Όταν μιλάμε για τη γέννηση ενός παιδιού και δη του πρώτου παιδιού, η εστίαση γίνεται συνήθως στη νέα μητέρα, η οποία πρόκειται να το φέρει στον κόσμο. Όλη η προσοχή είναι στραμμένη επάνω της, κι όχι άδικα θα πει κανείς μιας και το έργο που καλείται να φέρει εις πέρας είναι αξιοθαύμαστο, απαιτητικό, ψυχοφθόρο, κουραστικό και δύσκολο. Δίπλα όμως σ΄ αυτές τις μητέρες υπάρχουν και κάποιοι «αφανείς ήρωες» που μπορεί να μην μπαίνουν οι σε διαδικασία τοκετού, αλλά ως άνθρωποι που βιώνουν βουβά την όλη διαδικασία κατακλύζονται από ποικίλα και πρωτόγνωρα συναισθήματα και σκέψεις. Δεν το λες και λίγο να γίνεται κάποιος μπαμπάς για πρώτη φορά. Τα δικά μας φώτα λοιπόν σήμερα στρέφονται σ’ αυτά τα πλάσματα και στόχος μας είναι να μπούμε για λίγο στον δικό τους ψυχικό και πνευματικό κόσμο και να καταγράψουμε πώς αισθάνθηκαν και τι σκέψεις έκαναν όταν έμαθαν πως θα γίνουν μπαμπάδες για πρώτη φορά. 5 λοιπόν πατεράδες μας ανοίγουν την ψυχή τους!
Κύριος Μάριος
«Θυμάται χαρακτηριστικά πως όταν του ανακοινώθηκε πως θα γίνει μπαμπάς, κοιμόταν, και πετάχτηκε αμέσως στο άκουσμα και μόνο των λέξεων «είμαι έγκυος». Παρ΄ όλο που το ήθελε και το ονειρευόταν, δεν το πίστεψε, αντίθετα του πήρε λίγους μήνες να το χωνέψει. Έπειτα συνειδητοποίησε πως είχε μόλις 7-8 μήνες περιθώριο να προσαρμόσει τη ζωή του ανάλογα, κάτι που τον έκανε να βάλει αυτόματα τον εαυτό του σε δεύτερη μοίρα. Για καιρό είχε ένα μόνιμα χαζό χαμόγελο χαραγμένο στο πρόσωπό του, ιδίως κάθε φορά που επισκέπτονταν τον γιατρό. Δεν έλειπαν -όπως είπε- και οι εξίσου «χαζές» και ρητορικές ερωτήσεις τύπου «είναι δικό μου τώρα αυτό; εγώ το δημιούργησα; υπάρχει στ’ αλήθεια;» αλλά και οι απορίες που του γεννιούνταν γύρω από το μωρό, όπως το πώς μπορεί να θεωρείται φυσιολογικό για ένα πλασματάκι μόλις 30 εκατοστών να έχει παλμούς 180-190 το λεπτό. Η γέννηση του γιου του ήταν μια απίστευτη εμπειρία την οποία έζησε ζωντανά, μέχρι τη στιγμή που τον κράτησε στη χούφτα του, κι έμεινε να κοιτάζει το μικροσκοπικό προσωπάκι με απορία στο βλέμμα «Πώς γίνεται τώρα να αντιλαμβάνεται πως εγώ είμαι ο μπαμπάς του; Κι όμως το καταλάβαινε και το ένιωθα».
Η εικόνα που μου δημιούργησε ο κύριος Μάριος καθ’ όλη τη διάρκεια της εξιστόρησής του είναι αυτή ενός μεγάλου παιδιού που θα αποκτούσε παιδί. Και δεν κρύβω πως αυτόματα απέκτησα κι εγώ ένα χαζό-χαριτωμένο χαμόγελο στα χείλη μου. Η δημιουργία της ανθρώπινης ζωής είναι από μόνη της ένα θαύμα, ένα μυστήριο που προσπαθούμε μάταια να φέρουμε στα δικά μας μέτρα και γνώσεις ώστε να το κατανοήσουμε. Το πώς ο άνθρωπος λοιπόν χαζεύει μπροστά σ’ ένα τέτοιο μεγαλείο, πώς μένει αποχαυνωμένος στη θέα και μόνο του δημιουργήματός του, πώς αρχίζει να διερωτάται για απλά πράγματα και προσπαθεί να ενώσει γνωστά κομμάτια ώστε να απαντήσει στα άγνωστα, θυμίζει εικόνα από ένα πεισματάρικο παιδί που παλεύει να αποσυναρμολογήσει και να συναρμολογήσει από την αρχή ένα αεροπλανάκι ώστε να κατανοήσει τα γρανάζια πίσω από τη λειτουργία του, δίχως όμως να έχει τις οδηγίες για να το κάνει.
Κύριος Χαράλαμπος
«Ένιωσε μια ηθική, προσωπική ικανοποίηση ότι ξεκινάει τη δική του οικογένεια και η ανυπομονησία του δεν κρυβόταν. Μάλιστα τόση ήταν η εφορία που ένιωσε που άμεση σκέψη του ήταν για δεύτερο αλλά και για τρίτο παιδί, καθώς ουδέποτε μπορούσε να φανταστεί την οικογένειά του με ένα-δύο παιδιά μόνο. Παρά τα χρόνια προβλήματα υγείας που αντιμετωπίζει από νεαρή ηλικία, αυτά δεν ήταν καθόλου στο μυαλό του όταν έμαθε για τον ερχομό της κόρης του. Αντίθετα, η σκέψη και μόνο ότι θα γίνει μπαμπάς, τού έδωσε δύναμη, όχι να τα ξεπεράσει αλλά να τα παραμερίσει, κάτι που τον ωφέλησε ώστε να βλέπει τα πράγματα αισιόδοξα και να ζει στο τώρα. Όσον αφορά τη γέννηση της κόρης του, είπε χαρακτηριστικά πως με το που την πήρε αγκαλιά, ήταν λες και προϋπήρχε. Δεν είναι κάτι που μπορεί να προσδιορίσει με περισσότερη σαφήνεια, αλλά δε θα ξεχάσει την πρώτη φορά που την κράτησε στα χέρια του. Εκείνα τα ορθάνοιχτα μεγάλα μάτια που έμειναν να τον καρφώνουν επίμονα, να τον σκανάρουν και να κοιτάνε με μια περιέργεια, εξετάζοντας τα πάντα.»
Πολλές φορές πιστεύουμε λανθασμένα πως αν αντιμετωπίζουμε ορισμένες δυσκολίες και δη σοβαρά θέματα υγείας είναι εμπόδια στην απόκτηση της οικογένειας που ονειρευόμαστε, από φόβο μην τυχόν και τα προβλήματά υγείας δε μας επιτρέψουν να χαρούμε ή να προσφέρουμε στο παιδί μας όσα υπό άλλες συνθήκες θεωρούμε πως θα μπορούσαμε. Η φαντασία παίζει ύπουλα παιχνίδια όμως, αφού κάνει το μυαλό να εστιάζει σε αρνητικές καταστάσεις και να τις μεγαλοποιεί χωρίς να μπορεί να τις αντισταθμίσει, καθώς το θετικό αντίβαρο της εξίσωσης, -όσα δηλαδή κερδίζει κανείς από τον ερχομό του παιδιού-, δεν υπάρχουν σαν προηγούμενο στη ζωή μας ώστε να μπορεί και το μυαλό να τα χρησιμοποιήσει σαν ερεθίσματα και να μετριάσει την έκταση που καταλαμβάνουν οι αρνητικές σκέψεις. Ζώντας στο σήμερα όμως, χωρίς να κοιτάμε πολύ μακριά, χωρίς να δίνουμε απεριόριστο χώρο σε όποιες έγνοιες και φόβους, κι έχοντας πίστη στη διαδικασία και τα όσα μοναδικά μπορεί να δώσει ένα μωρό όταν το επιθυμεί κανείς πολύ, είναι λες και εξοπλιζόμαστε με γυαλιά νυχτερινής οράσεως προτού διαβούμε το σκοτεινό τούνελ των δυσκολιών που αναπόφευκτα θα έρθουν.
