Έχεις αναρωτηθεί ποτέ αν οι φίλοι σου σε συμβουλεύουν ή αν παίρνουν ρόλο κηδεμόνα στη ζωή σου; Μήπως φταις κι εσύ λιγάκι; «Tι εστί φιλία» στο κάτω-κάτω της γραφής; Oι φίλοι είναι για να περνάμε ποιοτικό χρόνο μαζί, να είμαστε ο εαυτός μας ενώ βρισκόμαστε κοντά τους και ενώ βιώνουμε δύσκολες ή όμορφες στιγμές, οι οποίες θα γίνουν και αιώνιες αναμνήσεις.
Ας τα πάρουμε λίγο από την αρχή. Για να συνυπάρξει ο άνθρωπος με έναν ή περισσότερους χρειάζονται αμοιβαίες υποχωρήσεις, κατανόηση και σεβασμός. Ο τελευταίος είναι το «Α» και το «Ω» των σχέσεων. Οι φίλοι μας είναι η δεύτερη οικογένειά μας, αυτή που διαλέγουμε. Επιτρέπουμε σε ορισμένα άτομα να μας «πειράζουν» χρησιμοποιώντας χιουμοριστικά παρατσούκλια, ενώ μοιραζόμαστε μαζί τους την καθημερινότητά μας. Ακόμη, ο φίλος ξέρει τα θετικά και τα αρνητικά του χαρακτήρα μας, τι μας αρέσει και τι όχι! Ανοιγόμαστε στους φίλους μας, όπως αντίστοιχα κι εκείνοι σ’ εμάς. Εκθέτοντας μια άποψη για ένα θέμα, μοιραζόμαστε αυτόματα και ένα κομμάτι του τρόπου σκέψης μας. Με τους φίλους μας «δενόμαστε», τους αγαπάμε, αλλά και θυμώνουμε μαζί του, όταν μας πετούν τις γνωστές σπόντες για λάθη μας ή μας ειρωνεύονται -ακόμα κι αν κάποιες φορές το κάνουν για πλάκα. Σκεπτόμενοι όμως το γεγονός πως οι αληθινοί φίλοι είναι μετρημένοι στα άκρα των δακτύλων μας, γίνεται αντιληπτό πως δε θέλουν όλοι το καλό μας ή τουλάχιστον δεν ξέρουν όλοι τι είναι καλύτερο για εμάς.
Οι πιο κοντινοί μας φίλοι είναι εκείνοι που θα συμβουλευτούμε σε μια δύσκολη στιγμή, σε μια αδυναμία μας και είναι πολύ πιθανόν να ασκήσουν κριτική σε επιλογές που κάνουμε και που αφορούν κυρίως προσωπικά μας ζητήματα. Σε πολλές περιπτώσεις ταυτίζονται οι απόψεις μας, μπορεί όμως να ισχύει και το αντίθετο. Κι αυτό διότι κανείς δεν είναι ίδιος με κάποιον άλλον. Κανείς δεν είναι «εσύ». Δε μοιάζεις με κανέναν στον τρόπο που συμπεριφέρεσαι, δείχνεις τα συναισθήματά σου, σκέφτεσαι και βλέπεις τον κόσμο κι ούτε αυτό πρόκειται να συμβεί ποτέ. Ίσως με τους κολλητούς να ‘χεις περισσότερα κοινά απ’ ότι με τον υπόλοιπο κόσμο, αλλά άλλες φορές μπορεί να ‘στε και τελείως διαφορετικοί.
Υπάρχουν, όμως, και κάποιοι που ξεπερνούν τα όρια του σεβασμού και παίρνουν πολύ προσωπικά την περίπτωσή σου. Είναι όμορφο και αναγκαίο -καθώς ψυχικά μας κάνει να νιώθουμε καλύτερα- να έχουμε κάποιον ή κάποιους να μας νοιάζονται, να μοιάζουν με τη μητέρα μας που πριν φύγουμε απ’ το σπίτι μάς υπενθυμίζει να πάρουμε ζακέτα. Χρειάζεται κάποιος πού και πού να μας επισημαίνει τα λάθη μας χωρίς να μας «χαϊδεύει τα αφτιά». Όμως με μέτρο. Θα μου πεις, πώς θα γίνει αυτό και ποιος ορίζει το τελευταίο; Εσύ, βεβαίως-βεβαίως! Κι όσο για τη μέθοδο, ξεκινάς από τα προσωπικά σου όρια. Όλοι έχουμε από δαύτα. Εσύ επιλέγεις, θυμάσαι;
Άλλο πράγμα είναι η συμβουλή κι άλλο η προτρεπτική υποτακτική α’ προσώπου με τη μορφή της ήπιας προστακτικής ντυμένη με ωραιοποιημένες λέξεις! Το να αποφύγεις μια τέτοια παγίδα, πάει να πει πως μάλλον αντιλαμβάνεσαι ότι δε γίνεται να υιοθετείς πρακτικές και να αλλάζεις βαθμιαία τρόπο σκέψης, ενώ όλα αυτά απορρέουν από μια πλύση εγκεφάλου και δεν έχουν ίχνος απ’ το δικό σου«εγώ». Πάντα χρειάζεσαι μια δεύτερη και μια τρίτη γνώμη. Όμως να θυμάσαι πως πρώτα πρέπει να έχεις κατασταλάξει, να ξέρεις τι πιστεύεις εσύ για ορισμένα θέματα και ύστερα να είσαι «ανοιχτός» σε διάλογο και έτοιμος να ακούσεις και μια άλλη άποψη.
Η φιλία χάνει την αξία της όταν τα εμπλεκόμενα πρόσωπα δεν είναι ανιδιοτελή. Ο σκοπός δεν είναι η χειραγώγηση. Το άτομο που ετεροκατευθύνεται συχνά δεν το καταλαβαίνει. Σε πολλές περιπτώσεις η έλλειψη αυτοπεποίθησης, αυτοκυριαρχίας και ηθικών φραγμών δεν αφήνουν περιθώρια στον άνθρωπο ούτε να εκφράσει τη γνώμη του. Υπάρχουν άτομα που αλλάζουν εύκολα γνώμη, που είναι αναποφάσιστα και παραμένουν απαθή σε κάθε κατάσταση. Έτσι, όταν βρεθεί κάποιος να τους δώσει λύση ή προσπαθήσει με οποιοδήποτε τρόπο να βοηθήσει, δεν αναγνωρίζεται ως καλοθελητής, αλλά ως πρόσωπο αναφοράς στο οποίο μπορούν να στηριχτούν. Άρα, μπροστά στην ανάγκη για συμβουλή και στην εμπιστοσύνη που δείχνουν στους φίλους, επιτρέπουν να χειραγωγούνται. Ψάξε λίγο μέσα σου και σκέψου, ώστε να μπορείς να διακρίνεις την καλοπροαίρετη διαφορετική άποψη από την προσπάθεια επιβολής τρίτων. Δεν είναι τυχαίο το ρητό του Dalai Lama: «Όταν μιλάς, επαναλαμβάνεις αυτό που ήδη ξέρεις. Όταν όμως ακούσεις, ίσως μάθεις κάτι νέο». Έτσι δεν είναι; Αν το καλοσκεφτείς, πόσες φορές λες τα ίδια πράγματα, αλλά σε διαφορετικά άτομα κι ενώ μπορεί να δεχτείς ποικίλες απόψεις, εσύ ουσιαστικά δεν αλλάζεις κάτι; Δεν προσπαθείς να βελτιωθείς.
Επομένως, χρειάζεται να καταλάβουμε πως οι γύρω μας, οι φίλοι μας, έχουν τη δυνατότητα να μας δώσουν ένα χέρι βοηθείας ή να μας δώσουν λίγη τροφή για σκέψη, δεν έχουν όμως τη δύναμη να καθορίσουν τις επιλογές μας. Φυσικά και υπάρχει επιρροή κατά τη διάρκεια επαφής των ανθρώπων μέσω των φιλικών σχέσεων, μα η επιρροή αυτή πρέπει να είναι υγιής.
Καθένας μας ξεχωριστά έχει μια βάση .Έναν καμβά. Το έργο ζωγραφικής είναι διαφορετικό για όλους. Δε γίνεται όλοι να χρησιμοποιήσουν τα ίδια χρώματα και φαντασία για αυτό που θα αποτυπώσουν στο καμβά τους. Ακόμα κι αν το θέμα που θα τους δοθεί να είναι σε γενικότερο πλαίσιο γνωστό και κοινό. Λαμβάνοντας ως παράδειγμα την αγάπη, αποτελεί διαφορετική έννοια και σημασία για τον καθένα. Παρομοίως λοιπόν, και σε ό,τι αφορά τους φίλους. Έχουμε μια βάση πάνω στην οποία τα βασικά χρώματα είναι ο χαρακτήρας, το ιδεολογικό και πνευματικό μας υπόβαθρο, με τα οποία δεν ξεφεύγουμε και δεν χάνουμε τον εαυτό μας. Έπειτα ακολουθούν και οι νουθεσίες από τις οποίες άλλες θα μας είναι ωφέλιμες και άλλες παραδείγματα προς αποφυγή.
Συντάκτης: Ελένη Μασσαρά
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
