Γονείς. Στην πλειοψηφία τους τείνουν να επεμβαίνουν στα ζητήματα των παιδιών τους είτε τους ζητήθηκε, είτε όχι. Μεταξύ μας, βέβαια, συμβαίνει κυρίως χωρίς να τους έχει ζητηθεί, αλλά τι να κάνεις; Αίμα σου είναι και λίγο-πολύ έχεις εξοικειωθεί με την κατάσταση. Λες ότι ίσως με την πατρότητα και τη μητρότητα να δημιουργείται μια κάποια μετάλλαξη στα γονίδια, να γίνονται και οι πιο cool γονείς παρεμβατικοί. Δεν ξέρω, ίσως να είναι bug στο λογισμικό μας. Δεν είμαι γονιός, δεν κρίνω, όμως μας φέρνω εδώ μερικές πρακτικές μεθόδους για να αναχαιτίσουμε την επιδρομή τους στις ζωές μας. Δικές μας είναι άλλωστε!
1. «Θες να μου πεις γιατί το κάνεις αυτό;»
Το να καταλάβουμε γιατί οι γονείς μας παρεμβαίνουν στις ζωές μας είναι πολύ σημαντικό, όχι μόνο για να αντιληφθούμε τη ρίζα του προβλήματος, αλλά και για να μπορέσουμε να το διαχειριστούμε και -καλώς εχόντων των πραγμάτων- να το λύσουμε δια παντός. Μπορεί να το κάνουν από αγάπη και με γνώμονα να μας προστατεύσουν που μπορεί να μην εξαγνίζει την κατάσταση, αλλά σίγουρα μέχρι ένα σημείο αποτελεί ελαφρυντικό. Μπορεί να το κάνουν γιατί νιώθουν ανασφάλεια μακριά μας ή γιατί δε θέλουν να χάσουν τον έλεγχο. Αν ξέρουμε γιατί, μπορούμε να τους προσεγγίσουμε έτσι ώστε να καταλάβουν κι οι ίδιοι πόσο κακό κάνει στη σχέση μας μια αδιάκοπη παρέμβαση.
2. «Σ’ ευχαριστώ πολύ, αλλά…»
Θα την έλεγα προσέγγιση του διπλωμάτη αλλά για να είμαστε δίκαιοι, ακόμα κι ένας επεμβατικός γονιός πιθανότατα θα σου έχει προσφέρει κάποια πράγματα για να είσαι ευγνώμων. Όταν λοιπόν αντιλαμβάνεσαι πως σου δίνει συμβουλή που δε ζήτησες ή σχολιάζει αρνητικά κάτι στη ζωή σου προσπαθώντας να «σε νουθετήσει» γιατί θεωρεί πως έτσι βοηθάει ή σε φροντίζει, αρκεί να πεις «σ’ ευχαριστώ που με σκέφτεσαι, αλλά μπορώ να πάρω μόνος μου τις αποφάσεις μου».
3. «Να προτείνω μια εναλλακτική;»
Προφανώς και στη ζωή δεν είναι όλα ασπρόμαυρα. Δεν υπάρχει μόνο ο δικός τους δρόμος ή μόνο ο δικός μας. Κάπου υπάρχουν και χρυσές τομές και μεσοβέζικες λύσεις. Δεν βλάπτει πού και πού να βρίσκουμε κάποιον συμβιβασμό που όσο κι εκείνους τόσο κι εμάς θα καθησυχάζει και θα διευκολύνει. Αντί να έρχονται απρόσκλητοι στο σπίτι μας και να μας επιπλήττουν για την ακαταστασία για παράδειγμα, μπορούμε να προσφερθούμε να περάσουμε εμείς απ’ το δικό τους μια μέρα ή ώρα που θα μας βολεύει. Είναι αυτό που λέμε win-win.
4. «Αυτό το συγκεκριμένο πράγμα δε θέλω να (μου) το κάνεις»
Άλλη μια τακτική που απαιτεί να είσαι συγκεκριμένος, κατατοπιστικός και να μην αφήνεις περιθώρια. Συνήθως αποφεύγουμε να πούμε με ακρίβεια στους γονείς μας τι κάνουν και μας ενοχλεί. Το αφήνουμε κάπως γενικό και συχνά παρερμηνεύεται ή παραβλέπεται ολοσχερώς. Ένας καλός τρόπος για να μη χωρά δεύτερη ερμηνεία στο τι πρέπει να σταματήσουν να κάνουν, είναι να εστιάζουμε στην πράξη με σαφήνεια. Για παράδειγμα, αντί να πούμε γενικά κι αόριστα «σταμάτα να κακομαθαίνεις τα παιδιά μου» είναι καλύτερο να τους πούμε «θέλω τα παιδιά μου να τρέφονται υγιεινά οπότε μην τους δίνεις σοκολάτες» ή αντί για «μη μου ψωνίζεις (αυτά που εσύ θες)» θα έχει καλύτερη απήχηση το «δε θέλω να μου ψωνίζεις τα τρόφιμα/ρούχα μου. Αν το κάνεις για μένα, θα εκτιμούσα μια δωροκάρτα».
5. «Στη δική σου ζωή αποφασίζεις εσύ. Στη δική μου, αποφασίζω εγώ.»