Κύριος Αντρέας
«Για τον κύριο Αντρέα δεν αποτέλεσε ιδιαίτερη έκπληξη το ότι θα γινόταν μπαμπάς, καθώς ήταν κάτι το οποίο προσπαθούσαν ένα εξάμηνο περίπου, συνεπώς δεν αισθάνθηκε κάποια συναισθηματική διαφορά. Το επεξεργαζόταν κυρίως τα βράδια όταν πήγαινε για ύπνο, οπότε και ερχόταν στο μυαλό του η εικόνα ενός μωρού να μπαίνει στη ζωή τους και να την αναστατώνει με τον πιο γλυκό τρόπο. Σταδιακά άρχισε να δημιουργείται και μια τρομερή προσμονή, από το πρώτο υπερηχογράφημα μέχρι τη στιγμή που το ένιωσε να κλοτσάει και εκεί ήταν που τον χτύπησε κατακέφαλα και η διαπίστωση πως «θα γίνω μπαμπάς, υπάρχει μια ψυχή δίπλα μου». Μέχρι εκείνη τη στιγμή η ιδέα ήταν άυλη και τα συναισθήματα ξένα κι απροσδιόριστα, λες κι αφορούσαν άλλον άνθρωπο κι όχι τον ίδιο. Η μεγαλύτερη ευθύνη που ένιωσε ήταν να το προστατέψει από παρόμοιες αρνητικές εμπειρίες που είχε ο ίδιος από τη δική του οικογένεια, γι’ αυτό και επιθυμεί να το στηρίζει και να το εμψυχώνει έμπρακτα, ενώ το στοίχημα με τον εαυτό του είναι να το κάνει άνθρωπο με αξίες, ανοιχτόμυαλο με ενσυναίσθηση απέναντι στον κόσμο.»
Το πόσο ανιδιοτελής και προστατευτικός μπορεί να γίνει ένας άνθρωπος μπορούμε να το διαπιστώσουμε όταν τον δούμε να λειτουργεί υπό τον ρόλο του γονιού. Είναι αξιοσημείωτο πώς αυτός ο μηχανισμός αρχίζει να λειτουργεί στον άνθρωπο-γονιό προτού ακόμη γεννηθεί το παιδί. Είναι ταυτόχρονα γλυκό κι αισιόδοξο να βλέπουμε νέους γονείς να παίρνουν τις δικές τους αρνητικές εμπειρίες και δυσκολίες που είχαν ως παιδιά και να τα μετατρέπουν σε παραδείγματα προς αποφυγή, θεωρώντας το πρόκληση. Ενώ γνωρίζουν πως κανένας δεν μπορεί και δεν είναι εφικτό να έχει στη ζωή του έναν δρόμο αποκλειστικά στρωμένο με ροδοπέταλα, δεσμεύονται να κάνουν ό,τι περνά από τα χέρια τους ώστε αν χρειαστεί να είναι αυτοί που θα πετάνε ένα-ένα τα ροδοπέταλα στον δρόμο του παιδιού τους, ακόμη κι αν είναι με δικό τους κόστος και θυσίες.
Κύριος Λούης
«Παράξενο και πρωτόγνωρο. Αυτές ήταν οι πρώτες λέξεις που χρησιμοποίησε. Υπήρχε μια δυσπιστία αρχικά, αφού όπως είπε, λόγω και του ότι έγινε πατέρας σε μεγαλύτερη ηλικία απ’ ότι θα ανέμενε κανείς, πέρασε αρκετά χρόνια της ζωής του όντας ελεύθερος. Ξαφνικά βλέπει αυτό που ήθελε τόσο πολύ να γίνεται πραγματικότητα, οπόταν ο ενθουσιασμός του ήταν υπέρμετρος. Παρ’ όλο που θεωρεί πως ήταν πιο ώριμος, συνειδητοποιημένος και σε καλύτερη οικονομική κατάσταση, εντούτοις η αλλαγή όπως τη βίωσε ήταν πολύ μεγάλη, αφού νιώθει πως είχε υποτιμήσει λίγο τι σημαίνει να έχεις δικό σου παιδί. Αν κι έβλεπε τη μεγαλύτερη αδερφή του με τα παιδιά της και τα ζούσε ως ένα βαθμό, δε συνειδητοποιούσε την προσοχή και τον χρόνο που χρειάζεται να αφιερώσει κάποιος. Με τη γέννηση του πρώτου του παιδιού, κατακλίστηκε από αμηχανία, σύγχυση και φόβο, λόγω και της απειρίας, ενώ το σοκ το βίωσε περισσότερο όταν πήραν το παιδί σπίτι. Μια χαρακτηριστική σκέψη μάλιστα που θυμάται να έκανε στις αρχές όταν εκείνο έκλαιγε και δεν ήξερε πώς να αντιδράσει ήταν πως όλα έμοιαζαν πιο όμορφα και λειτουργικά όταν το παιδί βρισκόταν στην κοιλιά της μαμάς του».
Όσο χρονών κι αν είμαστε, όση εμπειρία και πείρα κι αν έχουμε στους ώμους μας μ’ άλλα παιδιά συγγενών και φίλων δεν μπορούμε ποτέ να είμαστε έτοιμοι όταν έρθει η στιγμή να πάρουμε το δικό μας παιδί αγκαλιά. Κι αυτό διότι στην πρώτη περίπτωση λειτουργούμε ως το «playground» του παιδιού, αφού στο πίσω μέρος του μυαλού μας πάντα υπάρχει η σκέψη πως τις βασικές του ανάγκες θα τις καλύψει ο γονιός, κάτι που αφαιρεί και μεγάλο μέρος από την ευθύνη που αισθανόμαστε. Όταν έχουμε να κάνουμε με το δικό μας παιδί όμως, είμαστε κάτι παραπάνω από το παιχνίδι του. Εκεί είναι λογικό να δημιουργούνται πιο έντονα τα αισθήματα της αμηχανίας και του φόβου καθώς οι προσδοκίες και υποχρεώσεις μεγαλώνουν και δεν έχουμε πολλά περιθώρια να ξεφύγουμε απ’ αυτές. Όταν πέφτει λοιπόν η αυλαία και κλείνει η πόρτα του σπιτιού, αυτή τη φορά δε βρισκόμαστε στην άνεση της απ’ έξω πλευράς, αλλά είμαστε εμείς εκείνοι που έχουμε να αντιμετωπίσουμε μια νέα ψυχή, η οποία εξαρτάται από εμάς, μαζί με ό,τι όμορφο αλλά συνάμα και δύσκολο φέρνει μαζί της.
Κύριος Ηλίας
«Η περίπτωση του κύριου Ηλία διαφέρει καθώς η ανακοίνωση πως η σύντροφός του ήταν έγκυος ήρθε όταν μετρούσαν οι ίδιοι μόλις μερικούς μήνες σχέση και συνεπώς δεν ήταν κάτι το οποίο είχαν στα άμεσα πλάνα τους. Η πρώτη αντίδραση ήταν σοκ και φόβος, δεν μπορούσε να το πιστέψει και ως ένα βαθμό υπήρχε και μια μορφής άρνηση. Όχι απέναντι στο παιδί αφού δεν πέρασε από το μυαλό του η ιδέα να μην το θέλει, αλλά άρνηση στο πώς τα πράγματα πήραν διαφορετική πορεία απ’ αυτή που είχε στο μυαλό του τη δεδομένη στιγμή. Μετά το πρώτο σοκ αναγνώρισε την ευθύνη που θα είχε απέναντι σε μια νέα ψυχή και συμπαραστάθηκε στη σύντροφό του καθ’ όλη τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αφού όπως δήλωσε, εκείνη ήταν περισσότερο σε κατάσταση σοκ κι άρνησης. Με το που γεννήθηκε όμως το μωρό ήταν λες κι όλοι οι φόβοι κι οι ανησυχίες που είχε για το πώς θα τα καταφέρουν έσβησαν ως δια μαγείας. Αντιμετώπιζε ένα-ένα τα πράγματα και το μόνο σίγουρο ήταν πως ό,τι και να συνέβαινε στο μέλλον, εκείνος θα ήταν δίπλα στο παιδί».
Είναι εντυπωσιακό το πώς κάτι που μας αφορά άμεσα κι έντονα, όπως ο ερχομός ενώ παιδιού, ακριβώς επειδή επηρεάζει σε τόσο μεγάλο βαθμό την μετέπειτα εξέλιξή της ζωής μας, είναι λες και το βιώνουμε αρχικά σαν παρατηρητές. Ιδίως όταν δεν είναι κατ’ εξοχήν δική μας επιλογή. Το πώς τα διάφορα αισθήματα μάς φαίνονται και για καιρό ακόμη ξένα, μέχρις ότου να υπάρχει κάτι πιο χειροπιαστό που να υποδηλώνει πως αυτή η ιδέα γίνεται και η πραγματικότητά μας και μας βοηθά να πούμε αυτό το «ναι, συμβαίνει, το ζω». Λες κι ο εσωτερικός μας κόσμος αρχίζει να ταυτίζεται και να επικοινωνεί με τον εξωτερικό. Ακριβώς επειδή όταν έρθει η ώρα να βιώσουμε αυτό που για μήνες είχαμε στο μυαλό μας, η φαντασία δίνει σκυτάλη στην πραγματικότητα, μια πραγματικότητα που μας μαθαίνει να χειριζόμαστε τα πράγματα όπως κι αν έρχονται.
5 μπαμπάδες, 5 ιστορίες, 5 διαφορετικές εμπειρίες, σκέψεις και εικόνες, που όμως όλες έχουν κοινά συναισθήματα τη χαρά, την αγωνία, την έκπληξη, το φόβο, το σοκ, την άρνηση. Ίσως καθένας από αυτούς να τα βίωσε με διαφορετική σειρά, σε διαφορετική ένταση και συχνότητα, αλλά σίγουρα δεν μπορεί να ισχυριστεί κανείς πως είναι δυνατό να βιώσει μονάχα ένα ή δύο. Μια διαπίστωση απόλυτα φυσιολογική, καθώς σε όποια φάση τη ζωής του κι αν βρίσκεται κανείς, όσο έτοιμος ή όχι πιστεύει πως είναι να γίνει μπαμπάς, είτε έχει εμπειρία είτε όχι, είτε αντιμετωπίζει προβλήματα υγείας είτε όχι, όταν έρθει η ώρα να αναλάβει δράση κι ευθύνη απέναντι σε μια νέα ψυχή που έρχεται στον κόσμο, είναι λες και το “counter” μηδενίζει για όλους. Είναι λες και τα όποια πλεονεκτήματα ή μειονεκτήματα θεωρείται ή/και θεωρούν οι ίδιοι πως έχουν, χάνονται, αφού όλοι έρχονται αντιμέτωποι με το ίδιο δεδομένο, το άγνωστο.
*Αφιερωμένο στον δικό μου ήρωα, το πρότυπό μου, τη μεγάλη μου αδυναμία. Μια ψυχή που αφιέρωσε την ψυχή του σ’ εμάς. Για σένα daddy μου <3
Συντάκτης: Άννα Μετόχη
