Σώπασε για να ακούσεις τις «φωνές» στο κεφάλι σου

Μη φρικάρεις αλλά μέσα στο κεφάλι σου δεν είσαι μόνος. Στο λέω ήρεμα και θα σου το εξηγήσω στην πορεία.

Έχεις μία γεμάτη ημέρα, παραγωγική. Κινείσαι διαρκώς, από το ένα σημείο πηγαίνεις στο άλλο -με χαρά, δε λέω-, κοιτάζεις να τα συνδυάσεις όλα, να είσαι τυπικός αλλά να δεις και το παρεάκι. Σε αυτή λοιπόν την ημέρα έχεις προγραμματίσει στο μυαλό σου κάθε σου κίνηση, ξέρεις πως τώρα έχεις να κάνεις το τάδε και σε μία ώρα το δείνα. Υπάρχει ένα πρόγραμμα που σου δημιουργεί αίσθημα ασφάλειας, καθώς το ένα πράγμα ακολουθεί το άλλο. Μπορείς να προβλέψεις την ημέρα σου σε ικανοποιητικό βαθμό. Σίγουρα θα υπάρξουν και περιπτώσεις που κάτι θα στραβώσει, ωστόσο λίγο-πολύ ξέρεις τι σου επιφυλάσσει το «μετά». Για ορισμένους το πρόγραμμα λειτουργεί ευεργετικά ενώ άλλους τους πνίγει. Ωστόσο δεν είναι το σημείο στο οποίο θα σταθώ. Ας κρατήσουμε απλώς την ανάγκη να προβλέψεις την επόμενη στιγμή που θα ζήσεις.

Επιστρέφω στο ότι δεν είσαι μόνος μέσα στο κεφάλι σου. Υπάρχουν κάποιες φωνές (οι σκέψεις σου), οι οποίες σου μιλάνε ακατάπαυστα. Σου λένε να βιαστείς γιατί θα αργήσεις στο ραντεβού σου ενώ εσύ είσαι πάντα τυπικός, να βάλεις καφέ να γίνεται και όσο ζεσταίνεται η καφετιέρα να πλύνεις τα πιάτα που έχεις στον νεροχύτη, αφού σε νοιάζει να είσαι και πρακτικός. Λένε στο Μαράκι πως δε θα προλάβεις να πας για καφέ, αφού έχεις διάβασμα, και είναι σημαντικό να τηρείς τις προτεραιότητές σου. Πρόκειται για σκέψεις που σε κάνουν να αξιοποιείς καλύτερα τον χρόνο σου, που σε ξεκουράζουν, που σε οργανώνουν ή σε βοηθάν να πειθαρχείς στο πρόγραμμα της ημέρας σου. Ας τις ονομάσουμε «ουσιαστικές» για ευκολία. Ταυτόχρονα όμως υπάρχουν και άλλες φωνές (σκέψεις) λίγο πιο «ψιθυριστές», οι οποίες καμιά φορά παρεμβαίνουν στις ουσιαστικές. Είναι περισσότερο συναισθηματικά φορτισμένες και κινούνται γύρω από ένα «θέλω» βαθύτερο και καμιά φορά λίγο πιο σκοτεινό. Θα εξηγηθούμε για να μην παρεξηγηθούμε. Ας θεωρήσουμε δεδομένο ότι όλοι θέλουμε να είμαστε ευτυχισμένοι. Το πώς ορίζει κανείς την ευτυχία και στη συνέχεια πώς την επιδιώκει είναι δική του δουλειά. Οι ουσιαστικές σκέψεις που κάνουμε μας φέρνουν ένα βήμα πιο κοντά στη γαλήνη της επίτευξης ορισμένων στόχων, οι οποίοι μπορεί να ξεκινούν από σήμερα και να καταλήγουν στο πώς θέλουμε να είμαστε σε δέκα χρόνια από τώρα. Αν αυτές τις σκέψεις τις ποτίσουμε με θετική διάθεση, μπολιάζοντάς τες με στοχοπροσήλωση, όλα βαίνουν καλώς και μπράβο μας. Αν όμως αυτές οι σκέψεις διαποτιστούν με αρνητική διάθεση από την παρέμβαση των μη ουσιαστικών, τότε αρχίζει να μη βγάζει και πολύ νόημα κάθε πράγμα που κάνουμε στη μέρα μας, αφού στερείται συναισθήματος και πληρότητας.

Και θα ρωτήσεις (και καλά θα κάνεις) πώς θα ακούσεις αυτές τις σκέψεις που είναι ψιθυριστές; Θα πρέπει να σωπάσεις για να τις ακούσεις προσεκτικά!

