Γιατί νιώθεις την ανάγκη να απολογείσαι; Απολογείσαι από ενοχή, για ποιο λόγο; Γιατί έκανες κάποια στιγμή αυτό που ένιωσες; Αν αισθάνεσαι άσχημα κι ενοχικά για το δίκιο σου και για την αγάπη που δίνεις, όχι, αυτό δεν είναι φυσιολογικό.
Θα γίνω πεζή και βαρετή αν πάλι μιλήσω για επιλογές, σωστά και λάθη. Κουράζομαι μόνο να ξαναλέω ότι οι άνθρωποι έχουμε διαφορετικά στάνταρ, παραστάσεις, χαρακτήρα, τρόπο να βλέπουμε τα πράγματα. Αυτά τα νομίζω αυτονόητα. Γιατί λοιπόν να απολογούμαι γι’ αυτά που θέλω στη ζωή μου; Θα θέλω αυτά που θεωρώ σωστά για μένα και θα διώχνω ό,τι δε θέλω, ό,τι μου κάνει κακό.
Έτσι δεν πρέπει να πάει; Έλα όμως που δεν πάει. Θέλουμε να είμαστε αρεστοί κι αποδεκτοί από όλους, που σημαίνει πως όταν καταλαβαίνουμε ότι κάτι από αυτά που κάνουμε δεν αρέσει στον απέναντί μας, αρχίζουμε να εξηγούμε. Να εξηγούμε ώρες επί ωρών για να λύσουμε την «παρεξήγηση» και να καταλήξουμε είτε στο ότι ο καθένας βλέπει τα πράγματα διαφορετικά, είτε στο ότι λέμε το ίδιο πράγμα με άλλα λόγια. Λες κι όλοι έχουμε τον ίδιο εγκέφαλο, λες κι όλοι αντιδράμε με τον ίδιο τρόπο στις διάφορες καταστάσεις.
Πόσες φορές ένιωσες την ανάγκη να απολογηθείς και να εξηγήσεις τη συμπεριφορά σου, μια σου κουβέντα, μια σου κίνηση; Θα σου πω εγώ, πολλές. Όπως όμως δεν μπορούμε και δε γίνεται να καταλαβαίνουμε πάντα τους ανθρώπους γύρω μας, το ίδιο πρέπει να γίνεται και με εμάς. Δεν πρέπει να νιώθεις την ανάγκη να σε καταλάβουν. Δεν έχει καν νόημα, γιατί ό,τι και αν προσπαθείς να αποδείξεις, ο καθένας θα το φέρει στα μέτρα του και τον μικρόκοσμό του.
Είσαι ευάλωτος όταν συνεχώς απολογείσαι. Είναι σαν να παραιτείσαι, να παραδίνεσαι στα χέρια των άλλων για να σε κάνουν ό,τι θέλουν. Εκτίθεσαι πάντα και σε όλη σου τη ζωή. Τι νόημα έχει να προσπαθείς να αλλάξεις, να πας σύμφωνα με τα μέτρα κάποιου άλλου; Πολύ απλά δε θα χωρέσεις.
Όσο προσπαθείς να απολογηθείς, τόσο πιο πολύ βεβαιώνεται ο άλλος για την «ενοχή» σου, τόσο πιο πολύ θα θέλει να σε φέρει στα νερά του και να σε κάνει ό,τι θέλει. Κι όπου «ενοχή», εννοώ την έλλειψη της αυτοεκτίμησής σου και το γεγονός ότι στηρίζεσαι πάντα στο τι θα πουν και πώς βλέπουν τα πράγματα οι άλλοι. Αχ, αυτοί οι άλλοι.
Και στο κάτω-κάτω γιατί να νιώθεις ενοχές για το οτιδήποτε έκανες εφόσον το ήθελες; Ποιος ορίζει τι πρέπει να θέλεις εσύ και τι δεν πρέπει να θέλεις; Μόνο η καρδιά σου. Αλλά δε μας κατηγορώ, ίσως να είναι ο φόβος της απόρριψης κι οι φόβοι πολλές φορές μας κατακλύζουν και μας κάνουν να λειτουργούμε με βάση αυτούς κι όχι με βάση αυτό που πραγματικά θέλουμε.
Κανείς δεν έχει υποχρέωση σε κανέναν, κανένας δε χρωστάει σε κανέναν, κανείς δεν είναι κανενός και πάει λέγοντας. Εσύ γιατί να νιώθεις ότι έχεις υποχρέωση σε κάποιον -ο οποίος αμφιβάλλω αν έχει κάνει το οτιδήποτε για σένα. Γιατί η αλήθεια είναι ότι έχουμε και την τάση να τρέχουμε λίγο πίσω απ’ την ουρά μας. Αδικούμε ανθρώπους που μας κάνουν καλό για να κυνηγήσουμε ανθρώπους που μόνο καλό δε μας κάνουν. Κι έτσι ερχόμαστε σε έναν φαύλο κύκλο. Αλλά η ζωή είναι κύκλος μόνο όταν τρέχουμε πίσω απ’ την ουρά μας. Και κράτα μόνο αυτό.
Όταν έχεις δίκιο για κάτι, όταν υπερέχεις σε ένα θέμα, δε θα χρειαστεί να κάνεις θόρυβο για να δικαιωθείς. Γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει λόγος. Όλα φαίνονται στο χειροκρότημα, όλα αποδεικνύονται αυτόματα εφόσον συμπίπτουν αυτά που λες μ’ αυτά που κάνεις. Αν είσαι ψεύτικος, θα φανεί. Αν είσαι αληθινός, πάλι θα φανεί.
Το νόμισμα έχει πάντα δύο όψεις, κάποιες φορές και περισσότερες. Γι’ αυτό είναι δίκοπο μαχαίρι να προσπαθείς να εξηγήσεις με τη λογική τις πράξεις σου ή τον εαυτό σου. Ανάμεσα στους ανθρώπους θα βρεις πολλές διαφορετικές εκφάνσεις της λογικής, αλλά έναν μόνο τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η καρδιά. Κι αυτό το δίπολο καρδιά-λογική είναι δύο τελείως διαφορετικοί τρόποι λειτουργίας μας. Ενώ το μυαλό ωριμάζει με τον καιρό, λειτουργεί διαφορετικά στον καθένα, μπορεί να κρίνει τι σε κάνει να αισθάνεσαι καλά και τι είναι αυτό που χρειάζεσαι, η καρδιά λειτουργεί παρόμοια σε όλους, απλώς αισθάνεται και μας λέει τι θέλει. Και αν το λέει η καρδούλα σου, την πάτησες, ή μάλλον την πάτησαν όλοι οι υπόλοιποι.
Πώς να εξηγήσεις με το μυαλό, λοιπόν, πώς και γιατί αισθάνθηκες ή τον αυθορμητισμό σου; Κάποιες φορές κάνουμε πράγματα που απλά μας βγαίνουν να τα κάνουμε, υποσυνείδητα και μη και σ’ αυτές τις φορές το μυαλό είναι αδύνατο να επέμβει. Ίσως κιόλας κάτι να ξέρει η καρδούλα σου, καρδούλα μου, και να σε οδηγεί εκεί που πρέπει να πας.
Γι’ αυτό, μην εξηγείς και μην εξηγείσαι όταν δεν πρέπει. Τα λόγια είναι περιττά, οι πράξεις είναι αυτές που μένουν. Και πίστεψέ με, οι άνθρωποι αμφιβάλλω αν θυμούνται τα λόγια σου, αλλά θυμούνται πάντα αυτό που έκανες κι αυτό που τους έκανες να νιώσουν.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη