Πώς ξεπερνάς αυτόν τον μόνιμο φόβο ότι θα σ' αφήσουν εκείνοι που αγαπάς

Ο φόβος της εγκατάλειψης, όπως η πλειοψηφία των φόβων μας, συνήθως προέρχεται από βιώματα της παιδικής μας ηλικίας. Ένα άτομο που ζει με αυτόν τον φόβο συχνά νιώθει έντονη ανησυχία κι ανασφάλεια απέναντι στους άλλους, καθώς έχει την πεποίθηση ότι θα εγκαταλειφθεί κάποια στιγμή από όλους και συνεπώς, θα μείνει εκτεθειμένο και μόνο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να δημιουργούνται προβλήματα στην κάθε σχέση που συνάπτει, όπως να απομακρύνεται εντελώς όταν αρχίζει να δένεται με κάποιον, είτε να ανέχεται παραβιαστικές ή υποτιμητικές συμπεριφορές για να αποφύγει τις συγκρούσεις. Και στις δύο περιπτώσεις, το άτομο αυτό δεν μπορεί να λειτουργήσει αβίαστα και να δημιουργήσει ισχυρούς δεσμούς ενώ ταυτόχρονα μπορεί να γίνει εκδικητικό και χειριστικό για να αναπληρώσει τα κενά του.

Αυτός ο φόβος συχνά συνδέεται με κάποια απώλεια που ζήσαμε και μας δημιούργησε ψυχικό τραύμα, όπως για παράδειγμα ένας θάνατος. Αντίστοιχα υψηλή πιθανότητα είναι το να συνδέεται με τον ρόλο που είχαν οι γονείς / φροντιστές μας κατά τη διάρκεια της παιδικής μας ηλικίας. Εάν, ας πούμε, οι γονείς μας, οι οποίοι αποτελούν τον πυρήνα ενός παιδιού, ήταν αδιάφοροι και δεν μπόρεσαν να μας παρέχουν ασφάλεια και κατανόηση, τότε ο φόβος της μοναξιάς φώλιασε στην ψυχή μας και δημιούργησε το αίσθημα της εγκατάλειψης και της μη αποδοχής από τον περίγυρό μας. Ως παιδιά, θέλουμε να μας σέβονται και να ικανοποιούνται οι ανάγκες μας, γι’ αυτό όταν δε βρίσκουμε ανταπόκριση από το άμεσο περιβάλλον μας, αισθανόμαστε θυμό, έντονη θλίψη κι απόρριψη, αισθήματα που μας ακολουθούν στην πορεία της ζωής μας και μας δυσκολεύουν, ώστε να συνάψουμε υγιείς σχέσεις.

Συνήθως, τα άτομα που έχουν βιώσει την εγκατάλειψη σε οποιαδήποτε μορφή στην παιδική τους ηλικία, χαρακτηρίζονται από χαμηλή αυτοεκτίμηση, γεγονός που τα καθιστά ευάλωτα σε δυσλειτουργικές σχέσεις και στην ενήλικη ζωή τους. Μπορεί δηλαδή να υπάρξουν αρκετά ανεκτικά σε καταστάσεις που δε θα έπρεπε να είναι, προκειμένου να μη βιώσουν τη μοναξιά.

Τα κυριότερα γνωρίσματα ενός ατόμου που πάσχει από αυτές τις φοβίες, είναι το έντονο άγχος και η αμφιθυμία, η συνεχής αμφισβήτηση των προθέσεων των άλλων σε οποιαδήποτε μορφή σχέσης, όπως επίσης η χαμηλή αυτοπεποίθηση και η προσκόλληση. Ταυτόχρονα έχει διαρκώς την αίσθηση πως δεν είναι αρκετό και με το παραμικρό λάθος θα μείνει μόνο, με αποτέλεσμα να κυνηγάει φοβικά κι ενοχικά την άπιαστη τελειότητα, ενώ την ίδια στιγμή δεν επιτρέπει στον εαυτό του να έχει συναισθηματικές ανάγκες.

Για να καταφέρει κάποιος να διαχειριστεί τον φόβο της εγκατάλειψης, θα πρέπει πρώτα να αναγνωρίσει πως υπάρχει. Αυτό δεν είναι εύκολο να συμβεί, ξεκινάει όμως από την αυτοπαρατήρηση. Πώς νιώθει στην ιδέα του χωρισμού; Πώς αντιδράει μπροστά σε ένα αναπάντητο μήνυμα; Ποια σκέψη κάνει σχετικά με την απόρριψη; Για ποιον λόγο υποχωρεί όταν υποχωρεί; Έπειτα με τη βοήθεια ενός ειδικού θα προχωρήσει στο να απελευθερώσει τον εαυτό του και με τον καιρό, να συνάψει σταθερές σχέσεις με τους υπόλοιπους ανθρώπους, κατανοώντας ότι αξίζει να αγαπηθεί και να αγαπήσει. Ο στόχος είναι να ενισχυθεί η εμπιστοσύνη προς τον εαυτό μας, μα πάνω απ’ όλα να καταφέρουμε να νιώσουμε ασφαλείς θέτοντας όρια όπου είναι απαραίτητο.

Ο καθένας από εμάς μπορεί να έχει βιώσει την εγκατάλειψη ή την απόρριψη σε διαφορετικό βαθμό κι εν τέλει αυτό να επηρεάζει τη ζωή μας, ωστόσο οι φόβοι μας είναι αυτοί που μας τραβάνε πίσω και δε μας αφήνουν να αναπνεύσουμε και να χαρούμε τη ζωή μας όπως μας αξίζει. Αν λοιπόν μπορέσουμε να κάνουμε ειρήνη με τον εαυτό μας, τότε θα ζήσουμε μια πραγματικά ελεύθερη αγάπη. Και μόνο τότε θα πάψουμε να διαιωνίζουμε κάθε αρνητικό συναίσθημα, μαθαίνοντας έτσι να διαχειριζόμαστε οτιδήποτε πάει να μας μπλοκάρει και να μας βγάλει από τον σκοπό μας. Έτσι, θα ξέρουμε να ξεχωρίζουμε πότε νιώθουμε μόνοι και πότε όντως είμαστε, χωρίς να αφήνουμε τα φαντάσματα του παρελθόντος να κυριεύουν τη ζωή μας.