Η πιο αγαπημένη μου πρακτική περνάει κατευθείαν στην επίθεση. Πολύ ντόμπρα και δίχως περιτροπές καταδεικνύεις το πρόβλημα και θέτεις τα όριά σου λακωνικά και ξεκάθαρα. Κουμάντο στις δικές σας ζωές! Προτείνεται για τολμηρούς παίκτες που είναι όντως ανεξάρτητοι (οικονομικά και συναισθηματικά) καθώς αυτή η μέθοδος μπορεί να οδηγήσει σε καβγά ή ύπουλη επίκληση στο συναίσθημα ενεργοποιώντας το πιο δυνατό χαρτί των χειριστικών ανθρώπων: τις ενοχές.
6. «Συγγνώμη μαμά, αλλά επειδή με γέννησες δεν είμαι και κτήμα σου»
Όταν οι γονείς μας γίνονται κάτι παραπάνω από επεμβατικοί, όταν μας πληγώνουν ή νιώθουμε πως μας χρησιμοποιούν ασκώντας ψυχολογική βία, δημιουργώντας ενοχές ή «χτυπώντας» όσα έχουν κάνει για μας, το φάρμακο είναι ένα: απόσταση. Όχι σε μορφή ghosting για να μπορούν να διατείνονται ότι δεν έχουν ιδέα. Προτού πάρουμε την απόστασή μας οφείλουμε στους εαυτούς μας να πούμε γιατί απομακρυνόμαστε κι έπειτα να βρούμε τον δρόμο για την ψυχική μας ηρεμία μακριά τους.
7. «Ήταν τόσο καλές οι επιλογές σου στη ζωή σου που τώρα θα επέμβεις στη δική μου;»
Αν οι γονείς μας είναι άκαμπτοι ως προς το τι «πρέπει να κάνουμε» ή αν έχουν για σημαία μια υποτιθέμενη τελειότητα -που απέχει παρασάγας από την πραγματικότητα- ίσως μια στάση που φανερώνει την κριτική που κι εμείς τους ασκούμε να βοηθήσει στο να εστιάσουν στις δικές τους επιλογές αντί για των υπολοίπων. Είναι κι αυτή μια επιθετική προσέγγιση που το πιο πιθανό είναι να δημιουργήσει (κι άλλες) εντάσεις, όμως σε κάνει να νιώθεις πως τους στρέφεις τον καθρέφτη και –πώς να το κάνουμε;- έχει κάτι το απολαυστικό.
8. «Μεγάλωσα γι’ αυτά, μπαμπά»
Ίσως μια καλή λύση στο βρώμικο παιχνίδι των τύψεων και των επιβολών που έρχονται με έναν επεμβατικό γονιό να είναι η απλή υπενθύμιση ότι δεν είμαστε πια παιδιά και πλέον αυτά τους τα τερτίπια δεν περνάνε. Είμαστε ενήλικες κι είμαστε υπεύθυνοι τόσο για τις επιλογές μας όσο και για τις συνέπειές τους. Επίσης, είμαστε σε θέση να αποστασιοποιηθούμε από τον ψυχολογικό πόλεμο και να μην τους αφήσουμε να καθορίσουν εκείνοι το μέλλον μας. Καλό είναι ωστόσο, όπως τους το υπενθυμίζουμε να το θυμόμαστε κι εμείς πριν πέσουμε στην παγίδα τους.
9. «Αν θες να υπάρχεις στη ζωή μου πρέπει να μην επεμβαίνεις»
Κάποια στιγμή μια φίλη μου μπουχτισμένη απ’ την καταπίεση μάζεψε τα πράγματά της κι έφυγε απ’ το σπίτι. Οι γονείς της σοκαρισμένοι προσπάθησαν να την προσεγγίσουν και στην πρώτη ευκαιρία επέστρεψαν στις παλιές κακές τους συνήθειες: να ανακατεύονται και να προσπαθούν να επιβληθούν. Ανάμεσα σε πολλές ομολογουμένως πετυχημένες ατάκες ήρθε και το λάβαρο της επανάστασής της: «αν θέλετε να είστε κομμάτι της ζωής μου θα με αφήσετε να κάνω ο,τι θέλω». Τελικά πέτυχε. Πού και πού επέστρεφαν στις πρακτικές τους κι εκείνη τους έκοβε την επικοινωνία. Με τον καιρό οι σχέσεις βελτιώθηκαν γιατί περισσότερο απ’ το να περάσει το δικό τους ήθελαν να είναι στη ζωή της.
10. «Θες να πάμε σε έναν ειδικό, επιτέλους;»
Εδώ δεν πρόκειται για αντίποινα, δεν είναι μπηχτή ή κάτι τέτοιο. Κάποιες σχέσεις δεν μπορούν να σωθούν μόνες τους. Κάποιοι γονείς δε θα έπρεπε να είναι γονείς ή τέλος πάντων θα έπρεπε να έχουν λάβει την κατάλληλη ψυχολογική υποστήριξη από καιρό για να μπορούν να στηρίζουν τα παιδιά τους κι όχι να τα πληγώνουν. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις το να δούμε είτε από κοινού, είτε κατά μόνας έναν ειδικό είναι η βέλτιστη και μόνη λύση.
Οι χειριστικοί γονείς είναι μια πληγή που δύσκολα κλείνει. Δύσκολα αποστασιοποιείσαι συναισθηματικά, δύσκολα ανεξαρτητοποιείσαι όταν έχεις κάποιον που δε θέλει –για διάφορους λόγους- να αφήσει τον έλεγχό σου στα χέρια σου. