Ο πατέρας που απουσιάζει δεν είναι μόνο ο νεκρός πατέρας. Βέβαια ίσως έτσι να ήταν και καλύτερα για να είχες ένα άλλοθι στο κεφάλι σου, πως τον έχασες χωρίς να το θέλεις ούτε εσύ, ούτε αυτός. Ο απών πατέρας είναι εκείνη η φιγούρα που δεν ξέρεις καν πως να περιγράψεις, γιατί δεν τη βίωσες. Το μόνο που μπορείς να διηγηθείς είναι για τις ελλείψεις που απέκτησες με την απουσία του, αλλά και το τι έγινες εσύ, αναγκαστικά, για ν’ αναπληρώσεις τα μισά που έμαθες να ζεις.
Δε θ’ αναλωθούμε στην καταμέτρηση ευθυνών ανάμεσα σε γονείς και παιδιά γιατί η ιστορία θα μείνει αέναη. Η προσέγγιση του πατρικού προτύπου που δε γνώρισες, θα γίνει απλά και μόνο για να νιώσουμε λίγο τυχεροί κι υπερήφανοι, όσοι βρεθήκαμε ν’ αναζητούμε στο λεξικό τη λέξη πατέρας. Η ατυχία της έλλειψης του μπαμπά είναι επιμέρους θετική, δεν έχει μόνο απωθημένα και ταλαιπωρημένα παιδικά χρόνια.
Ξεκινώντας, οφείλω ν’ αναγνωρίσω τη ζήλια που ένιωθες όταν τα παιδάκια στο σχολείο, μιλούσαν για τον τρομερό μπαμπά τους που έπαιζαν μαζί τ’ απογεύματα τους σούπερ ήρωες ή έκαναν μαζί ποδήλατο. Εννοείται αναγνωρίζω και τη ζήλια όταν πάλι στο σχολείο έβλεπες μπαμπάδες να παίρνουν τους ελέγχους των συμμαθητών σου, ενώ εσύ κρυβόσουν πίσω απ’ την μπλούζα της μαμάς. Νομίζω είχες αναγνωρίσει και τη μαμά όταν είχε ντυθεί Άγιος Βασίλης για να σου κάνει έκπληξη, γιατί περίσσευαν λίγα μαλλιά απ’ το σκούφο.
Κι όσο τα χρόνια περνούσαν, εσύ σαν έφηβος που έγινες, επέστρεφες ξημερώματα απ’ τις πρώτες σου εξόδους με ταξί, γιατί δεν είχες μπαμπά στο σπίτι να σε γυρίσει. Ούτε βέβαια κανένας πατέρας σου έφερε δώρο όταν πέρασες με επιτυχία στη σχολή που ευχόσουν. Με κανέναν μπαμπά δεν κορόιδεψες λίγο τη μαμά για να γελάσετε, με κανέναν μπαμπά δε μίλησες για τα προβλήματά σου, με κανέναν δε μοιράστηκες τα βάσανά σου και δεν είχες καν την επαφή του αριθμού του στο τηλέφωνό σου. Καταλαβαίνω όμως εξίσου, ότι ποτέ δεν αντιλήφθηκες τι μπορεί να κάνει ένας μπαμπάς όταν η μαμά καλύπτε και τους δύο αυτούς ρόλους και μάλιστα σαν βραβευμένη πρωταγωνίστρια.
Ο πατέρας, θεωρητικά, είναι ο ένας εκ των δύο γονέων που επωμίζεται το μισό των ευθυνών στην ανατροφή ενός παιδιού. Όχι μόνο οικονομικά, αλλά λίγο πιο βαθιά. Στα συναισθηματικά εδάφη της ανιδιοτελούς αγάπης που κατά κανόνα πρέπει να νιώθει, μ’ αυτά τα μαγικά, εσωτερικά ένστικτα της πατρότητας. Όταν αυτές οι γονικές ανάγκες εκλείπουν, δημιουργούνται σκευάσματα παιδιών που έχουν σαν προσφορά συσκευασίας πόνο, ανασφάλεια, κι ανικανότητα ν’ αγαπήσουν αλλά και να εκτιμήσουν τις ίδιες τους τις δυνάμεις. Κρύβονται πολλά θύματα πίσω από εγκαταλείψεις σπιτιών, δήθεν σωτήρια διαζύγια ή και συμβιώσεις τυπικές λόγω κατακραυγής ή αγάπης προς τα παιδιά που μεγαλώνει η εκάστοτε οικογένεια.
Ψάχνοντας στο λεξικό να δεις τι σημαίνει στοργή και πατρική αγάπη, εμφανίστηκαν κάποια αποτελέσματα της αναζήτησης αυτής, που αφορούσαν αποκλειστικά και μόνο εσένα. Πατρικό πρότυπο πληκτρολογείς, το αποτέλεσμα που εμφανίζεται, είναι: Εσύ. Οικογενειακή προστασία ξαναπληκτρολογείς, πάλι το αποτέλεσμα γράφει: Εσύ. Κοιτάς χαμένος μήπως απ’ το θυμό δε συνέταξες σωστά στη μηχανή αναζήτησης. Ας επιβεβαιωθεί χωρίς φόβο λοιπόν, πως το αποτέλεσμα του «εσύ», είναι το σωστότερο όλων των εννοιών της λέξης πατέρας. Δεν καταλαβαίνω γιατί χλωμιάζεις.
Αφού εσύ είσαι όλα τα παραπάνω. Εσύ συντηρείς την οικογένειά σου, εσύ στηρίζεις τ’ αδέρφια σου, εσύ στέκεσαι πιο σταθερά κι από τσιμεντένια κολόνα στο πλευρό τους, εσύ καταλαγιάζεις τους πόνους τους και τα δάκρυά τους όταν τ’ αδιέξοδο κι οι ατυχίες τους τρομάζουν τη νύχτα. Εσύ δεν ήσουν αυτός που όταν είχες πυρετό, έφτιαχνες κομπρέσες να σου βάλεις; Εσύ δεν ήσουν εκείνος που σ’ εξέλιξες; Εσύ δε σε καθησύχαζες με αγκαλιά όταν πεταγόσουν από τους γαμημένους εφιάλτες τα χαράματα; Εσύ ήσουν πάντα δίπλα σου όταν σε χρειαζόσουν, όταν έκλαιγες, όταν πετύχαινες τα όνειρά σου πάλι εσύ πανηγύριζες για ‘σένα. Εσύ λογαριάστηκες με τα τέρατα της κοινωνίας και τα ισοπέδωσες όταν προσπάθησαν να σε στιγματίσουν ότι είσαι ορφανός. Ορφανός από μια πατρότητα που κάπου είχε χαθεί, σε κάτι εγωισμούς αφημένους, σε κάτι εκδικήσεις σκληρές που δε σου άξιζαν.
Παιδί ήσουν κι εσύ, άλλο αν σ’ αντιμετώπιζαν σαν μεγάλο, δεν ήσουν κι ας το ‘δειχνες. Ατροφική καρδούλα είχες που την τάιζες περηφάνια κι ευθύνες. Σε ξέχασες κάπου στις παιδικές χαρές και σε μεταμόρφωσες σε στυγερό εκτελεστή της μοίρας σου, όλου του σπιτιού, όλου σου του εαυτού. Αλλά για κάνε μια στροφή και κοιτάξου.
Κανένας δεν είναι ισχυρότερός σου, κανένας ποτέ δε θα μπορέσει να σε λυγίσει, γιατί η συναρμολόγησή σου διήρκησε χρόνια και το λύγισμα ήταν ο μεγαλύτερός σου διάολος. Είσαι και θα είσαι ο πατέρας του εαυτού σου και των μελών που η οικογένειά σου κουβαλάει. Έγινε άθελά σου, αλλά επειδή όσο κι αν ψάξαμε τι σημαίνει πατέρας, εσύ εμφανιζόσουν παντού, άρπαξε αυτό τον τίτλο, βγάλ’ τον εις πέρας κι όταν εξατμιστεί κάθε πατρικό ψήγμα που διεκπεραίωσες, πάρε αυτό το ταμπελάκι και κάψ’ το στη μέση του κρεβατιού σου. Εκεί δηλαδή που έγινε η απονομή του μπαμπά στο πρόσωπό σου, κάθε βράδυ που οι σκιές κι οι φωνές σ’ έκαναν λίγο παραπάνω πατέρα. Υποκλίσου σ’ εσένα τώρα κι επανάλαβε, όπως είσαι μαθημένος χρόνια τώρα, άλλωστε.
Επιμέλεια Κειμένου Μένιας Ντελαβέγκα: Ιωάννα Κακούρη
Συντάκτης: Μένια Ντελαβέγκα
