Κολακευόμαστε όταν μας παρατηρούν

«Τίποτα πιο δύσκολο απ’ την ευθύτητα και τίποτα πιο εύκολο απ’ την κολακεία». Θυμάσαι κάποτε που κυκλοφορούσες στο δρόμο κι όλοι σε κοίταζαν; Κάποτε που πριν βγεις απ’ το σπίτι πρόσεχες μέχρι και την τελευταία τρίχα των μαλλιών σου που ηλεκτριζόταν κι έριχνες μισή ντουζίνα λακ για να στρώσει; Κι όμως, δεν ένιωθες όμορφος. Κι ας έπεφταν τα σφυρίγματα και τα κομπλιμέντα στο δρόμο πιο γρήγορα κι απ’ τη βροχή των Λεοντιδών τον Αύγουστο.

Ανάμεσα στα, «τα μάτια σου είναι υπέροχα» και «το λακκάκι σου είναι τόσο ερωτεύσιμο», ήρθε εκείνος ο άνθρωπος στη ζωή σου που σου έμαθε ότι πραγματική κολακεία είναι οι γύρω σου να θυμούνται εσένα σαν ύπαρξη με ό,τι κουβαλάς· και κυρίως για τις ιδέες σου, το μυαλό σου και τις σκέψεις σου.

Σου έμαθε πως δεν αρκεί απλά να είσαι όμορφος εξωτερικά. Άλλωστε σε μια εποχή του φαίνεσθαι το «όμορφος» είναι εντελώς υποκειμενικό. Για ‘μένα όμορφος μπορεί να σημαίνει ξανθά μαλλιά και γαλάζια μάτια, για ‘σένα δύο καλλίγραμμα πόδια και για κάποιον άλλον η ομορφιά να είναι σε ένα (για άλλους) ατσούμπαλο σώμα με ένα δυνατό χαμόγελο. Δεκτά προφανώς τα κομπλιμέντα για όλα αυτά, αφού όταν σου τα χάρισε ο Θεός είχε μπροστά του έναν καμβά και ζωγράφιζε με τέχνη, αλλά η πραγματική κολακεία είναι αλλού.

Δεν υπάρχει καλύτερη κολακεία απ’ την παρατήρηση. Όχι, δεν εννοώ ότι πρέπει κάποιος να σε μαλώνει, να σου κάνει συστάσεις και να σου δίνει υποδείξεις. Μιλάμε για τον όρο με την πραγματική του έννοια. Όταν κάποιος παρατηρεί τις κινήσεις σου, όταν θυμάται κάτι που του ‘χεις πει σ’ ανύποπτο χρόνο και το επαναφέρει στη συζήτηση, όταν γενικώς σε κάνει να αισθάνεσαι σημαντικός για εκείνον, μιας και θυμάται κάθε λεπτομέρεια των λεγομένων ή της συμπεριφοράς σου, σε κολακεύει περισσότερο απ’ το να αράδιαζε μια ντουζίνα κομπλιμέντα.

Δεν τον ενδιαφέρει αν το τζιν σου είναι καινούργιο, το μαλλί στην τρίχα και το πουκάμισο με τσάκιση ή χωρίς. Δεν προσέχει αν η γραμμή του eyeliner σου είναι σαν αυτοκινητόδρομος της εθνικής οδού: ευθεία γραμμή. Προσέχει τα λεγόμενά σου. Θυμάται τις απόψεις σου, τις εκφράσεις και το χαμόγελό σου. Και δε στο λέει εκείνη τη στιγμή που θες εσύ να το ακούσεις αλλά σε χρόνο παράταιρο. Η κολακεία του αφορά την προσωπικότητά σου, όχι την εμφάνισή σου.

Θυμάται λεπτομέρειες που αφηγήθηκες για τη ζωή σου, για πρώην έρωτες που έπεσαν στον Καιάδα, για φιλίες που έσπασαν όπως τα αβγά όταν δεν τα προσέχεις, για δυνατές στιγμές που βίωσες. Θυμάται όλα εκείνα τα πράγματα που στα πετάει την πιο ακατάλληλη στιγμή κι εσύ τότε ενώ δεν το έχεις ανάγκη αισθάνεσαι σημαντικός.

Δε σου λέει πόσο όμορφη είσαι όταν φοράς το κόκκινο κραγιόν σου. Σου λέει ότι λατρεύει τον τρόπο που το βάζεις. Θαυμάζει τη διαδικασία. Δε θα σου πει πόσο σου πάει το ριγέ πουκάμισό σου για να το φορέσεις όταν θα βγείτε το Σαββατόβραδο. Θα σου πει πόσο όμορφος και γοητευτικός είσαι την ώρα που το φοράς. Θα σου πει πόσο του αρέσει ο τρόπος που κρατάς το ποτό σου, τα βλέμματα που ρίχνεις κι οι αμήχανες κινήσεις σου. Ο άνθρωπος που ψάχνει την ουσιαστική κολακεία είναι παρατηρητικός. Μισεί το «τέλειο» και «στημένο» αποτέλεσμα. Μένει και ψάχνει τη διαδικασία.

Δε σε θαυμάζει για τα μάτια σου τα γαλάζια. Και θα το καταλάβεις. Θα σου πει ότι θαυμάζει το μυαλό σου. Φακοί επαφής που αλλάζουν το χρώμα υπάρχουν χιλιάδες στο εμπόριο. Μυαλά, όμως, ούτε με μεταμόσχευση. Θυμάται το αστείο που είπες τη μέρα που ήταν κακόκεφος και του έφτιαξες τη διάθεση.

Αν γνωριστήκαμε από κοινή παρέα σίγουρα θα σου μιλήσει για το πώς ήσουν εκείνη την πρώτη φορά. Θα σου θυμίσει τη συμπεριφορά σου, τα λεγόμενά σου, τις σκέψεις σου. Πράγματα που εσύ όχι απλά δε θυμάσαι, αλλά δεν τα είχες περάσει καν στο σκληρό δίσκο του εγκεφάλου σου. Ευτυχώς, τα πέρασε εκείνος και στα υπενθυμίζει για να σε κάνει να καταλάβεις πως το καλύτερο κομπλιμέντο είναι να σου δείχνει ο άλλος σε ανύποπτο χρόνο πόσο σημαντικός είσαι για ‘κείνον.

Αυτή του η προσοχή σε κάνει να νιώθεις διαφορετικός, πως κάποιος σε ξεχώρισε απ’ τη μάζα και κράτησε όσα κανείς δεν είδε. Δεν περιορίζεται σε μια εικόνα που όσοι πέρασαν έχτισαν για ‘σένα στα μέτρα τους. Αυτό που βλέπουν όλοι του περνάει αδιάφορο. Σαν γνήσιος αρχιτέκτονας σχεδιάζει απ’ το μηδέν την εικόνα σου.

Είναι γνωστό πως τσάντες μεγάλων οίκων κυκλοφορούν στη μαύρη αγορά με τόσο πιστή αντιγραφή που ακόμα κι οι σχεδιαστές αδυνατούν να ξεχωρίσουν. Είναι, επίσης, γνωστό πως στο τέλος υπάρχει εκείνη η λεπτομέρεια που ενώ κανείς δεν πρόσεξε, βρίσκεται κάποιος που την εντοπίσει και διακρίνει το ορίτζιναλ απ’ το μαϊμού.

Γιατί η λεπτομέρεια, ναι, κάνει τη διαφορά, ώστε ο άνθρωπος δίπλα σου να ξυπνήσει μια μέρα και να πει  «Έχω ακούσει διάφορα, αλλά όταν μου είπες ότι σου αρέσει ο τρόπος που γυρίζω τις σελίδες όταν διαβάζω, αυτό ήταν το καλύτερο κομπλιμέντο της ζωής μου».