Όταν τη δεκαετία του ’60 έκανε για πρώτη φορά την εμφάνισή του το κίνημα του μινιμαλισμού, κανείς δεν περίμενε την επίδραση που θα ‘χε στην καθημερινότητά μας μια τέτοια φιλοσοφία. Έχοντας τις ρίζες του κυρίως στις τέχνες –ζωγραφική και γλυπτική– δεν άργησε να επεκταθεί και σ’ άλλους τομείς, όπως η αρχιτεκτονική κι η διακόσμηση, το στιλ κι η εμφάνιση, μέχρι που έγινε κοσμοθεωρία.
Ο βασικότερος –και μοναδικός– κανόνας του κινήματος αυτού είναι «πέτα ό,τι περισσεύει». Ο καθένας, όμως, το ερμήνευσε με τον δικό του ξεχωριστό τρόπο, με αποτέλεσμα οι εφαρμογές του κανόνα στην καθημερινότητα να ‘ναι άπειρες. Άλλες με θετική κι άλλες με αρνητική επίδραση, όπως συμβαίνει και με καθετί άλλο.
Σε μια κοινωνία που σε ωθεί στον υπερκαταναλωτισμό, δημιουργώντας ουσιαστικά ανάγκες που, πριν δεις το προϊόν, δεν είχες, η στροφή σε ένα πιο μινιμαλιστικό lifestyle είναι για πολλούς στάση ζωής. Αρκούνται στα απολύτως απαραίτητα για την καθημερινότητα και τη διαβίωσή τους, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει ότι στερούνται κιόλας. Απλότητα κι ισορροπία στα πάντα είναι η χρυσή τομή για να πετύχεις την αρμονία στη ζωή σου.
Κάτι τέτοιο, ανεξάρτητα απ’ το αισθητικό κομμάτι, φέρνει πολύ μεγάλη βελτίωση και στην τσέπη σου, μιας και δεν ξοδεύεις χρήματα σε πράγματα που ουσιαστικά σου είναι άχρηστα κι αχρείαστα. Είτε αφορά τα ρούχα και τα αξεσουάρ σου, είτε τη διακόσμηση του σπιτιού σου, είτε το κινητό ή τον υπολογιστή που χρησιμοποιείς, κι ο κατάλογος δεν τελειώνει. Είναι, όντως, πολύ ωραίο να ‘χεις 38 ζευγάρια παπούτσια στην ντουλάπα σου, αλλά αν δεν είσαι η Κάρι Μπράντσω απ’ το “Sex and the City” ή έστω σαρανταποδαρούσα, πίστεψέ με, δε σου χρειάζονται. Ξοδεύεις εκατοντάδες ευρώ, σου πιάνουν απίστευτο χώρο, δεν προλαβαίνεις να τα φορέσεις και στο τέλος περνάει η μόδα τους κι εκείνα σκονίζονται στο ράφι τους. Κρίμα δεν είναι;
Τι γίνεται, όμως, με τη ζωή την ίδια; Εννοείται πως κι εκεί έχει εφαρμογή ο χρυσός κανόνας «less is more». Οι υπέρμαχοί του, δεν αναλώνονται σε χιλιάδες σχέσεις –φιλικές/ερωτικές/επαγγελματικές– αλλά επικεντρώνονται σε λίγες κι ουσιαστικές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ‘ναι πιο δοτικοί, πιο αφιερωμένοι και φυσικά αφοσιωμένοι στους λίγους κι εκλεκτούς που επιλέγουν δίπλα τους. Οι σχέσεις τους αποκτούν μοναδική αξία για εκείνους και δε χρειάζεται να σπάσουν σε χίλια κομμάτια για να προλάβουν να τους ικανοποιήσουν όλους με την παρουσία τους, φυσική ή μη.
Απ’ την άλλη, όμως, όπως κάθε φιλοσοφία και στάση ζωής, δε θα πρέπει για κανένα λόγο να επιτρέψουμε να μας οδηγήσει στο άλλο άκρο. Εφόσον υπάρχει η δυνατότητα βέβαια, δεν είναι σώφρον να περιοριζόμαστε στα άκρως απαραίτητα, σε υπερβολικό βαθμό. Στην Ιαπωνία, λόγου χάρη, υπήρξε μια παρερμήνευση της τάσης του μινιμαλισμού σε υπερθετικό βαθμό, με αποτέλεσμα σε σπίτια υπερμάχων της να υπάρχει από ένα σετ μαχαιροπίρουνων ανά άτομο, δύο σετ σεντονιών κι ένα στρώμα κατάχαμα, χωρίς τίποτα άλλο στον χώρο. Όσο για την γκαρνταρόμπα των εν λόγω Ιαπώνων, περιορίζεται σε ένα σετ ρούχα, που φοράνε, συν ένα επιπλέον στην ντουλάπα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την αποξένωσή τους απ’ το κοινωνικό σύνολο, μιας κι ένα τέτοιο άτομο, συνήθως δεν είναι κι ιδιαίτερα γενναιόδωρο και στις επαφές του με άλλους ανθρώπους. Και δυστυχώς, η Ιαπωνία είναι μία απ’ τις χώρες με τα μεγαλύτερα ποσοστά αυτοκτονιών στον κόσμο. Όχι πως ο μινιμαλισμός ευθύνεται για τις αυτοκτονίες, αλλά μια υπερβολική υιοθέτηση και παρερμήνευσή του μπορεί να εν καιρώ να προκαλέσει ζημιά.
Αυτό που θα πρέπει να κρατήσουμε όλοι μας ως φιλοσοφία και στάση ζωής είναι πως στα πάντα υπάρχει μέτρο. Κι όταν κάτι σε πιέζει, σε αγχώνει, σε πικραίνει ή τέλος πάντων δεν ομορφαίνει τη ζωή σου, είναι το πρώτο που θα πρέπει να βγει απ’ αυτήν. Είτε αφορά ένα έπιπλο, στο οποίο χτυπάς κάθε φορά που μπαίνεις στο σπίτι, είτε αφορά ένα ρούχο, που κρατάς εδώ και χρόνια στην ντουλάπα σου με τη σκέψη «κι αν το χρειαστώ;», είτε ένα άτομο, που το μόνο που σου προκαλεί είναι θλίψη. Less is more, time is money κι εμείς δεν είμαστε για σπατάλες.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη