Τι κι αν έγιναν γονείς σε προχωρημένη ηλικία;

Συνήθως λέμε ότι το πότε θα αποφασίσουμε να γίνουμε γονείς εξαρτάται από το πότε είναι έτοιμος κάθε άνθρωπος, πότε θεωρεί το ίδιο το ζευγάρι ότι είναι η καταλληλότερη στιγμή στη ζωή του για κάτι τέτοιο. Βέβαια για να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς, αυτό λέγεται άνετα μεν από τη μία, αλλά κρύβει ενδόμυχα και μια προϋπόθεση από την άλλη που λέει πως αρκεί να είναι μέσα στα «λογικά» πλαίσια που ορίζονται από την κοινωνία και τα οποία, φυσικά, συμβαδίζουν λίγο-πολύ με την ωριμότητα, την ετοιμότητα, τη δυνατότητα ανάληψης ευθυνών και τη βιολογική ικανότητα του ατόμου να αναπαραχθεί.

Τι γίνεται όμως αν το ζευγάρι για τους όποιους δικούς του λόγους αποφασίσει συνειδητά να προβεί στην απόκτηση ενός παιδιού στα 50; Υπάρχει κάποια ηθική υποχρέωση στην ιδέα μιας τέτοιας απόφασης; Πώς τους αντιμετωπίζει η κοινωνία; Έχουν το «δικαίωμα» να το πράξουν; Και αν ναι, τι πρέπει να σκεφτούν προηγουμένως; Πρέπει η ηλικία να θεωρείται αποτρεπτικός παράγοντας; Μήπως θα ήταν εγωιστικό να κάνουν κάτι τέτοιο ενώ δεν αφήνονται απλώς στην παραδοχή πως ο χρόνος κατά τον οποίο είχαν την ευκαιρία τους έχει παρέλθει;

Αρκετοί πιθανόν να έχουμε γίνει μάρτυρες σε περιστάσεις κατά τις οποίες άτομα αντιδρούν με χλευαστικά, αρνητικά και επικριτικά σχόλια, τα όποια συνοδεύονται και με ένα υποβόσκον γέλιο, στο άκουσμα πως συνάνθρωποί τους γίνονται γονείς στην ηλικία αυτή. Η απόκτηση ενός παιδιού είναι πολύ προσωπικό θέμα για κάθε άνθρωπο και ζευγάρι και αρκετά λεπτό μάλιστα για να μπορεί καθένας να σχολιάζει κατά το δοκούν. Είμαστε σε θέση εμείς να γνωρίζουμε σε πόσες προσπάθειες μπορεί να έχει ήδη προβεί το ζευγάρι μέχρι να τα καταφέρει; Ξέρουμε πόσους μήνες –ή και χρόνια– μπορεί να προσπαθούν ανεπιτυχώς, και τι αγωνίες, φόβους, ψυχολογικές και σωματικές θύελλες έχουν περάσει για να μπορούν να κρατούν στα χέρια τους τον καρπό του έρωτα και των υπέρμετρων προσπαθειών τους; Μπορούμε να γνωρίζουμε την προσωπική ιστορία του καθενός, αν για χρόνια είχε το όνειρο να κάνει οικογένεια αλλά η τύχη δεν τα έφερε όπως τα προγραμμάτιζε και βρήκε τον έρωτα πιο αργά απ’ ότι περίμενε; Ποιος και γιατί μπορεί να στερήσει από τους ανθρώπους αυτούς το δικαίωμα να αποκτήσουν ένα παιδί;

Πολλοί θα προτρέξουν να αναφερθούν στους κινδύνους για το παιδί, καθώς υπάρχουν αυξημένα ρίσκα σε μια κύηση σε μεγαλύτερη ηλικία. Παρ’ όλο που σίγουρα όλοι το αναγνωρίζουμε, καλό είναι να μην το προδικάζουμε και να μην το χειριζόμαστε σαν κάτι δεδομένο, διότι η πραγματικότητα είναι πως κάθε εγκυμοσύνη εμπεριέχει κινδύνους, ανεξαρτήτως ηλικίας. Κανένα παιδί δεν έρχεται με εγγύηση. Απλώς οφείλουν οι γιατροί, και καλά κάνουν, να προετοιμάζουν και να ενημερώνουν το ζευγάρι πως στατιστικά έχουν αυξημένες πιθανότητες, ώστε να μπορούν να πάρουν μια απόφαση έχοντας όλα τα στοιχεία μπροστά τους. Δεν είναι ότι αυτές εκμηδενίζονται αν γίνει κανείς γονιός σε νεαρή ηλικία.

Έπειτα έρχεται και η άποψη πως οι γονείς πράττουν εγωιστικά καθώς δε σκέφτονται το παιδί που θα μεγαλώνει με γονείς/ «παππούδες».  Καταρχάς όσον αφορά το θέμα ηλικία, με τα σημερινά δεδομένα ένα άτομο 50-60 χρονών δε θεωρείται τρίτη ηλικία. Το μέσο προσδόκιμο έχει αυξηθεί αρκετά, συνεπώς καλό είναι και οι απόψεις μας να μην είναι ετεροχρονισμένες. Το κατά πόσο ένα άτομο συμβαδίζει με την ανάπτυξη και την τεχνολογία έχει να κάνει καθαρά με την ιδιοσυγκρασία του ίδιου του ατόμου και όχι με την ηλικία του.

Ακόμη κι αν εμμένουμε στο θέμα της ηλικίας, ας αναλογιστούμε λίγο τις όλο και αυξανόμενες περιπτώσεις γονέων που για δικούς τους λόγους, καταλήγουν να αφήνουν τα παιδιά να μεγαλώνουν με παππούδες και γιαγιάδες. Σε τι διαφέρει αυτό; Γιατί να είναι πιο αποδεκτό; Επίσης το πώς το ίδιο το παιδί θα το αντιμετωπίσει και θα το χειριστεί, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πώς θα το αντιμετωπίσουν οι ίδιοι οι γονείς. Αν το παιδί μεγαλώσει με τη σκέψη ότι δε διαφέρει σε τίποτα από τα άλλα παιδιά, πως δεν υστερεί σε κάτι, δύσκολα θα αντιμετωπίσει προβλήματα απ’ τη στάση τρίτων.

Αναπόφευκτα, αρκετοί θα σκέφτονται κατά πόσο το ζευγάρι θα έχει τη δύναμη και την ενέργεια να σταθεί έμπρακτα δίπλα στο παιδί και να συμμετέχει σε δραστηριότητες μαζί του ή εάν η ηλικία του δεν το επιτρέπει, και συνεπώς θα στερήσει στιγμές από το παιδί. Ξεχνάμε όμως πως άτομα που παίρνουν μια τέτοια απόφαση, δεν το κάνουν ελαφρά τη καρδία. Αντίθετα είναι απόλυτα συνειδητοποιημένοι για το τι έρχεται, και το κάνουν γιατί πραγματικά το ποθούν. Η θέληση λοιπόν είναι αρκετή για να τους δώσει τη ζωτικότητα που χρειάζονται.

Επιπλέον, αγνοούμε και την επίδραση που έχει πάνω τους ο ερχομός του ίδιου του παιδιού. Πολλές φορές ακόμη και οι ίδιοι ενδεχομένως να εκπλήσσονται όταν συνειδητοποιούν πόση ενέργεια πηγάζει ακόμη από μέσα τους. Και γι’ αυτήν οφείλεται το ίδιο το παιδί, η χαρά και η ελπίδα που έφερε μαζί του. Το ότι μπορεί να υπάρχουν και πράγματα που να μην είναι σε θέση να τα προσφέρουν, σίγουρα ισχύει. Αλλά ποιος γονιός μπορεί να προσφέρει τα πάντα στο παιδί του; Δεν κάνουν όλοι οι γονείς το καλύτερο που μπορούν δεδομένων των δικών τους συνθηκών και όποιων περιορισμών;

Οι άνθρωποι τείνουν να έχουν μια αυτόματα αρνητική στάση και η αλήθεια είναι ότι μπορεί να μη φταίνε απόλυτα, καθώς περισσότερη προσοχή και εστίαση δίνεται στην αρνητική εκδοχή των πραγμάτων παρά στη θετική πλευρά, η οποία υπάρχει αρκεί να είμαστε πρόθυμοι να τη δούμε. Ένα παιδί που μεγαλώνει με μεγαλύτερους γονείς τείνει να αναπτύσσει σημάδια ωριμότητας νωρίτερα απ’ ότι άλλα συνομήλικά του. Έχει δίπλα του γονείς που είναι πιο κατασταλαγμένοι με το τι θέλουν από τη ζωή τους, τι είναι σημαντικό γι’ αυτούς, ποιες είναι οι προτεραιότητές τους, είναι πιο κοντά στον πραγματικό τους εαυτό και συνεπώς εκπέμπουν αυτό το συναίσθημα της γνώσης, ασφάλειας και σταθερότητας και στο ίδιο το παιδί, ενώ έχουν μαζέψει και πάρα πολλές εμπειρίες τις οποίες μπορούν να μεταδώσουν. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να αγνοηθεί, ιδίως αν αναλογιστούμε πως αρκετά από τα θέματα που κουβαλάμε μεγαλώνοντας, συνδέονται και προέρχονται από την παιδική μας ηλικία και τη σχέση με τους γονείς μας.

Σκοπός δεν είναι να ενθαρρύνουμε την απόκτηση παιδιού σε προχωρημένη ηλικία, αλλά να τονίσουμε πως η ιδέα του να γίνεται κανείς γονιός στα 50 του, χρειάζεται να αποενοχοποιηθεί, και να αποκτήσουμε μια διαφορετική προοπτική για την εγκυμοσύνη σε μεγαλύτερη ηλικία. Κι ας μην ξεχνάμε πως η κάθε εγκυμοσύνη από μόνη της αποτελεί ένα θαύμα, ιδίως σε αυτές τις περιπτώσεις αν αναλογιστούμε τα πόσα θα μπορούσαν να πάνε στραβά κατά τη διάρκεια αυτής, συνεπώς καλύτερα να εκφράζουμε τη χαρά μας και τη θετικότητά μας προς το συνάνθρωπό μας, παρά να αντιμετωπίζουμε το γεγονός αυτό με αρνητισμό. Στο τέλος της μέρας μιλάμε για μια ακόμη ψυχή που ήρθε στον κόσμο, πώς μπορεί κάτι τέτοιο να συνδεθεί με κάτι κακό;