότι διέπραξαν το έγκλημα θα φύγουν σπίτι τους. Η αστυνομία βιντεοσκόπησε τις καταθέσεις τους τις οποίες απέσπασε με τη βία. Έλειπε ένας ακόμα συνδετικός κρίκος, ο οποίος θα συνέδεε και θα επιβεβαίωνε όλες αυτές τις ιστορίες κι έτσι μπήκε στο πλάνο και το 5ο παιδί, ο Korey Wize, 16 ετών, ο οποίος απλά είχε συνοδέψει τον φίλο του Jusef Salam  στο τμήμα. Ο Korey πέρασε ακριβώς τις ίδιες συνθήκες με τα υπόλοιπα 4 παιδιά και οι «ένοχοι», οι 5 του Σεντραλ Παρκ, όπως τους αποκαλούσαν τότε, ήταν στα χέρια των αρχών.

Η συγκεκριμένη σειρά άλλα και το άκρως αποκαλυπτικό και αληθινό ντοκιμαντέρ της υπόθεσης “The central park 5” του Ken Burns το 2012 αποκαλύπτουν τη μάστιγα του ρατσισμού και της κοινωνικής παραπλάνησης, κατακραυγής άλλα και καταδίκης αθώων. Η στερεοτυπική ιστορία του μαύρου η Λατίνου εγκληματία, ιστορίες οι οποίες έχτισαν πολίτικες καριέρες και καταξίωσαν εισαγγελείς και δικαστές στην απόδοση δικαιοσύνης. Ο τότε επιχειρηματίας και πλέον πρώην πρόεδρος τον Ηνωμένων Πολιτειών Donald Trump είχε δώσει σε εφημερίδες τις εποχής 75.000 δολάρια για διαφημίσεις της επαναφοράς της θανατικής ποινής στη χώρα. Ο ίδιος είχε δηλώσει τότε: «Δε θέλω να τους ψυχαναλύσω ούτε να τους καταλάβω, θέλω μόνο να τιμωρηθούν.»

Η δίκη των 5 παιδιών ξεκίνησε τον Αύγουστο του 1990. Αναπτύχθηκε μεγάλο κίνημα συμπαράστασης άλλα και στην αντίθετη πλευρά κοινωνικός στιγματισμός και μίσος. Η δίκη ξεκίνησε με τα μόνα στοιχεία της αστυνομίας την παρουσία των παιδιών στο ίδιο σημείο το ίδιο βράδυ άλλα και τις καταθέσεις τους, με παραδοχή του εγκλήματος οι οποίες είχαν βιντεοσκοπηθεί στο τμήμα. Κανένα άλλο στοιχείο ανάμιξής τους με το έγκλημα δεν υπήρξε καθώς δε βρέθηκε ούτε γενετικό υλικό, ούτε αίμα που να τους συνδέει. Επίσης, η αστυνομία δε βρήκε ποτέ το όπλο του εγκλήματος το οποίο χτύπησε την Τρίσα στο κεφάλι και την ακινητοποίησε. Η ίδια υπέφερε από απώλεια μνήμης και δεν μπόρεσε ποτέ να αναγνωρίσει τον θύτη. Τα παιδιά κατέθεσαν πως είναι αθώοι και οι μαρτυρίες τους ήταν υπό συνθήκες αστυνομικής βίας. Η χρονική περίοδος και οι αποστάσεις επίσης δεν ταίριαζαν με το έγκλημα σε μια δίκη η οποία είχε όλα τα μάτια της κοινωνίας πάνω της και έπρεπε να υπηρετήσει.

Τα παιδιά καταδικάστηκαν σε 5 έως 12 έτη φυλάκισης με τους 4 να εκτίουν 7 χρόνια σε φυλακές ανηλίκων και τον Korey Wize να φυλακίζεται 12 έτη σε φυλακές ενηλίκων, καθώς είχε συμπληρώσει τα 16 έτη. Ο Korey πέρασε τα περισσότερα από αυτά τα χρόνια στην απομόνωση προσπαθώντας να σώσει τη ζωή του από βίaιες επιθέσεις των συγκρατουμένων του οι οποίοι ήταν αμείλικτοι σε σ3ξουαλικούς παραβάτες. Η δικαίωση θα έρθει 12 χρόνια αργότερα, όταν ο πραγματικός ένοχος και βαρυποινίτης Ματίας Ρέγιες μέσα από τη φυλακή θα παραδεχτεί την επίθεση και τον βιaσμό της Τρίσα Μέιλι την 19^η Απριλίου του 1989 στο Σεντραλ Παρκ. Ο Ρέγιες τότε συνέχιζε να επιτίθεται σε γυναίκες, μέχρι τη σύλληψή του, το ίδιο διάστημα, με τον ίδιο τρόπο, με την αστυνομία να μη συνδέει ποτέ τις υποθέσεις μεταξύ τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι το ίδιο διάστημα είχαν γίνει άλλες 28 επιθέσεις στη Νέα Υορκη κυρίως σε μαύρες και Λατίνες με την αστυνομία και τα μέσα να μη δίνουν την αντίστοιχη σημασία που θα πρέπει να δίνεται σε κάθε θύμα, χωρίς να υπολογίζεται η καταγωγή άλλα και το χρώμα του. Ακόμα και μετά την παραδοχή και την απελευθέρωση των 5, η αστυνομία και οι εμπλεκόμενοι επέμεναν στην ορθότητα των κινήσεών τους.

Λίγα χρόνια αργότερα οι πρωταγωνιστές αυτής της ιστορίας έκαναν μήνυση εναντίον της πολιτείας της Νέας Υόρκης κι έλαβαν 41 εκατομμύρια δολάρια αποζημίωση, τη μεγαλύτερη που έχει εκδικαστεί στην ιστορία της πολιτείας. Δεν είμαστε σίγουροι εάν υπάρχει χρηματικό ποσό που μπορεί να καλύψει την αδικία, την καταπάτηση κάθε ανθρωπίνου δικαιώματος, την ψυχολογική και σωματική βία, την αφαίρεση της ζωής και της ξεγνοιασιάς, το στίγμα. Το μόνο για το οποίο είμαστε σίγουροι είναι ότι αυτή η ιστορία έχει πολλά να δείξει και να πει και δεν πρέπει να ξεχαστεί.