«Άγρια Δύση» δεν είναι αυτό που βλέπεις στα Western

Άγρια Δύση. Τι είναι το πρώτο πράγμα που σας έρχεται στο μυαλό; Πιθανότατα κάποιο γουέστερν που έχετε πρόσφατα δει γεμάτο πιστολίδι, καουμπόηδες, Ινδιάνους, παρανόμους, σαλούν και φυσικά πολλά άλογα που τρέχουν σε ειδυλλιακά σκηνικά. Εν μέρη έχετε δίκιο να τα σκεφτείτε όλα αυτά, όμως η αλήθεια είναι ότι η Άγρια Δύση ήταν αρκετά διαφορετική από αυτό που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στις ταινίες του Χόλιγουντ και στα βιβλία.

Οι πρώτοι άποικοι που ταξίδεψαν στο Νέο Κόσμο -αυτόν που σήμερα όλοι γνωρίζουμε ως Αμερική- εγκαταστάθηκαν στην ανατολική ακτή της αχανούς και ανεξερεύνητης μέχρι τότε από τους Ευρωπαίους, ηπείρου. Τα πρώτα χρόνια οι συνθήκες ήταν πολύ σκληρές και η επιβίωση δύσκολη. Σε αντίθεση με όσα προβάλλονται συχνά στις ταινίες, οι Ευρωπαίοι άποικοι σπάνια έρχονταν σε σύγκρουση με τους ντόπιους πληθυσμούς Ινδιάνων και σε πολλές περιπτώσεις ζούσαν αρμονικά σε κοντινές μεταξύ τους περιοχές και οικισμούς. Λίγα χρόνια πριν την άφιξη των νέων τους γειτόνων, περίπου το 90% του πληθυσμού των αυτοχθόνων είχε θανατωθεί από την εξάπλωση της πανούκλας που άφησε πίσω της ένα πολιτισμό γονατισμένο, ο οποίος δεν κατάφερε ποτέ να γιατρέψει τις πληγές του. Χαριστικό πλήγμα για τους ντόπιους πληθυσμούς ήταν η μαζική έλευση νέων αποίκων, οι οποίοι εκμεταλλευόμενοι την τεχνολογική τους υπεροχή, καταπάτησαν τα εδάφη τους και έσπειραν το θάνατο.

Η ατμόσφαιρα στις πρώτες πόλεις που ξεπήδησαν εδώ και εκεί, κάθε άλλο παρά ως ρομαντική μπορεί να περιγραφεί. Οι συνθήκες ζωής ήταν άθλιες για τους πρώτους κατοίκους του Νέου Κόσμου, οι οποίοι μοχθούσαν καθημερινά για να εξασφαλίσουν την επιβίωσή τους. Κεντρικό κράτος και υπηρεσίες υγείας ουσιαστικά δεν υπήρχαν με αποτέλεσμα οι αρρώστιες και οι επιδημίες να ρημάζουν ολόκληρες πόλεις. Η χαρακτηριστικότερη μορφή εκείνης της περιόδου, οι πασίγνωστοι καουμπόηδες της Άγρια Δύσης, απείχαν κατά πολύ από τους χαρακτήρες που έχει ενσαρκώσει με τεράστια επιτυχία ο τεράστιος Κλιντ Ίστγουντ στη μεγάλη οθόνη. Στην πλειοψηφία τους ήταν άνθρωποι βρώμικοι, απεριποίητοι, χωρίς τρόπους και κάποιο ιδιαίτερο κώδικα ηθικής. Σε αντίθεση με όσα προβάλλονται στις ταινίες, σπάνια είχαν όπλα και ακόμα σπανιότερα ήταν δεινοί χρήστες τους. Η οπλοκατοχή ήταν κάτι το οποίο διώκονταν με μανία από τους σερίφηδες της εποχής και οδηγούσε πολλούς παρανόμους στη φυλακή ή την κρεμάλα. Ονομαστοί παράνομοι, όπως ο Μπίλι δε Κιντ και ο Τζέσι Τζέιμς, εκμεταλλεύονταν σε μεγάλο βαθμό το μύθο γύρω από το όνομά τους, ώστε να προκαλέσουν τον τρόμο. Τα εγκλήματα των συγκεκριμένων ήταν η εξαίρεση στον κανόνα και -κόντρα σε όσα πιστεύουμε- οι αλληλοσκοτωμοί και η ανταλλαγή πυρών για το λύσιμο διαφορών κάθε άλλο παρά συνηθισμένα ήταν.

Ένα άλλο κλισέ των χολιγουντιανών ταινιών είναι οι τσακωμοί στα περίφημα σαλούν, χωρίς ιδιαίτερη αφορμή και αιτία, όπου μπουνιές, κλωτσιές και σπασμένα μπουκάλια αποτελούν μόνιμο σκηνικό. Εδώ το Χόλιγουντ έχει για τα καλά παραποιήσει την ιστορία, καθώς οι άνθρωποι της εποχής, σπανίως επέλεγαν να λύσουν τις διαφορές τους μέσω της βίας, αντίθετα προτιμούσαν να βρίσκουν μια ειρηνική διέξοδο στα προβλήματά τους. Οι ληστείες τραπεζών που αποτελούν, επίσης, κλασικό μοτίβο των περισσότερων γουέστερν, ήταν στην πραγματικότητα ελάχιστες, αντίθετα ήταν αρκετά πιο συνηθισμένες οι μικροκλοπές. Οι περισσότεροι ληστές ήταν απλοί άνθρωποι που λόγω των δύσκολων συνθηκών, αναγκάζονταν να στραφούν στην παρανομία για να επιβιώσουν και όχι οι εγκληματικές ιδιοφυΐες που εμφανίζονται συχνά στις οθόνες μας.

Αρκετά, όμως, είναι τα στοιχεία εκείνα, τα όποια είναι πραγματικά για τη μυθική Άγρια Δύση, μεταξύ τους αρκετά άγνωστα στους περισσότερους. Ο πυρετός του χρυσού ήταν πάρα μα πάρα πολύ αληθινός. Χιλιάδες άνθρωποι από κάθε μεριά του κόσμου, ταξίδεψαν με αποκλειστικό σκοπό την εύρεση του χρυσού. Όταν εντοπίστηκαν τα πρώτα κοιτάσματα του πανάκριβου μεταλλεύματος στην ευρύτερη περιοχή της σημερινής Καλιφόρνια, δημιουργήθηκε ένα τεράστιο μεταναστευτικό κύμα προς τα δυτικά της ηπείρου. Η περιοχή παρουσίασε δραματική ανάπτυξη και γρήγορα έγινε το κέντρο ενδιαφέροντος για τυχοδιωκτών, επενδυτών και τραπεζιτών, οι οποίοι ήταν αποφασισμένοι να κυνηγήσουν την τύχη τους. Εξίσου αληθινή ήταν η αρκετά διαδεδομένη πορνεία και ως αποτέλεσμα αυτής η μετάδοση πολλών σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων που θέριζαν τους πληθυσμούς, καθώς δεν μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με επιτυχία εκείνη την εποχή. Ο θάνατος και οι κακουχίες ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής των αποίκων του Νέου Κόσμου, η οποία ήταν αρκετά πιο ωμή από όσα έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στις προσπάθειες βιβλίων ή ταινιών να αποδώσουν τα δεδομένα της εποχής.

Το όνειρο για ένα καλύτερο μέλλον με το οποίο ταξίδεψαν αφήνοντας πίσω οικογένειες και πατρίδα, για πολλούς δεν πραγματοποιήθηκε και κατέληξε να είναι μια μακρινή, ανεκπλήρωτη ανάμνηση. Ο καινούργιος κόσμος για τους περισσότερους αποδείχθηκε ένα σκληρό μέρος, το οποίο χρειάστηκε πολλά χρόνια μόχθου και μεταλλάξεων, μέχρι να φτάσει να είναι μια χώρα ευκαιριών και ελπίδας, όπως την ξέρουμε σήμερα.