«Υπαρξιακή πρεσβυωπία»: τυφλοί μπροστά στα δικά μας προβλήματα

Έχεις παρατηρήσει ποτέ πως στους φίλους σου δίνεις τις καλύτερες συμβουλές, πως όλοι επιδιώκουν να σε συμβουλευτούν και σέβονται όλα όσα τους λες και τα ακολουθούν λες κι είναι ευαγγέλιο, ενώ στη δική σου ζωή επικρατεί μονίμως ένα χάος, ένας κακός χαμός κι όσα αφορούν δικά σου θέματα τα κάνεις συνεχώς μπάχαλο; Σου θυμίζει κάτι αυτή η περιγραφή; Εάν ναι, τότε δεν είσαι μόνος.

Στους περισσότερους από μας, για να μην πω σε όλους, έχει συμβεί να δίνουμε τις πιο χρήσιμες και πρακτικές συμβουλές στους άλλους, συμβουλές που εμείς οι ίδιοι είτε δεν μπορούμε να εφαρμόσουμε είτε δεν μπορούμε καν να διακρίνουμε. Μάλιστα, το φαινόμενο αυτό υπάρχει σε τέτοιο βαθμό που οι ειδικοί κι οι ψυχολόγοι του έχουν δώσει κι όνομα: Υπαρξιακή πρεσβυωπία. Μην τρομάζεις όμως, δε θα χαλάσουμε το όμορφο προσωπάκι σου με έναν σκελετό γυαλιών, καθώς είναι ένα φαινόμενο μέσα σου, εσωτερικό κι όχι κάποιο ελάττωμα τα ματάκια σου.

Με τον όρο «υπαρξιακή πρεσβυωπία» εννοούμε πως, ενώ μπορούμε μια χαρά να διακρίνουμε τα προβλήματα που υπάρχουν σε μια μακρινή απόσταση από τη μύτη μας, σε κάποιον τρίτο και με τα οποία εμείς δεν έχουμε καμία σχέση ούτε μας αφορούν, έχουμε τεράστιο πρόβλημα να διακρίνουμε καθαρά κι ευδιάκριτα όλα τα δικά μας θέματα που είναι -ναι, σωστά μάντεψες- μπροστά στα μάτια μας.

Δυστυχώς όμως, για την εν λόγω πρεσβυωπία δεν υπάρχει ένας καλός οφθαλμίατρος, να μας φορέσει εκείνα τα ειδικά γυαλιά με τους πολλούς και διαφορετικούς φακούς, να μας κάνει τις απαραίτητες μετρήσεις κι εν τέλει να μας συνταγογραφήσει ένα ωραιότατο ζευγάρι γυαλάκια ή φακούς επαφής, ώστε να μπορούμε να βλέπουμε καθαρότερα όσα προβλήματα απασχολούν εμάς τους ίδιους και κυρίως τις όποιες λύσεις τους. Το αποτέλεσμα είναι να συνεχίζουμε να μην κοιτάζουμε καθαρά το θέμα που μας απασχολεί, να το βλέπουμε βασικά μέσα από ένα σύννεφο, θολά και με μεγάλη ασάφεια και φυσικά να μην μπορούμε να προτείνουμε εμείς στον ίδιο μας τον εαυτό την κατάλληλη αντιμετώπιση.

Αποφεύγοντας να δούμε καθαρά το πρόβλημα που μας απασχολεί είναι φυσικά ο Νο1 παράγοντας για την μη επίλυσή του. Τότε είναι που ανατρέχουμε στους φίλους και τους οικείους μας για να μας συμβουλέψουν ως προς το με ποιον τρόπο να χειριστούμε τις καταστάσεις. Και μιας και εκείνοι δεν είναι εμείς, οι συμβουλές που μας δίνουν δεν είναι κι οι πιο κατάλληλες. Κακά τα ψέματα, όταν είσαι μέσα στο πρόβλημα γνωρίζεις όλα τα δεδομένα οπότε έχεις στη φαρέτρα σου όλα τα βέλη για να το πολεμήσεις. Κάποιος εξωτερικός παρατηρητής που, όπως και να το κάνουμε, χάνει ένα μεγάλο μέρος από τα γεγονότα και κυρίως από τα συναισθήματα που σου προκαλεί η εν λόγω κατάσταση, δεν μπορεί να αξιολογήσει στο απόλυτο και τον τρόπο που αυτή θα λυθεί.

Ο καλύτερος τρόπος για να μπορέσεις να, ας πούμε, θεραπεύσεις την πρεσβυωπία αυτή είναι να προσπαθήσεις να δεις το πρόβλημά σου σαν να αφορά κάποιον τρίτο. Να βγεις για λίγο από το ρόλο του πρωταγωνιστή και να προσπαθήσεις να συμβουλέψεις τον εαυτό σου με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που θα συμβούλευες έναν άνθρωπο που ζητούσε τη βοήθειά σου επάνω σε αντίστοιχο πρόβλημα. Τι θα του έλεγες, πώς θα τον προέτρεπες να κινηθεί, πώς θα του συμπαραστεκόσουν για να νιώσει καλύτερα; Ε, όλα αυτά προσπάθησε να τα εφαρμόσεις επάνω σου.

Εάν σε βοηθάει, μπορείς να γράψεις σε ένα χαρτί το πρόβλημα και να συμπληρώσεις από κάτω τη λύση. Προσπάθησε να το παίξεις λιγάκι όπως η «Μαντάμ Σουσού». Διάβασε και ξαναδιάβασε αρκετές φορές το πρόβλημα. Εάν είναι πιο βοηθητικό, δοκίμασε να το πεις και δυνατά. Κι αφού πάρεις όλες τις πληροφορίες -ναι, ξέρω, τις ξέρεις ήδη από πρώτο χέρι, αλλά είπαμε, πρέπει να πάρεις απόσταση από το όλο πρόβλημα και να αφήσεις στην άκρη συναισθηματισμούς και προσωπική σύνδεση μαζί του- γράψε από κάτω τις προτάσεις σου, τις συμβουλές σου και τον τρόπο που προτείνεις να χειριστεί το τρίτο πρόσωπο, εσύ δηλαδή, το όλο θέμα.

Και να θυμάσαι, όσο σοβαρό κι αν είναι αυτό που σε τρώει, είτε αποδέχεσαι την κατάσταση όπως είναι και προχωράς παρακάτω είτε δεν τη δέχεσαι και την αλλάζεις. Εάν δεν μπορεί να αλλάξει, τότε η φυγή είναι ο μόνος δρόμος. Το να κάθεσαι και να γκρινιάζεις για ένα πρόβλημα αλλά να μην κάνεις τίποτα για τη λύση του, είναι το μεγαλύτερο λάθος που μπορείς να κάνεις στη ζωή σου. Και η ζωή είναι πολύ μικρή για να την περνάμε γκρινιάζοντας.