Η δύναμη της σιωπής λοιπόν είναι ίσως ο μόνος τρόπος για να ακούσεις, να καταλάβεις και να μετασχηματίσεις τις φωνές που εγκλωβίζουν καμιά φορά την ίδια σου την καθημερινότητα. Τι σημαίνει να εγκλωβίζεσαι στην καθημερινότητα; Σημαίνει να τρως μηχανικά το αγαπημένο σου φαγητό, βιαστικά και στο πόδι. Όχι γιατί τρέχεις να προλάβεις αλλά γιατί δε νιώθεις την ανάγκη να το ευχαριστηθείς. Είναι αυτές οι φορές που ακούς μηχανικά τον φίλο και τη φίλη σου να λένε τα δικά τους και γνέφεις καταφατικά χωρίς να ξέρεις τι είναι αυτό που ταλανίζει τη σκέψη σου. Και στο σημείο αυτό κολλάει η σιωπή. Να δώσεις χώρο και χρόνο στον εαυτό σου. Μείνε λίγο μακριά από ερεθίσματα και περισπασμούς. Άρχισε να ξεσκαρτάρεις τις υγιείς ουσιαστικές σκέψεις σου από τις μη υγιείς. Και ασχολήσου για λίγο με τα ζιζάνια. Προσπάθησε να βρεις από πού έχει αγκιστρωθεί αυτή η φωνή, σε τι βαθμό σε επηρεάζει και τι θα μπορούσες να κάνεις για να την αλλάξεις σε θετική ενίσχυση. Για παράδειγμα, μία από τις ουσιαστικές φωνές μπορεί να σου λέει πως είναι καλό να είσαι ειλικρινής με τους άλλους και να βάζεις όρια. Μπορεί να τη γουστάρεις πολύ αυτή τη σκέψη. Όμως αν η σκέψη συμπληρωθεί ως εξής: είναι καλό να είσαι ειλικρινής με τους άλλους και να βάζεις όρια, αρκεί να μην τους αναστατώσεις σε βαθμό που να σε απορρίψουν, τότε θεωρείται μη υγιής. Το βλέπεις το πρόβλημα; Προσθέτεις μία συνθήκη άγχους σε μία αξία σου. Κι αυτό μας οδηγεί στο να επιστρέψουμε στη διαδικασία της πρόβλεψης.

Ας δώσουμε όλοι τώρα χέρια φωνάζοντας πως κανείς δεν ξέρει τι επιφυλάσσει το αύριο. Χάρηκε κάποιος; Οι περισσότεροι μάλλον όχι. Το αύριο, το μέλλον, είναι συνθήκες που δεν μπορούμε να ελέγξουμε. Μπορούμε να προσπαθήσουμε αλλά τα αποτελέσματα της προσπάθειας είναι πολυπαραγοντικά. Η προσπάθεια ελέγχου του αύριο γίνεται κυρίως για να κοιμόμαστε πιο ήσυχοι το βράδυ. Με καθαρή συνείδηση. Ωστόσο το αύριο εξακολουθεί να μας βγάζει τη γλώσσα κοροϊδευτικά. Σίγουρα θα νιώθαμε όλοι καλύτερα αν μπορούσαμε να προβλέψουμε ορισμένες συνθήκες που μας αναστατώνουν ή στις οποίες έχουμε επενδύσει. Και αν όχι συνέχεια, γιατί θα καταντούσε βαρετό, να μπορούσαμε να το κάνουμε έστω μία φορά. Να πούμε πως θα γίνει το τάδε και είμαστε 100% σίγουροι για αυτό. Επειδή λοιπόν δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα σίγουροι, επιτρέπουμε στις μη ουσιαστικές φωνές να εγκατασταθούν στο κεφάλι μας. Ότι τάχα θα μας προστατέψουν από το άγνωστο. Αυτές οι φωνούλες προσπαθούν να σε κάνουν να προκαθορίσεις πώς θα νιώσεις για κάτι, πριν αυτό να γίνει, προκειμένου να είσαι έτοιμος για το χειρότερο σενάριο. Και όσο εσύ ανησυχείς για το κακό που θεωρείς πως θα γίνει αύριο, το φέρνεις στο σήμερα, στο τώρα σου. Όσο αφήνεις αυτές τις φωνούλες να αγκαλιάζουν με μία υποτιθέμενη στοργή τις σκέψεις σου, χάνεις το σήμερα. Μεγαλύτερη τρικλοποδιά δεν υπάρχει και τη βάζουμε εμείς στους εαυτούς μας. Αυτό το «και άμα» που λέμε για οτιδήποτε μας ανησυχεί και δεν είναι υπό τον έλεγχό μας.

Το ίδιο «και άμα» ισχύει όμως και για το παρελθόν. «Αν είχα φερθεί αλλιώς», «Αν σώπαινα λίγο παραπάνω»… Τι θα άλλαζε; Μήπως ξέρεις κι εσύ; Σε συζητήσεις επιστημονικής φαντασίας λέγεται ταξίδι στον χρόνο, το οποίο μάλιστα σε κάθε ταινία και σειρά σού δείχνει πόσο απρόβλεπτα μπορεί να εξελιχθούν τα πράγματα με την παραμικρή αλλαγή συνθηκών του παρελθόντος ή του μέλλοντος. Αυτό το «και άμα» του παρελθόντος τροφοδοτεί περισσότερο τις ενοχές και την ντροπή που μπορεί να νιώθουμε για μία συνθήκη παρά το άγχος του μέλλοντος αλλά ουσιαστικά είναι το ίδιο.

Για να επιστρέψουμε όμως στη σιωπή, άλλοι το λένε διαλογισμό, εσύ αν θέλεις πες το πορτοκάλι αλλά σαν διαδικασία παραμένει ίδια. Σώπασε για να ακούσεις. Για να κατανοήσεις, να αποδεχτείς και στο τέλος να δράσεις. Είναι και αυτό φροντίδα του εαυτού και ίσως η πιο παραμελημένη. Να γίνεις ένα με το τώρα, να έχεις στόχους και να δουλεύεις για αυτούς. Ένα κουλ σύστημα αξιών θα σε βοηθήσει να γνωρίζεις ότι είσαι στον σωστό δρόμο. Και το πιο σημαντικό είναι να είσαι ευπροσάρμοστος. Μπορεί να μην ξέρεις τι επιφυλάσσει το αύριο αλλά αν έχεις όλα τα εφόδια θα καταφέρεις να το αντιμετωπίσεις. Γιατί όπως λέει και ο πάρα πολύ φίλος μας Μπρους Λι: “Be water my friend”.