Όλα ηλεκτρονικά κι η προσήλωση χάθηκε

Δουλειά από το σπίτι, ηλεκτρονικές αγορές, φλερτ πίσω από ένα πληκτρολόγιο. Ποιο είναι το κοινό στοιχείο πίσω από όλα αυτά; Σωστά μαντεύετε μάλλον. Η έλλειψη πραγματικής επικοινωνίας με άλλα άτομα. Αυτή η έμμεση ανταλλαγή συναισθημάτων, υπηρεσιών και χρημάτων έχει κάνει τη ζωή μας πολύ διαφορετική από ότι ήταν στο όχι και τόσο μακρινό παρελθόν. Από τη μία η δυνατότητα να κάνουμε πολλά πράγματα μαζί και από την άλλη οι απαιτήσεις της σύγχρονης εποχής που πιέζουν αμείλικτα το προσωπικό μας χρόνο, δε μας επιτρέπουν να συγκεντρωθούμε πραγματικά σε κάτι.

Κάντε ένα μικρό πείραμα. Μετρήστε πόσες φορές θα κοιτάξετε αυθόρμητα το κινητό σας ή τον υπολογιστή σας κατά τη διάρκεια της μέρας. Πόσες φορές θα αφήσετε κάτι που στην πραγματικότητα δε σας ενδιαφέρει να σας αποσπάσει την προσοχή και να σας σπαταλήσει πολύτιμο χρόνο. Γύρω μας ξεπηδούν κάθε είδους περισπασμοί που μας κάνουν να αφαιρούμαστε κάθε λίγο και να ασχολούμαστε μαζί τους. Μερικές φορές όντως μας χρειάζεται ένας περισπασμός, κάτι να μας ξεκουράσει και να μας κάνει να ξεχαστούμε. Στις περισσότερες περιπτώσεις όμως δε θέλουμε πραγματικά να στραφεί η προσοχή μας σε κάτι άλλο και το κάνουμε παρά τη θέλησή μας. Η ανάγκη μας να ελέγχουμε την αρχική μας σελίδα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Είναι κάτι που δεν έχει λογική, παρ’ όλα αυτά είναι αναπόσπαστο κομμάτι της μέρας μας. Ακόμα και όταν επιλέξουμε να ασχοληθούμε με κάτι διαφορετικό, όπως να δούμε μια ταινία ή να διαβάσουμε ένα βιβλίο, το μυαλό μας θα μας πιέζει να τσεκάρουμε το κινητό μας. Είναι σαν να μας έχει φυτέψει κάποιος έναν σπόρο συνεχούς αμφιβολίας και αγωνίας. Θέλουμε να ενημερωνόμαστε για το τι συμβαίνει γύρω μας, για το βαθμό που είμαστε αποδεκτοί ή αρεστοί και φυσικά για το αν υπάρχει κάτι να αγοράσουμε.

Χωρίς κανείς να μας ρωτήσει, μας έχουν γεννηθεί κάποιες ανάγκες και συνήθειες που καθορίζουν τη ζωή μας. Μας έχει γίνει πια συνήθεια να φλερτάρουμε διαδικτυακά, μάλιστα με περισσότερα από ένα άτομα ταυτόχρονα, να αγοράζουμε πράγματα, ενώ είμαστε στη δουλειά και να κοιτάμε την αρχική μας σελίδα, ενώ είμαστε έξω για ποτό με φίλους. Τίποτα από αυτά δεν ήταν συνηθισμένο μόλις πριν λίγα χρόνια. Τι συνέβη και όλα είναι πλέον τόσο μα τόσο διαφορετικά; Ένας συνδυασμός πραγμάτων. Αφενός, ο προσωπικός μας χρόνος έχει συρρικνωθεί λόγω του μοντέρνου τρόπου ζωής. Προσπαθούμε χωρίς ιδιαίτερη επιτυχία πολλές φορές, να συνδυάσουμε δύο ή και περισσότερες δραστηριότητες ταυτόχρονα. Αφετέρου, οι πολλές δυνατότητες που μας δίνουν οι σύγχρονες τεχνολογίες, σε συνδυασμό με τον βομβαρδισμό πληροφορίας και διαφημίσεων που δεχόμαστε καθημερινά, μας αφήνουν σχεδόν χωρίς επιλογή. Νιώθουμε σχεδόν συνεχώς, μια ακατανίκητη ανάγκη να καταναλώσουμε, να αλληλεπιδράσουμε και να κερδίσουμε την εικονική έστω αποδοχή των άλλων. Ζούμε σε μια καθημερινότητα που πολλές φορές δε συναντούμε ποτέ το άτομο με το οποίο έχουμε μιλήσει για ώρες ή μέρες και το περίεργο είναι ότι τις περισσότερες φορές δεν το επιδιώκουμε καν. Αρκούμαστε σε αυτή την απομακρυσμένη επαφή που μας παρέχει ασφάλεια και σιγουριά. Δεν είμαστε έτοιμοι να ρισκάρουμε. Δε θέλουμε να βγούμε από τη σιγουριά του σπιτιού μας, γιατί νιώθουμε πως ότι έχουμε μας αρκεί. Δυσκολευόμαστε να ρισκάρουμε, να βγούμε έξω και να ζήσουμε τη ζωή μας στα απόλυτα της όρια. Η απροθυμία μας αυτή δεν περιορίζεται στο τομέα των διαπροσωπικών σχέσεων. Προτιμάμε να δουλέψουμε από το σπίτι ακόμα και αν έτσι σπαταλάμε περισσότερο χρόνο, προτιμάμε να πληρώνουμε μέσω ίντερνετ τις αγορές μας, αφού έτσι ψωνίζουμε με λιγότερους ενδοιασμούς. Όταν δεν ερχόμαστε σε φυσική επαφή με τα χρήματα, αφού πληρωνόμαστε και πληρώνουμε ηλεκτρονικά, τείνουμε να μην τα εκτιμάμε με τον ίδιο τρόπο. Τα σπαταλάμε πιο εύκολα σε πράγματα που δεν έχουμε πραγματική ανάγκη χωρίς ιδιαίτερο δισταγμό.

Ζούμε, υπό μία έννοια, σε ένα παράλληλο κόσμο ακριβώς δίπλα από τον πραγματικό. Παρότι υπάρχει ένα παράθυρο που ενώνει τους δύο κόσμους, σπάνια επιλέγουμε να κοιτάξουμε μέσα από αυτό. Προτιμάμε να μείνουμε στην ασφάλεια και σιγουριά που μας δίνει ο δικός μας προφυλαγμένος κόσμος, παραδομένοι στις εικονικές απολαύσεις και πειρασμούς του. Είναι σημαντικό να βρούμε τη δύναμη και την αποφασιστικότητα, όχι μόνο να κοιτάξουμε τι συμβαίνει στον έξω κόσμο, αλλά και να βγούμε εκεί που χτυπά ο σφυγμός της πραγματικής ζωής και να μην αφήσουμε λεπτό πια να περάσει χαμένο.