Σύμφωνα με επιστήμονες απ’ την αρχή που θα ξυπνήσουμε μέχρι την ώρα που θα κοιμηθούμε, ο εγκέφαλός μας κάνει 60,000 σκέψεις. Θεαματικός αριθμός σίγουρα. Πολλές από αυτές είναι απλές καθημερινές ερωτήσεις όπως: «Να σηκωθώ απ’ το κρεβάτι;», «Να φτιάξω καφέ σπίτι ή να πάρω στο δρόμο για τη δουλειά;». Άλλες, όμως, είναι πιο σοβαρές και καθοριστικές για τη ζωή μας, όπως σκέψεις για τη δουλειά μας, την οικογένειά μας, εμάς τους ίδιους. Πόσο απέχει, όμως, μία πράξη από μία σκέψη και ποιο από τα δύο είναι, εν τέλει, αυτό που μας χαρακτηρίζει ως άτομα;
Σίγουρα, το μυαλό μας κάνει πολλές συνειδητές κι ασυνείδητες σκέψεις. Πολλές διεργασίες μάλιστα που εμείς τις κάνουμε αυτοματοποιημένα στη ζωή μας είναι αποτέλεσμα εσωτερικής, υποσυνείδητης, σκέψης του εγκεφάλου μας. Για όσα, όμως, καθόμαστε κι επεξεργαζόμαστε, πολλοί έχουν πει ότι αυτά είναι που μας καθορίζουν και χαρακτηρίζουν ως άτομα. Αλήθεια, μέχρι ποιο σημείο, όμως, μπορεί να είναι γεγονός αυτό;
Ο εγκέφαλός μας είναι το πιο περίπλοκο όργανο στο σώμα μας, ένα όργανο που ακόμα δεν έχουν καταφέρει να αποκωδικοποιήσουν πλήρως. Για το κάθε πράγμα που μπορεί να μας απασχολεί μπορεί να κάνουμε χιλιάδες διαφορετικές σκέψεις. Αυτές σίγουρα στην πλειοψηφία τους είναι λύσεις ακατόρθωτες, επιπόλαιες ή ακόμα κι επικίνδυνες. Φαντάσου, λοιπόν, κάποιος να μπορούσε να διαβάσει το μυαλό σου και να καθοριζόταν η συμπεριφορά του απέναντί σου σύμφωνα με όλα αυτά που μπορεί να σκεφτεί το μυαλό σου κι όχι απ’ τις πράξεις σου. Σίγουρα, θα ένιωθες αδικημένος. Φυσικά, ακραίες σκέψεις, όπως να βλάψεις κάποιον ή να προκαλέσεις κακό σίγουρα καθορίζουν και τις πράξεις σου με συγκεκριμένο αρνητικό τρόπο, αλλά δεν είναι αυτό το οποίο μας απασχολεί προς το παρόν.
Τι γίνεται, λοιπόν, πραγματικά με τις σκέψεις σε συνάρτηση με τις πράξεις μας; Ποια από τις δυο είναι αυτή που μας χαρακτηρίζει; Ίσως να είναι η πράξη, τελικά, όταν προκύπτει μέσα από λογική επεξεργασία κι ανασκόπηση. Δεν μπορούμε να κρίνουμε κάποιον απ’ το τι έχει σκεφτεί, απ’ τις προθέσεις του, όσο καλές κι αν ισχυριστεί πως ήταν, γιατί ποτέ δεν μπορούμε να ξέρουμε ποιες ήταν στα αλήθεια, τι έκρυβε στο μυαλό του. Το μόνο που έχουμε είναι τη δράση του, τον τρόπο που φέρθηκε, τις απτές πράξεις του. Και το ίδιο συμβαίνει και μ’ εμάς τους ίδιους.
Το μυαλό είναι σαν ένας τεράστιος λαβύρινθος. Σίγουρα, πολλές φορές, μέσα σε όλο αυτό θα χαθούμε, θα μπερδευτούμε κι ίσως να μην μπορέσουμε να βρούμε κάποια λύση ή κάποιο λογικό τρόπο δράσης. Αλλά, εν τέλει, μέσα στην περιήγηση κι εξερεύνηση του μυαλού μας θα βρούμε κάποια λογική λύση στα μάτια μας.
Οι πράξεις είναι η υλοποίηση της επεξεργασίας των επιλογών μας. Αν κάνουμε μία ήρεμη διεργασία οι πράξεις μας θα είναι πιο σίγουρες και δομημένες. Όμως, πάντα, μπορεί να τρέξει σε λάθος μονοπάτια το μυαλό μας, ακόμα και αν δεν το θέλουμε.
Στο τέλος της ημέρας, εκείνο που μετράει περισσότερο δεν είναι τι σκεφτήκαμε, αλλά τι κάναμε ή τι δεν κάναμε. Πώς μας επηρέασαν πρακτικά αυτές οι σκέψεις, όχι μόνο θεωρητικά. Είναι όλα μια αλυσιδωτή αντίδραση, ο πρώτος κρίκος είναι η σκέψη κι ο τελευταίος η πράξη κι ο απολογισμός της ημέρας θα αφορά πάντα τι κάναμε όχι τι πέρασε απ’ το μυαλό μας.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη