Ένα ζήτημα που συχνά παραβλέπουμε, ξεχνάμε ή αδιαφορούμε. Από μικρή ηλικία είναι αναγκαία η εισαγωγή μας στη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση, κάτι που πολύ κακώς δε διδάσκεται ως μάθημα στα σχολεία, γι’ αυτό κι είναι σημαντικό να ξεκινάει τουλάχιστον μες στο σπίτι. Οι γονείς, άλλωστε, έχουν τον πρώτο ρόλο στο παιδί κι είναι υπεύθυνοι για τις αξίες, τη στάση και τη συμπεριφορά του που θα του εμφυσήσουν.
Είναι στη φύση του ανθρώπου η σεξουαλικότητα κι αποτελεί βάση, πολλές φορές, για την προσωπικότητα που θα χτίσει κάποιος. Κι ειδικά πλέον στην εποχή της εικόνας και των ερεθισμάτων που μας κατακλύζουν από παντού είναι πολύ εύκολο ένα παιδί να χτίσει μια λανθασμένη εικόνα για τον εαυτό του, το φύλο του και το σώμα του.
Αν σκεφτούμε και συγκεκριμένα πώς παρουσιάζεται η σεξουαλική επαφή στην πορνογραφία, που καλώς ή μάλλον κακώς είναι συνήθως το πρώτο ερέθισμα που συμβουλεύονται οι έφηβοι για να μάθουν πώς λειτουργούν πραγματικά όλα –κι ας απέχουν κατά πολύ από ρεαλιστικά δεδομένα–, καταλαβαίνουμε πόσο εύκολα μπορεί κάποιος να φτιάξει μια τελείως λανθασμένη κι εξωπραγματική εικόνα του τι είναι το σεξ και πώς θα έπρεπε να είναι το σώμα του.
Πρέπει να μαθαίνεται στην ουσία η ανατομία κι η φυσιολογία των γεννητικών οργάνων μας ως προς τη χρήση τους και την αντιμετώπισή τους. Όπως κι η φροντίδα κι ο σεβασμός προς το σώμα μας κι αντίστοιχα ο σεβασμός για το σώμα του άλλου. Το πώς πρέπει να προστατεύουμε εμάς και τους άλλους.
Γιατί ναι, μεν, μπορεί κάποιος να επιλέξει μια καθαρά σεξουαλική σχέση, χωρίς άλλες δεσμεύσεις, αλλά αυτό δεν του δίνει το δικαίωμα να μη σέβεται το σώμα του ανθρώπου που συσχετίζεται. Παραλείποντας, χαρακτηριστικό παράδειγμα, τη χρήση του προφυλακτικού. Αδιαφορία ή –αδικαιολόγητη– άγνοια, σίγουρα επικίνδυνη, με συνέπειες καθόλου αδιάφορες.
Ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα είναι δύο βασικοί κίνδυνοι και δύο καταστάσεις που προκύπτουν συχνά, όταν αμελείται η απαραίτητη προφύλαξη. Ιδιαίτερα στη δεύτερη περίπτωση υπάρχει κι η ατομική ευθύνη του να εξετάζεσαι τουλάχιστον κάθε χρόνο για να ξέρεις αν είσαι φορέας ή όχι. Κι αν είσαι να το αντιμετωπίζεις ανάλογα. Αυτό, όμως, είναι κάτι που μέσω της πρόληψης θα το είχες προλάβει, γι’ αυτό κι είναι τόσο σημαντική κι αναγκαία.
Το να επικοινωνούμε ουσιαστικά και να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας, τι μας αρέσει και τι όχι, σε κάθε τομέα, θα έπρεπε να είναι απ’ τα πρώτα πράγματα που θα μπαίναμε στη διαδικασία να μάθουμε και να προσπαθήσουμε, για να έχουμε πιο ουσιαστικές σχέσεις.
Κι η σεξουαλική επαφή θέλει προσεχτικό χειρισμό, αφού είναι μια μορφή επικοινωνίας με έναν άνθρωπο και κάθε επαφή, όπως και κάθε άνθρωπος, σου αφήνει κάτι. Μπορεί να είναι η απόλυτη ικανοποίηση, αλλά κι η απόλυτη καταστροφή. Είτε σε ολοκληρωμένες σχέσεις, με ουσιαστική συναισθηματική δέσμευση, είτε σε μια καθαρά σεξουαλική σχέση, χωρίς καμία άλλη δέσμευση, η επικοινωνία κι ο σεβασμός είναι κάτι παραπάνω από απαραίτητα.
Αν δεν εξωτερικευτούμε, πώς θα μάθουμε και το σώμα μας, αλλά και το σώμα του άλλου; Πώς θα υπάρχει ασφάλεια αν δε συζητάς άνετα με τον άνθρωπο που έχεις απέναντί σου γι’ αυτά τα θέματα; Εκτός, όμως, απ’ το κομμάτι της συζήτησης με τον άλλο, για να νιώσεις ασφαλής πρέπει να φροντίσεις πρώτα εσύ για τον εαυτό σου. Φυσικά και δεν πρέπει να χάνουμε ή να αποποιούμαστε το κομμάτι της ευθύνης απέναντι στον εαυτό μας, όπως εξίσου κι απέναντι στον ερωτικό μας παρτενέρ.
Μπορεί, εν τέλει, το πρόβλημα πλέον να μην είναι η έλλειψη πληροφόρησης, αλλά η υπερπληροφόρηση που γίνεται με λανθασμένο τρόπο και φυσικά δημιουργεί τα αντίθετα αποτελέσματα. Αν δεν υπάρξει η σωστή ενημέρωση από παιδιά ακόμα, είναι πολύ εύκολο να δημιουργηθούν εσφαλμένες εντυπώσεις, αμφιβολίες, ταμπού κι απωθημένα στο άτομο και κατ’ επέκταση στην κοινωνία. Πλημμυριζόμαστε από λανθασμένα πρότυπα, που έχουν αργότερα τραγικό αντίκτυπο.
Ως ενήλικες, η ευθύνη μας; Οι εξετάσεις κάθε χρόνο κι η χρήση προφυλακτική σε κάθε περίπτωση. Και φυσικά, η σωστή κι έγκαιρη ενημέρωση των παιδιών μέσα στην οικογένεια.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη