Γνώση είναι αυτή η πληροφορία που μας βοηθάει να κατανοήσουμε όλα αυτά που συμβαίνουν ή συνέβησαν γύρω μας. Μέσα σε μια καθημερινότητα που όλα επαναλαμβάνονται, σε συνήθειες που μας καθηλώνουν, είναι πάντα αναζωογονητικό να μαθαίνεις κάτι καινούριο, κάτι έξω από ‘σένα. Κάνει τη ζωή πιο ενδιαφέρουσα κι είναι αυτό το νέο, μακριά απ’ τα ήδη οικεία, που μας εξελίσσει ως ανθρώπους. Πάντα, λοιπόν, πρέπει να κυνηγάμε τη γνώση, όμως ταυτόχρονα θα έπρεπε να αφήνουμε και τη φαντασία μας να τρέχει. Από μόνος του ο ρεαλισμός δεν αρκεί, ειδικά αν δε θέλουμε αν βυθιστούμε σε κυνισμούς, πρέπει να διατηρούμε και μια ισορροπία με το όνειρο.
Η φαντασία είναι δημιουργικότητα, είναι η προσωπική αναπαράσταση της πραγματικότητας με εικόνες πλασμένες απ’ το μυαλό μας. Κάποιοι είναι ερασιτέχνες σ’ αυτήν, άλλοι επαγγελματίες -οι τελευταίοι είναι συνήθως και καλλιτέχνες. Κι ενώ είναι διέξοδος, μπερδεύεται –δυστυχώς– με το ψέμα και τη φαντασιοπληξία, λανθασμένα, γιατί η αλήθεια και το ψέμα κάθε ανθρώπου διαφέρουν. Κάτι που μπορεί να υπάρχει στη φαντασία μου κι είναι η δική μου αλήθεια, μπορεί να μην ταυτίζεται με τη δική σου αλήθεια και τα πράγματα όπως τα έχεις εσύ χτίσει στο μυαλό σου. Δεν παύει, όμως, να ‘ναι η αλήθεια μου. Το ότι δε μοιάζει με τη δική σου δεν την κάνει ψέμα.
Ονομάζουμε «φανταστικά σενάρια» όλες εκείνες τις καταστάσεις που δεν έχουν συμβεί, που ίσως θα θέλαμε κι ίσως και να μπορούσαν να συμβούν, και κάνουμε λόγο για «πραγματικά» κι «αληθινά» μόνο όταν είναι ήδη παρελθόν, για κοινές εμπειρίες που συνέβησαν μεταξύ των ανθρώπων. Και δε βρίσκουμε κανένα σημείο για να γεφυρώσουμε αυτά τα δύο, τα θεωρούμε δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα, ενώ η λύση είναι μπροστά στα μάτια μας.
Όλοι ζούμε παράλληλα στη λογική μας και στη φαντασία μας. Αρκεί να το αποδεχτούμε και να μην αφηνόμαστε μόνο στη λογική ή μόνο στη φαντασία μας. Κάποιες σκέψεις, κάποιες πράξεις και κάποιες επιλογές είναι καταδικασμένες να μείνουν μόνο στη φαντασία μας, κι ίσως να ‘ναι καλύτερα έτσι. Η πραγματικότητα είναι η πραγμάτωση μίας επιλογής μας τη φορά. Πώς, λοιπόν, να ζεις ταυτόχρονα σε χιλιάδες πραγματικότητες; Ζεις σε μία πραγματικότητα και σε χίλιες φαντασίες.
Η προσγείωση στη μία αυτή πραγματικότητα μπορεί, γι’ αυτό το λόγο, να γίνει τόσο απότομη, μετά από τόσες σκέψεις κι αποφάσεις που σε οδήγησαν εδώ. Έτσι, σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να καταλήξεις να πεις ότι πολλές φορές το να φαντάζεσαι, τελικά, είναι καλύτερο απ’ το να ξέρεις. Γιατί αφού μάθεις, δεν υπάρχει γυρισμός. Κάτι έγινε ή δεν κατάφερε να γίνει, δεν είναι πια μία πιθανότητα στο μυαλό σου αλλά ένα γεγονός που δεν αλλάζει.
Συχνά θέλουμε να μάθουμε όλα τα λάθος πράγματα για πολλούς λάθους λόγους, κυρίως σε ό,τι έχει να κάνει με τις μεταξύ μας σχέσεις κι αυτό είναι κάτι που το συνειδητοποιούμε πολύ αργά, δυστυχώς. Έχουμε μία έντονη ανάγκη, κυρίως όταν ερωτευόμαστε, να μπαίνουμε στο μυαλό των άλλων και να διαβάζουμε τις σκέψεις τους, θεωρώντας ότι αυτό θα μας έκανε καλό, πως θα μας έλυνε όλες τις απορίες. Ή θεωρούμε ότι αν δοκιμάσουμε τα πάντα θα νιώσουμε καλύτερα με τον εαυτό μας. Σε ένα σύμπαν με άπειρες δυνατότητες, όμως, πώς μπορείς να δοκιμάσεις τα πάντα;
Στην πραγματικότητα, πιο πολύ θα μας μπέρδευε αν διαβάζαμε τα μυαλά των άλλων. Ο καθένας έχει τη δική του αλήθεια, κι άκρη δε θα έβγαινε ούτως ή αλλιώς. Δε φτιαχτήκαμε με την ικανότητα να διαβάζουμε ο ένας τη σκέψη του άλλου. Κι αν μπαίναμε όντως σ’ αυτή τη διαδικασία, αν καταφέρναμε να αποκωδικοποιήσουμε όλες τις σιωπές, θα τρελαινόμασταν σίγουρα. Γι’ αυτό υπάρχει η επικοινωνία, για να φιλτράρει και να εξωτερικεύει μόνο όσα επιθυμεί κι η φαντασία για να πλάθει ανακουφιστικά ενδεχόμενα.
Έπειτα πρέπει να μένεις πιστός στις επιλογές σου, όχι να δοκιμάζεις δυο-τρεις ταυτόχρονα. Μία τη φορά και δες πώς θα σου βγει. Δεν μπορείς να τα κάνεις όλα, δε γίνεται να τα δοκιμάσεις όλα κι όλους στη ζωή σου. Όλοι ζούμε σε πολλά παράλληλα σύμπαντα ταυτόχρονα, μέσα στα μυαλά μας. Ο καθένας στο δικό του και σε όλα αυτά που θα μπορούσαν να γίνουν, αν…
Κάποιες φορές συμπίπτουν και με άλλους, τις περισσότερες όχι. Πάντως, κανείς δεν ξεφεύγει απ’ το «αν», κανείς δεν μπορεί να το αποφύγει. Όση λογική και να έχεις στη ζωή σου, σίγουρα σκέφτηκες κάποια στιγμή τα πράγματα αλλιώς, σίγουρα αναρωτήθηκες πώς θα ήταν η ζωή σου, αν είχες κάνει διαφορετικές επιλογές και πώς μπορεί να γίνει στο μέλλον, κι αυτό ίσως να σου δώσει λίγο θάρρος και λίγη ελπίδα, όταν έχεις απογοητευτεί απ’ την πραγματικότητα.
Το θέμα, όμως, είναι να μη ζεις μόνο στα «αν» σου και σε ένα μέλλον που συνέχεια σχεδιάζεις και συνέχεια αλλιώς σου βγαίνει, αλλά να ζεις με την αποδοχή ότι δεν μπορούμε να τα ξέρουμε όλα, δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλα. Άφησε και κάτι στη φαντασία, και τη δική σου και των άλλων.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη