Όσοι θεωρούν πως αυτό που δένει τα μέλη της οικογένειας μεταξύ τους είναι μόνο η συγγένεια εξ αίματος κι η αγάπη, τότε δεν έχουν υπολογίσει άλλη μια βασική δύναμη. Αυτή της οικειότητας. Η οικειότητα, που αναφέρεται σε στενές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και θα μπορούσε καλύτερα να περιγραφεί ως εγγύτητα. Έχοντας μια στενή σχέση μ’ έναν φίλο, συγγενή ή σύντροφο, σημαίνει ότι είμαστε πολύ ανοιχτοί, άνετοι κι ευάλωτοι μαζί τους. Στο πλαίσιο της οικογένειας όμως, η οικειότητα λειτουργεί πάντα σαν παράγοντας ενδυνάμωσης της σχέσης μεταξύ των μελών ή καταλήγει εν τέλει αποπνικτικός κλοιός;

Από τη μια πλευρά, η οικειότητα παρέχει μια αίσθηση ασφάλειας κι εμπιστοσύνης καθώς τα μέλη γνωρίζουν ότι παρά τις δυσκολίες και τα εμπόδια που μπορεί ν’ αντιμετωπίσουν, έχουν ο ένας τον άλλο για υποστήριξη. Επιπρόσθετα, η οικειότητα είναι πολύ σημαντική για την ψυχική υγεία του ατόμου, καθώς είναι γνωστό πως αν κάποιος γνωρίζει πως έχει γύρω του άτομα που τον αγαπούν, τον υποστηρίζουν και που μπορεί να εμπιστευτεί, τότε δεν αγχώνεται και δε φοβάται πως θα μείνει μόνος. Αντίθετα, νιώθει ευτυχισμένος κι ασφαλής που βρίσκεται μέσα σ’ αυτόν τον θετικό κύκλο. Ακόμη, η οικειότητα έχει την ικανότητα ν’ απαλλάξει το άτομο από το συναισθηματικό του φορτίο, καθώς το καθιστά ικανό να μοιραστεί πιο εύκολα τους προβληματισμούς, τις ανησυχίες και τ’ αρνητικά του συναισθήματα με τα υπόλοιπα μέλη κι έτσι να βρει άτομα που τον συναισθάνονται αλλά και λύσεις που ενδεχομένως πριν να μην είχαν περάσει καν από το μυαλό του.

Από την άλλη πλευρά όμως, ενώ φαινομενικά η οικειότητα αυτή μας δίνει ικανοποίηση, πολλές φορές κρύβει πλήρη απουσία οριοθέτησης, όσον αφορά το «πού σταματάει η θέση μου κι αρχίζει η δική σου», είτε από τους γονείς προς τα παιδιά, είτε ανάμεσα σε αδέρφια. Κι αυτό ξεκινάει από μικρές ηλικίες, καθώς δεν είναι λίγες οι φορές που είτε οι γονείς μας είτε τα αδέρφια μας μπουκάρουν στο δωμάτιό μας με το δικαίωμα της οικειότητας, χωρίς να χτυπήσουν -από σεβασμό και μόνο- την πόρτα, κάνοντάς μας να νιώθουμε πως παραβιάζεται ο ιδιωτικός μας χώρος και πως το δικαίωμα να απολαμβάνουμε μερικές στιγμές χαλάρωσης με τον εαυτό μας, μάς στερείται με το έτσι θέλω.

Επιπρόσθετα, σε πόσα οικογενειακά τραπέζια δεν έχει πάρει τον λόγο ένα μέλος της οικογένειάς μας, και με το δικαίωμα που του προσφέρεται πάλι μέσα από την οικειότητα, ξεκινά να μας βομβαρδίζει με πολύ προσωπικές ερωτήσεις χώνοντας τη μύτη του σε προσωπικές μας υποθέσεις, φέρνοντάς μας σε εξαιρετικά άβολη θέση; Έτσι, το δικαίωμα προστασίας της ιδιωτικής μας ζωής φαίνεται να είναι το επόμενο που καταπατάται στο πλαίσιο αυτό.

Κι αυτές οι ερωτήσεις με τον καιρό, στον στενό οικογενειακό κλοιό, μετατρέπονται σε εργαλείο ελέγχου και κριτικής για το πώς ζούμε τη ζωή μας, τι κάνουμε με τη σχέση μας, ή γιατί δεν έχουμε σχέση, ποιος φταίει που χωρίσαμε και πάει λέγοντας. Κριτική που επεκτείνεται στα επαγγελματικά μας, που λίγο μας πληρώνουν και καθόλου δε μας σέβονται, αλλά τι να περιμένουμε αφού δε γίναμε δάσκαλοι που ήθελε η θεία Λίτσα γιατί είχε έτοιμη θέση να μας χώσει. Αυτή η έλλειψη οριοθέτησης μπορεί να συναντάται μια απλή Κυριακή, σε μια γιορτή, σ’ ένα τηλεφώνημα, σε μια τυχαία συνάντηση, σε μια δική μας κρούση γιατί απλώς θέλουμε μια συμβουλή και καταλήγουμε γυμνοί μπροστά στο οικογενειακό βλέμμα.

Το φαινόμενο αυτό είναι εξίσου συνηθισμένο και μεταξύ των αδερφών, οι οποίοι λόγω της τεράστιας οικειότητας που τους συνδέει, φαίνεται να ξεχνούν τα όρια πάρα πολύ συχνά. Από τον τρόπο που επικοινωνούν, μειώνοντας το ένα το άλλο και προκαλώντας εντάσεις μεταξύ τους, μέχρι το τι φτάνουν να ζητούν σε καταστάσεις ανάγκης- κι όχι μόνο. Έτσι, αυτού του είδους η οικειότητα, όχι μόνο δε φέρνει κοντά τα μέλη της οικογένειας, αλλά τ’ απομακρύνει ακόμη περισσότερο.

Προκειμένου λοιπόν ν’ απολαύσουμε τις αρετές της οικειότητας στο οικογενειακό μας περιβάλλον και να μπορέσουμε να παραμείνουμε αυτόνομοι, είναι σημαντικό να μην κάνουμε πίσω από τα όρια που θέτουμε λόγω των ενοχών που άριστα ξέρει να καλλιεργεί το ελληνικό οικογενειακό πρότυπο.  Ο Κράους κάποτε είπε πως «Η οικογενειακή ζωή συνιστά επέμβαση στην ιδιωτική ζωή». Ας αλλάξουμε επιτέλους αυτό το αφήγημα.

 

 

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!

Συντάκτης: Χαρά Δράκου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου