Ο φαύλος κύκλος των αναπάντητων ερωτήσεων

Όλοι έχουμε βρεθεί κάποτε στη δυσάρεστη θέση ενός κυκεώνα αναπάντητων ερωτήσεων, στον φαύλο κύκλο των «γιατί». «Γιατί σε εμένα;». «Γιατί να μου το κάνει αυτό;». «Γιατί κανείς δε με καταλαβαίνει». «Γιατί, αφού εγώ δεν πείραξα ποτέ κανένα». «Γιατί όλα σε μένα;». «Γιατί να μου συμβεί αυτό;». Κι οι απορίες γεμάτες παράπονο για την αδικία της ζωής και τους αχάριστους ανθρώπους γύρω μας συνεχίζονται.

Κατά έναν περίεργο τρόπο νιώθουμε (σχεδόν πάντα) θύματα των περιστάσεων και των καταστάσεων. Αισθανόμαστε, μονίμως, ότι οι άλλοι δε μας καταλαβαίνουν κι ότι δεν μπορούν, ούτε κι επιθυμούν, να κατανοήσουν πώς νιώθουμε εμείς κάθε φορά που μας συμβαίνει κάτι.

Κι αυτό είναι συνήθως απλώς υπερβολικά εγωιστικό. Οι άλλοι δε βρίσκονται μέσα στο μυαλό σου, ούτε μπορούν να καταλάβουν τι σκέφτεσαι και τι νιώθεις. Αν ήταν έτσι, αν μπορούσαν να διαβάσουν τη σκέψη μας ή να καταλάβουν πώς αισθανόμαστε και πόσο δε θέλουμε να περάσουμε απ’ αυτή τη θέση, ίσως και να μην πλήγωνε και να μην πληγωνόταν ποτέ κανένας.

Στην επιστήμη, η δράση φέρει αντίδραση, και στους ανθρώπους η αρχή αυτή δε διαφέρει και πολύ. Είμαστε σαν τους καθρέπτες, ίσως η συμπεριφορά των άλλων να κρύβει μια αντανάκλαση της δίκης μας συμπεριφοράς προς αυτούς.

Μη σκέφτεσαι μόνο τα δικά σου συναισθήματα, σκέψου και του άλλου. Μην κρίνεις κανένα για το φέρσιμό του, τις πράξεις ή τα λόγια του∙ ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να κρύβει πίσω από οποιαδήποτε κίνησή του, ποια μάσκα φοράει  για να καλύψει τον πόνο που ίσως να νιώθει ή ποιο είναι το κίνητρό του, για ποιο λόγο συμπεριφέρθηκε όπως σου συμπεριφέρθηκε. Δεν είμαστε όλοι οι ίδιοι, δε σκεφτόμαστε κι ούτε νιώθουμε τα ίδια κι εννοείται πως δεν αντιδρούμε  με τον ίδιο τρόπο.

Συνειδητοποίησε ποια είναι τα δικά σου λάθη. Αν το κανείς αυτό, συγχαρητήρια, μόλις έκανες το πρώτο βήμα για να τα διορθώσεις. Παραδέξου τα, αποδέξου τα, επεξεργάσου τα κι άμα δε σου αρέσουν, άλλαξέ τα. Ο κάθε άνθρωπος είναι μια διαφορετική οντότητα η οποία χτίζει το χαρακτήρα της με βάση τα βιώματά της. Η ζωή μας δεν είναι παρά μια σειρά από τυχαία γεγονότα που μας έκαναν να γίνουμε αυτό που σήμερα είμαστε.

Δεν μπορείς να ελέγξεις τη συμπεριφορά του κάθε ατόμου, αλλά σίγουρα μπορείς να επιλέξεις τι θα δεχτείς και τι όχι. Ποτέ δεν ξέρεις γιατί ο άλλος έκανε ό,τι έκανε. Ίσως να είχες κι εσύ ένα μικρό μερίδιο ευθύνης στο ό,τι έγινε -εξάλλου, οι άλλοι μας συμπεριφέρονται όπως εμείς τους επιτρέπουμε. Δίνε ευκαιρίες στους ανθρώπους, αλλά μην επιτρέψεις σε κανένα να κάνει κατάχρηση της ανεκτικότητας και της καλοσύνης σου. Μην παίρνεις ποτέ κανένα δεδομένο και μην αφήσεις κανένα να σε πάρει για δεδομένο.

Το να πέσεις ψυχολογικά είναι λογικό κι ανθρώπινο και σε όλους μας έχει συμβεί κάποια στιγμή, το θέμα είναι τι κάνεις γι’ αυτό. Τίποτα δεν έρχεται μόνο του αν δεν το προσπαθήσεις κι ακόμα κι αν δεν τα καταφέρεις, η προσπάθεια θα μετρήσει κι έστω κι ένα βήμα θα σε μετακινήσει. Αν θες να πέσεις, πέσε, αλλά επιβάλλεται να σηκωθείς και να ξαναπροσπαθήσεις και πάλι απ’ την αρχή. Μη μείνεις εκεί να περιμένεις να αλλάξουν τα πράγματα δια μαγείας, με το να αναρωτιέσαι τα «γιατί», απλά μένεις στάσιμος. Δεν υπάρχει «γιατί». Γιατί έτσι, κανένας δεν μπορεί να σου λύσει τα προβλήματα της δικής σου ζωής. Μα εσύ μπορείς να το κάνεις.

Δεν υπάρχουν απαντήσεις κι ούτε οδηγίες χρήσης. «Όσο ζω μαθαίνω» είναι η σωστή αντιμετώπιση. Αν κάτι δεν μπορεί να αλλάξει προς το παρόν, απλά άσε το στο πίσω μέρος του μυαλού σου και κάνε υπομονή. Μην περιμένεις να φτιάξουν όλα σε μία μέρα, χρειάζεται χρόνος κι εξάλλου ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να συμβεί την επόμενη στιγμή. Μην προϊδεάζεις, η ζωή ποτέ δεν έπαψε να μας εκπλήσσει.

Στην τελική, θέλει και λίγη τρέλα. Γέλα με όλη σου την ψυχή, ακόμα κι αν όταν γελάς ακούγεσαι δέκα χιλιόμετρα μακριά. Βγες έξω, κάνε βλακείες, ανακάλυψε το παιδί που έχεις μέσα σου. Όσο χάλια και να νιώθεις, εκτονώσου, πέρνα καλά κι ό,τι είναι να γίνει θα γίνει. Μην το ψάχνεις, σταμάτα να αναρωτιέσαι γιατί το ένα και γιατί το άλλο.

Ένας φίλος κάποτε μου είπε την εξής φράση: «Όταν σταμάτησα να ρωτώ τα «γιατί» τότε ηρέμησα». Ναι, τώρα το καταλαβαίνω.

Άλλωστε ό,τι είναι να γίνει θα γίνει -είτε το θέλουμε είτε όχι.