Οι εγκληματικές οργανώσεις διεθνώς είναι πολυάριθμες κι εμπλέκονται σε σωρεία εγκληματικών πράξεων, διαφόρων μορφών. Κάποιες εγκληματικές ομάδες, μάλιστα, είναι τόσο καλά και στέρεα οργανωμένες, με παρακλάδια και διασυνδέσεις παντού, με αποτέλεσμα να θεωρούνται ως οι «εθνικές μαφiες» των χωρών από τις οποίες προέρχονται. Η Γιακούζα είναι η «εθνική μαφiα» της χώρας του ανατέλλοντος ηλίου, της Ιαπωνίας.
Το όνομα της οργάνωσης είναι σημειολογικό και προέρχεται από τις λέξεις Ya-Ku-Za που υποδηλώνουν τους αριθμούς 8-9-3, αντίστοιχα, και που αθροίζουν τον αριθμό 20. Στο ιαπωνικό black jack -στο Oicho-Kabu- κερδίζει όποιος έχει χαρτιά που αθροίζουν 19, άρα με άθροισμα το 20 χάνει, τα χαρτιά του είναι άχρηστα και ο ίδιος θεωρείται απόκληρος. Η οργάνωση δρα για πάνω από έναν αιώνα -από το 1915- και τη δεκαετία του 1960 υπολογιζόταν ότι διέθετε 184.000 μέλη. Σήμερα, όμως, ο αριθμός αυτός είναι αρκετά χαμηλότερος. Τα μέλη που ανήκουν στη Γιακούζα προέρχονται από διάφορες εγκληματικές ομάδες της Ιαπωνίας οι οποίες επιδίδονται σε εγκλήματα όπως ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, παρ@νομο τζόγο, εμπόριο ν@ρκωτικών και λευκής σ@ρκός, εκβι@σμούς και συμβόλαια θανάτου. Κατά τα τελευταία χρόνια, η Γιακούζα εμπλέκεται σημαντικά στα λεγόμενα εγκλήματα του λευκoύ κoλάρoυ στα οποία συμμετέχουν άτομα με υψηλές κοινωνικά θέσεις και οικονομική δύναμη. Η εμπλοκή της οργάνωσης σε τέτοια αδικήματα δυσκολεύει το έργο της αστυνομίας, διότι η συμμετοχή αξιωματούχων σε εγκλήματα δεν είναι εύκολο ούτε να εντοπιστεί αλλά ούτε και να δημοσιοποιηθεί. Μέλη της Γιακούζα έχουν στενές σχέσεις με την πολιτική και τον επιχειρηματικό κόσμο στην Ιαπωνία. Πολλά απ’ αυτά δημιουργούν εταιρείες-βιτρίνες και κερδοσκοπούν με χρηματιστηριακές απάτες και εκβιασμούς σε επιχειρηματικά στελέχη.
Τα μέλη της Γιακούζα είναι οργανωμένα σε εκατοντάδες συμμορίες, με παλαιότερη τη Yamaguchi-gumi, που ιδρύθηκε περίπου το 1915 από τον Yamaguchi Harukichi, αλλά αναπτύχθηκε πλήρως και διευρύνθηκε μόνο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο από τον Taoka Kazuo. Όπως όλες οι εγκληματικές οργανώσεις, η Γιακούζα διαθέτει ιεραρχία και, μάλιστα, όπως και η ιταλική Μαφiα έχει τη δομή μιας «οικογένειας». Η μύηση ενός νέου μέλους, ενός «γιού», διαρκεί κάποιο διάστημα με μαθητεία δίπλα σε κάποιον παλαιότερο, έναν «πατέρα». Τα μέλη της οργάνωσης έχουν εθνικιστικές πεποιθήσεις, αυστηρή πειθαρχεία και δίνουν όρκους σιωπής και πίστης. Σε περίπτωση που ο όρκος σιωπής παραβιάζεται, αυτός που έχει προδώσει την οργάνωση ακρωτηριάζεται μ’ ένα τελετουργικό, στο μικρό δάχτυλο του χεριού, σ’ ένδειξη μετάνοιας. Τα μέλη της Γιακούζα διαθέτουν πολλά τατουάζ, τα irezumi, που συνηθέστερα καλύπτουν όλο το σώμα και τα θέματα των οποίων έχουν σχέση με την «οικογένεια» από την οποία προέρχονται. Ένα irezumi μπορεί να χρειαστεί χρόνια για να ολοκληρωθεί και αυτό συμβολίζει την πίστη και την αντοχή στο πόνο για χάρη της οργάνωσης. Τα τατουάζ απαγορεύεται να εκτίθενται στη θέα ατόμων που δεν ανήκουν στην οργάνωση, με κάθε παραβάτη να τιμωρείται αυστηρά. Στη κουλτούρα των Ιαπώνων τα τατουάζ δεν είναι συνήθη, γι’ αυτό και όποιος έχει κάποιο στο σώμα του αντιμετωπίζεται ως στιγματισμένος. Υπάρχουν μαγαζιά και δημόσια λουτρά όπου απαγορεύεται η είσοδος σε άτομο με τατουάζ, ενώ οι σχεδιαστές τατουάζ αντιμετωπίζονται με απόρριψη και μπορεί να έχουν έως και προβλήματα με τις κυβερνητικές αρχές. Αυτοί είναι και οι βασικοί λόγοι που τα μέλη της Γιακούζα κρύβουν τα τατουάζ τους.
Αν και η Γιακούζα είναι, κυρίως, γνωστή για τις παράνομες δράσεις της, έχει δείξει και δείγματα «φιλανθρωπίας», όπως η δωρεά και η παράδοση προμηθειών στα θύματα του σεισμού κατά τον σεισμό του Kōbe του 1995 και τον σεισμό και το τσουνάμι του 2011. Για μικρό διάστημα, μάλιστα, πριν 10 περίπου χρόνια η οργάνωση είχε φτιάξει site στο οποίο έκανε αναρτήσεις εναντίον των ναρκωτικών, ενώ ανέβαιναν και φωτογραφίες με μέλη της να μαζεύουν σκουπίδια δίπλα στον ποταμό Τόγκα. Οι παράνομες δράσεις της οργάνωσης έχουν ως ένα βαθμό περιοριστεί μετά από προσπάθειες της κυβέρνησης της Ιαπωνίας να αποτρέψει μέσω της νομοθεσίας όσους συνεργάζονται μαζί της, αλλά και προβάλλοντας το επιχείρημα της ταπείνωσης και της αισχύνης. Ας μην ξεχνάμε ότι οι Ιάπωνες είναι ένας ιδιαίτερα περήφανος λαός και οποιοσδήποτε εξευτελισμός θεωρείται πολύ σοβαρός για τη προσωπικότητα του ατόμου. Από την άλλη, θεωρείται ότι η Γιακούζα -λόγω των διασυνδέσεών της- είναι σε θέση να ελέγχει τη μορφή και την έκταση της εγκληματικότητας στην Ιαπωνία σε τέτοιο βαθμό που εικάζεται ότι αν αυτή ποτέ εκλείψει η κατάσταση στη χώρα θα γίνει έκρυθμη. Η οργάνωση δηλαδή, υποστηρίζεται ότι αυτήν τη στιγμή είναι ένα αναγκαίο κακό για την Ιαπωνία.
Το οργανωμένο έγκλημα διαθέτει δυνάμεις που δύσκολα μπορούν να κατευναστούν. Ειδικά σε περιπτώσεις που εμπλέκονται κρατικοί αξιωματούχοι και άλλοι φορείς εξουσίας, όπως φαίνεται ότι συμβαίνει στην Ιαπωνία, οι συμμορίες ανθούν και δρουν ανενόχλητες, διαπράττοντας συνεχή εγκλήματα πολλά από τα οποία δεν αποκαλύπτονται ποτέ.
Συντάκτης: Σοφία Γουρνά
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
Επιμέλεια κειμένου: Ζηνοβία Τσαρτσίδου
