Στις 16 Σεπτεμβρίου του 2022, η παγκόσμια κοινή γνώμη συγκλονίζεται από το θάνατο της 22χρονης Κούρδισας από το Ιράν, Μαχσά Αμίνι (γνωστή και ως Ζίνα Αμίνι), η οποία δ@λοφονήθηκε στην Τεχεράνη, ενώ βρισκόταν υπό καθεστώς κράτησης, λόγω παραβίασης των ισλαμικών κανόνων σεμνότητας. Για το λόγο αυτό, το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο ανέδειξε ως φετινούς νικητές του Βραβείου «Ζαχάρωφ 2023 για την Ελευθερία της Σκέψης» την Jina Mahsa Amini και το Κίνημα «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία» στο Ιράν.
Η Αμίνι ταξίδευε από το Κουρδιστάν με την οικογένειά της, όταν συνελήφθη στις 13 Σεπτεμβρίου του 2022, στην είσοδο της εθνικής οδού Χακάνι της Τεχεράνης, από τη λεγόμενη αστυνομία πειθαρχίας. Ναι, όσο κι αν αυτό φαντάζει αδιανόητο για σένα και κάθε άνθρωπο στον δυτικό κόσμο, η αστυνομία ηθών του Ιράν επιβλέπει τη συμμόρφωση με τον ενδυματολογικό κώδικα του Ισλάμ κι επισύρει ποινές όταν αυτός παραβιάζεται. Συνδυαστικά, τα δικαιώματα των γυναικών στο Ιράν τα τελευταία χρόνια πλήττονται βάναυσα. Το 2020, ο Αλί Χαμενέι υποστήριξε ότι οι γυναίκες που «δε φορούν σωστά τη μαντίλα πρέπει να νιώθουν ανασφαλείς», μια δήλωση που υποστήριξαν αρκετοί κληρικοί και αξιωματούχοι κι άνοιξε τον δρόμο για περισσότερη βία κατά των γυναικών.
Η Αμίνι λοιπόν, παρενέβη τους κανόνες της ισλαμικής θρησκείας όσον αφορά τη σεμνότητα. Το «τίμημα» που ακολούθησε, σόκαρε τον πλανήτη. Ο αδερφός της ενημερώθηκε ότι θα μεταφερόταν στο κέντρο κράτησης για ένα «μάθημα» σχετικά με το χιτζάμπ και θα αφηνόταν ελεύθερη σε μια ώρα, δυστυχώς όμως η υπόθεση πήρε φρικιαστική τροπή. Σύμφωνα με την τοπική αστυνομία, η κοπέλα βρισκόταν στο κέντρο αναμόρφωσης, όταν έχασε τις αισθήσεις της «ξαφνικά» κι έπεσε στο πάτωμα. Μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο Κασρά στην Τεχεράνη σε κωματώδη κατάσταση, όπου διαπιστώθηκε ότι ήταν εγκεφαλικά νεκρή με αποτέλεσμα να ξεκινήσουν κύματα διαδηλώσεων κατά του χιτζάμπ, τα οποία κορυφώθηκαν όταν δυστυχώς άφησε την τελευταία της πνοή, μετά από δύο ημέρες.
Ο αδερφός της Αμίνι, Κιαρές, παρατήρησε μελανιές στο κεφάλι και στα πόδια της. Οι γυναίκες που κρατήθηκαν με την Αμίνι δήλωσαν ότι ξυλοκοπήθηκε άγρια επειδή αντιστάθηκε στις προσβολές και τις κατάρες των αστυνομικών που τη συνέλαβαν. Ορισμένοι γιατροί έκριναν ότι η Αμίνι υπέστη τραύματα στον εγκέφαλο με βάση τα κλινικά συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένης της αιμορραγίας από τα αυτιά αλλά και τους μώλωπες κάτω από τα μάτια. Αυτό επιβεβαιώθηκε κι από ιατρικές εξετάσεις στο κρανίο της Αμίνι, οι οποίες διέρρευσαν στο διαδίκτυο κι έδειξαν κάταγμα οστών, αιμορραγία κι οίδημα εγκεφάλου. Σε συνέπεια όλων αυτών των στοιχείων, ο πατέρας της, αμφισβήτησε έντονα την εξήγηση της Αστυνομίας υποστηρίζοντας ότι ψεύδονται.
Με τον τρόπο αυτό, έγινε εμφανές ότι το ισλαμικό αστυνομοκρατούμενο καθεστώς ηθών, δεν αντιπροσωπεύει τελικά και την αντρική ιρανική κοινή γνώμη, καθώς τόσο ο αδερφός όσο και ο πατέρας του θύματος αντιτάχθηκαν στις Αρχές και ταυτόχρονα, αμέσως μετά τη διαρροή του περιστατικού στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, χιλιάδες Ιρανές αλλά και Ιρανοί βγήκαν στους δρόμους, σε 50 περιοχές της χώρας για να διαμαρτυρηθούν κατά του θεοκρατικού καθεστώτος. Πρωτόγνωρα ελπιδοφόρες χαρακτηρίστηκαν οι σκηνές που διαδραματίστηκαν με τις γυναίκες να βρίσκουν τη δύναμη να κόβουν τα μαλλιά τους και να καίνε τις μαντίλες τους, σε ένδειξη διαμαρτυρίας της ισλαμικής βίας υπό το σύνθημα «Γυναίκα, Ζωή, Ελευθερία», κατά της νομοθεσίας για το χιτζάμπ κι άλλων νόμων που εισάγουν διακρίσεις.
Παρακολουθώντας τα γεγονότα αυτά, άνθρωποι σε κάθε γωνιά του πλανήτη, διαδήλωσαν για τον θάνατο του κοριτσιού, που μετατράπηκε σε σύμβολο κατά της βίας των γυναικών. Αρκετοί ηγέτες, οργανωτές και διασημότητες επέκριναν ανοικτά τις πράξεις της κυβέρνησης του Ιράν κι έσπευσαν να συμπαρασταθούν στους διαδηλωτές. Η πολιτική ηγεσία της χώρας υποσχέθηκε πλήρη διερεύνηση του περιστατικού ενώ δε δίστασε να συλλυπηθεί τον πατέρα της Αμίνι.
Η κυβέρνηση του Ιράν προσπάθησε να καταστείλει τις διαδηλώσεις ακόμη και πυρ@βολώντας τους διαδηλωτές, χρησιμοποιώντας δακρυγόνα και αντλίες νερού. Δε σταμάτησε εκεί. Μπλόκαρε την πρόσβαση στο διαδίκτυο και στις εφαρμογές του, ώστε αφενός να μειωθεί η δυνατότητα των διαδηλωτών να οργανώσουν τις δράσεις τους κι αφετέρου να διακοπεί η διάδοση του γεγονότος και των αντιδράσεων. Κι αν νομίζεις ότι τέτοιου είδους παρεμβάσεις ήταν πρωτόγνωρες στο Ιράν, δυστυχώς δεν ήταν το πρώτο περιστατικό απαγόρευσης της πρόσβασης στο διαδίκτυο στη χώρα, καθώς τον Νοέμβριο του 2019, είχε διακοπεί εξαιτίας διαδηλώσεων για τις τιμές των καυσίμων στη χώρα.
Μετά τη βίαιη καταστολή και αυτών των διαδηλώσεων από το ιρανικό καθεστώς, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έχει επανειλημμένα καταδικάσει τη δεινή κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα. Έτσι αποδεικνύει και με το πού απονέμει φέτος το Βραβείο Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης (προς τιμή του Αντρέι Ζαχάρωφ, φυσικού επιστήμονα & πολιτικού αντιφρονούντα), που θεσπίστηκε το 1988 προς τιμήν των ατόμων/οργανώσεων που υπερασπίζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα και συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 50.000 ευρώ.
Η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Roberta Metsola, ανακοίνωσε στην ολομέλεια του Στρασβούργου, μετά από απόφαση της Διάσκεψης των Προέδρων του Κοινοβουλίου, τη βράβευση αυτή ως εξής: «Στις 16 Σεπτεμβρίου ήταν η πρώτη επέτειος της δ@λοφονίας της Jina Mahsa Amini στο Ιράν. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στέκεται περήφανα στο πλευρό όσων γενναία κι ασυμβίβαστα συνεχίζουν να αγωνίζονται για την ισότητα, την αξιοπρέπεια και την ελευθερία στο Ιράν. Στεκόμαστε στο πλευρό εκείνων που, ακόμη κι από τη φυλακή, συνεχίζουν να κρατούν ζωντανές τις Γυναίκες, τη Ζωή και την Ελευθερία. Επιλέγοντάς τους για το Βραβείο Ζαχάρωφ για την Ελευθερία της Σκέψης 2023, το Κοινοβούλιο αυτό μνημονεύει τον αγώνα τους και συνεχίζει να τιμά όλους όσοι έχουν πληρώσει το απόλυτο τίμημα για την ελευθερία.» Η τελετή απονομής θα πραγματοποιηθεί στις 13 Δεκεμβρίου 2023 στην αίθουσα της ολομέλειας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο. (https://www.europarl.europa.eu/news)
Πόσο κρίμα, που το 22χρόνο κορίτσι-σύμβολο, δε θα μπορέσει να το παραλάβει.
Μη σταματήσεις να ελπίζεις σε έναν κόσμο που οι άνθρωποι δε θα γίνονται ακούσια ήρωες, χάνοντας τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να διεκδικούν τα αυτονόητα και θεμελιώδη δικαιώματά τους. Σε κοινωνίες, που η αφύπνιση δε θα ενεργοποιείται μόνο μετά από περιστατικά αίματος ή που τουλάχιστον, κάποια στιγμή, έστω και με αυτή την αφορμή, ο κύκλος της βίας θα κλείνει.
Πηγή φωτογραφίας: Times
Συντάκτης: Κυριακή Σεληνιωτάκη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
