Όσο κινείσαι τόσο εξελίσσεσαι

Ο άνθρωπος είναι προγραμματισμένος να επιζητά τη σιγουριά, την ασφάλεια και την ηρεμία του οικείου. Ο εγκέφαλός μας δίνει το σήμα ότι βρίσκεται σε κατάσταση ασφάλειας όταν τίποτα καινούριο δε διαταράσσει την ρουτίνα και την καθημερινότητά μας. Οι αλλαγές πολλές φορές φοβίζουν. Μια μετακόμιση σε ένα μέρος που δεν είναι οικείο, η αλλαγή των προσώπων που βρίσκονται δίπλα μας, η αλλαγή εργασιακού περιβάλλοντος, η αλλαγή μιας συνήθειας.

Στην ουσία όμως, φοβόμαστε το άγνωστο και τα αποτελέσματα μιας αλλαγής τα οποία δεν ξέρουμε αν θα μας αρέσουν ή όχι. Κάποιο άτομο που προτίθεται να μετακομίσει σε άλλη πόλη, χώρα ή ήπειρο, φοβάται το άγνωστο και τις συνέπειες αυτού. Έχει ειπωθεί, άλλωστε: «Φόβος είναι όταν δε γνωρίζω τις συνέπειες των πράξεών μου.». Φόβος είναι ένας μηχανισμός του εαυτού μας που μας αποτρέπει από τις αλλαγές εξ’αιτίας του ότι δε γνωρίζει αν και πώς θα μπορεί να ανταπεξέλθει, θα προσθέσω εγώ.

Οι Ιάπωνες έχουν μια λέξη που δε μεταφράζεται σε καμία άλλη γλώσσα και συνδέεται με την αλλαγή. Τη λέξη “Yugen”. Η λέξη αυτή σημαίνει κατά κάποιο τρόπο «να θάβεις τις αλλαγές».  Λέγεται ότι δημιουργείται μέσα σου αυτό το συναίσθημα όταν βλέπεις άγρια πτηνά να χάνονται στα σύννεφα ή όταν απλά κοιτάς ένα βουνό και ποτέ δεν έχεις δει τι κρύβεται από πίσω. Βλέπεις, όμως, τον ουρανό να ξεπροβάλει και δε σου δημιουργείται αυτή η περιέργεια. Το αφήνεις στη φαντασία σου.

Κατά τον ίδιο τρόπο, αφήνοντας όλες τις στιγμές σου να έρχονται και να φεύγουν, χωρίς εμπόδια, είναι κάπως αισιόδοξο. Φεύγουν. Πού πάνε όμως; Δε χρειάζεται να απαντήσεις, γιατί η απάντηση που θα δώσεις θα χαλάσει την ομορφιά του μυστηρίου. Χάνονται στο χρόνο. Αν προσπαθήσεις να τις αναζητήσεις, καταστρέφεις το yugen. Δεν παρατηρούμε ότι η ομορφιά στη ζωή είναι οι διακυμάνσεις της.

Ποιος, όταν όλα πάνε καλά, αυθόρμητα σκέφτεται αν είναι σωστό αυτό που κάνει ή για ποιο λόγο το κάνει; Αυθόρμητα, όχι πολλοί. Όταν η ζωή είναι ένα μακρύ, ήσυχο ποτάμι, όπου όλα συμβαίνουν με αυτονόητο τρόπο , τα υπαρξιακά ερωτήματα δε φαίνεται να απασχολούν τον άνθρωπο. Ακόμα κι όταν τα πράγματα δεν πάνε και τόσο καλά, έχει αποδειχτεί ότι έχουμε τεράστιες δυνατότητες να συμβιβαστούμε με τις συγκρούσεις μας, τις ανακολουθίες μας, ακόμη και με μια γερή δόση δυσφορίας.

Η συνήθεια και τη ρουτίνα είναι εθιστικές κι εύκολο να προτιμηθούν. Σε επίπεδο νευρικού συστήματος κι εγκεφάλου οι συνήθειες δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένας μηχανισμός οικονομίας ενέργειας και χρόνου. Ο εγκέφαλος αναγνωρίζει τις συμπεριφορές που επαναλαμβάνουμε και για να μας γλυτώσει από τη σκέψη που χρειαζόμαστε κάθε φορά για να τις υλοποιήσουμε, δημιουργεί ένα κύκλωμα νευρώνων στον εγκέφαλο το οποίο αναλαμβάνει την σχεδόν αυτόματη εκτέλεση της συμπεριφοράς.

Σ’ αυτόν τον αυτοματισμό κρύβεται και η μεγάλη δύναμη που έχουν οι συνήθειες, εκτελούνται σχεδόν ασυνείδητα, απαιτούν ελάχιστη σκέψη κι ενέργεια, με λίγα λόγια είναι εύκολο να τις εκτελέσεις. Οι συνήθειες, που είναι σχεδόν αυτόματες, ασυνείδητες συμπεριφορές που εκτελούμε καθημερινά, είναι πάρα πολλές κι έχουν σχηματιστεί σχεδόν τυχαία. Λειτουργούμε μ’ αυτές για πάρα πολύ καιρό. Εάν το αποτέλεσμά τους δε μας ικανοποιεί, εάν θέλουμε να αλλάξουμε, τότε πρέπει να δούμε ποιες από αυτές έχουν την μεγαλύτερη επίδραση στο αποτέλεσμά μας και να προσπαθήσουμε σιγά σιγά, με μέθοδο, να τις αλλάξουμε, μία συνήθεια τη φορά.

Η συνήθεια κι η οικειότητα με κοντινά μας πρόσωπα ενισχύει το αίσθημα της αγάπης, της ασφάλειας που είναι απαραίτητο για τη μείωση του άγχους και του δεσίματος που είναι πολύ θετικά στοιχεία για έναν άνθρωπο. Ο φόβος της αλλαγής όμως σε περιπτώσεις προσωπικής ανέλιξης όπως αλλαγή εργασίας, μετακόμιση ή αλλαγή προσωπικής κατάστασης (γάμος, διαζύγιο, γέννηση ενός νέου μέλους) είναι αποτρεπτικός παράγοντας σε κάτι που πιθανώς οδηγήσει σε καλυτέρευση της ζωής του ατόμου. Άρα, πού ξέρεις, αλλάζοντας μία και μόνο συνήθειά σου, μπορεί να οδηγήσει σε μια ολοκαίνουρια προοπτική.