Τα 7 είδη σχέσης

Τα συναισθήματα δεν είναι κάτι το απτό. Δεν τα βλέπεις, δεν τα ακούς, δεν τα μυρίζεις και σαφώς δεν μπορείς να τα αγγίξεις. Εκτός, λοιπόν, απ’ τον υλιστικό κόσμο, υπάρχει κι αυτός που δεν μπορείς να επιβεβαιώσεις με τις πέντε βασικές αισθήσεις σου. Ίσως, με μια έκτη αίσθηση; Κι αφού δεν έχουμε ένα σαφή ορισμό για το πώς προκύπτουν τα συναισθήματα, ξέρουμε αλήθεια τι είναι η αγάπη;

Φιλόσοφοι κι επιστήμονες αναζητούν απαντήσεις σ’ αυτό το ερώτημα εδώ και πολλά χρόνια. Στη δεκαετία του ’80, ο Αμερικανός ψυχολόγος Ρόμπερτ Στέρνμπεργκ ανέπτυξε μια θεωρία των τριών συστατικών της αγάπης: συναισθηματική οικειότητα, πάθος και δέσμευση. Σύμφωνα με τον ίδιο, αυτά τα 3 σημεία δημιουργούν αυτήν την όμορφη αίσθηση, που χιλιάδες τραγούδια και βιβλία επιχειρούν να περιγράψουν.

Αργότερα, και βασισμένος σ’ αυτή τη θεωρία του, ο Sternberg ξεχώρισε 7 τύπους αγάπης, καθώς μπορεί να την αισθανόμαστε πάντα ίδια, αλλά στην πραγματικότητα έχει πολλές διαφορετικές μορφές, συγκεκριμένα τις 7 ακόλουθες:

1. Παθιασμένη -το λεγόμενο «ξεμυάλισμα»

Αυτή είναι η περίοδος που οι άνθρωποι γνωρίζουν ελάχιστα ο ένας τον άλλον, αλλά αισθάνονται έντονα μια αμοιβαία έλξη. Σε μια τέτοια σχέση, συναντάμε δύο ανθρώπους που συχνά δεν έχουν την ελάχιστη ιδέα για το αν έχουν ή όχι κάτι κοινό, αλλά παραμένουν μαζί ούτως ή άλλως. Στο «μαζί» αυτό οδηγούνται εξαιτίας της επιθυμίας και της αλληλοεξάρτησης που δημιουργείται ανάμεσά τους.  Σύμφωνα με τον ψυχολόγο, αυτό το παραμύθι –ή αλλιώς η περίοδος του μέλιτος– μπορεί να μετατραπεί σε κάτι πιο ολοκληρωμένο με την πάροδο του χρόνου, αλλά αυτό δε συμβαίνει πάντα. Πολλά ζευγάρια δεν ξεπερνούν αυτόν τον τύπο αγάπης κι έτσι μένουν σε έναν επιφανειακό πόθο.

2. Συμπάθεια -ή, μάλλον, ένα βήμα παραπάνω από αυτήν

Στον συγκεκριμένο τύπο αγάπης, μπορείτε μες στη σχέση να ‘στε πάντα ο εαυτός σας. Στο στάδιο αυτό, οι άνθρωποι συνήθως έχουν εξοικειωθεί, ξοδεύουν αρκετό χρόνο μαζί σε κοινές δραστηριότητες, ενώ κατανοούν κι εμψυχώνουν ο ένας τον άλλο. Οι ψυχολόγοι πιστεύουν όμως πως μια τέτοια οικειότητα, χωρίς πάθος και δέσμευση, πιθανότατα θα οδηγήσει σε μια φιλία παρά στον έρωτα.

3. «Άδεια» αγάπη

Τα ζευγάρια που βιώνουν αυτό το είδος αγάπης έχουν μόνο τη δέσμευση, χωρίς όμως την οικειότητα και το πάθος. Μερικές φορές αυτός ο συμβιβαστικός τύπος σχέσης εμφανίζεται μετά από μια περασμένη έντονη αγάπη, ενώ δεν αποκλείεται να συμβεί και το αντίστροφο. Οι άνθρωποι, δηλαδή, που βιώνουν τον τύπο του άδειου έρωτα μπορούν απ’ το στάδιο που δε νιώθουν σχεδόν τίποτα για το σύντροφό τους, να αλλάξουν και να αρχίσουν να τον ερωτεύονται σταθερά κι αργά.

4. Αγνή αγάπη

Αυτός ο τύπος αγάπης περιλαμβάνει αφοσίωση και πάθος και συναντάται αρκετά συχνά. Υπάρχει έλξη μεταξύ των συντρόφων, οι οποίοι είναι έτοιμοι να ακολουθήσουν ορισμένες παραδόσεις, όπως είναι ένας γάμος. Είναι έτοιμοι να μοιραστούν καθήκοντα κι υποχρεώσεις. Ενώ πολλά απ’ τα ζευγάρια της συγκεκριμένης κατηγορίας ενδεχομένως να έχουν οικειότητα μεταξύ τους, σε κάποια άλλα η αληθινή εξοικείωση εκλείπει. Οι ψυχολόγοι πιστεύουν ότι τέτοια ζευγάρια μπορούν να ζήσουν μαζί για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά η ευτυχία τους είναι σχετική. Στην πραγματικότητα, δεν αντιλαμβάνονται το σύντροφό τους ως φίλο αλλά μόνο ως σύζυγο.

5. Ρομαντική αγάπη

Αυτό το είδος αγάπης περιλαμβάνει το πάθος και την οικειότητα. Στο ζευγάρι αυτής της κατηγορίας υπάρχει έλξη όπως επίσης και βαθύ δέσιμο. Και τα δύο μέρη αισθάνονται άνετα δίπλα στο ταίρι τους, αλλά δεν είναι έτοιμοι να προχωρήσουν σε σοβαρές δεσμεύσεις. Οι σχέσεις αυτού του τύπου συχνά δε φθάνουν στο επίπεδο συγκατοίκησης ή γάμου.

6. Συντροφική αγάπη

Η συντροφική αγάπη αποτελείται από δέσμευση κι οικειότητα. Οι σχέσεις αυτές είναι πολύ ισχυρότερες από μια συνηθισμένη φιλία κι υπάρχει πραγματικό δέσιμο μεταξύ των συντρόφων. Ωστόσο, η μη τελειότητα αυτού του είδους αγάπης έγκειται στο γεγονός ότι στερείται πάθους. Οι ψυχολόγοι λένε ότι ο τύπος της συντροφικής αγάπης μπορεί να προκύψει μετά από πολλά χρόνια γνωριμίας ή γάμου.

7. Ολοκληρωμένη αγάπη

Αυτή η σχέση αποτελείται κι απ’ τα 3 κύρια συστατικά: πάθος, συναισθηματική οικειότητα και δέσμευση. Φυσικά, ο βαθμός του καθενός δεν είναι πάντα ίσος, καθώς κάποιο συστατικό μπορεί να υπάρχει σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό συγκριτικά με τα άλλα δύο. Παρ’ όλα αυτά αυτό που την ξεχωρίζει είναι πως συνυπάρχουν αρμονικά και τα τρία. Αυτός ο τύπος σχέσης δε συναντάται συχνά, ωστόσο, αν το ζευγάρι καταφέρει να χτίσει αυτή τη σχέση, υπάρχει μία αγνή, σταθερή και πραγματική αγάπη μεταξύ τους. Τέτοια ζευγάρια πιθανότατα μπορούν να ζήσουν μια μακρά ζωή μαζί, ενδεχομένως και μέσα σε έναν ευτυχισμένο γάμο.

Πιστεύεται, πάντως, ότι τα συναισθήματα αλλάζουν με την πάροδο του χρόνου, κι αν δεν έχετε φτάσει στον έβδομο τύπο αγάπης ακόμη, δε σημαίνει απαραίτητα πως δε θα τον πλησιάσετε και ποτέ. Ίσως απλά να χρειάζεται να δαπανήσετε περισσότερο χρόνο και με επιμονή θα φτάσετε σ’ αυτό το σκαλοπάτι.

Σύμφωνα με τους ψυχολόγους, λοιπόν, ένα άτομο βιώνει διάφορα είδη αγάπης στη ζωή του, ενώ μερικές φορές ακόμα κι ένα ζευγάρι περνάει από διαφορετικά στάδια. Με τον καιρό, οι σύντροφοι έρχονται πιο κοντά ο ένας στον άλλο μετακινώντας τη σχέση τους σε ένα νέο επίπεδο. Άλλες φορές αυτό συμβαίνει απλά με διαφορετικούς συντρόφους. Αν δε βλέπετε τον εαυτό σας και τη σχέση σας σε έναν τύπο απ’ τους παραπάνω, ενδεχομένως η δική σας σχέση να συνδυάζει στοιχεία από ορισμένους απ’ τους παραπάνω τύπους.

Ακόμη κι αν δεν καταφέρετε να κατηγοριοποιήσετε κάπως τα συναισθήματά σας, φροντίστε να κρατήστε μόνο τα όμορφα και να απομακρύνετε όσα δε σας ταιριάζουν.  Προχωρήστε βήμα-βήμα και μάθετε να δίνετε ό,τι θα θέλατε να σας δώσουν. Στοχεύστε σε μία σχέση μέσα στην οποία θα είστε ευτυχισμένοι. Ακόμα κι αν δεν πετύχει, τουλάχιστον θα έχετε προσπαθήσει.  Ούτως ή άλλως η τελειότητα δεν υπάρχει, ειδικά στις ανθρώπινες σχέσεις. Μάθετε να συγχωρείτε, αλλά ζητήστε κι εσείς τον ανάλογο σεβασμό.

Εσείς, λοιπόν, τι είδους αγάπη έχετε ήδη βιώσει;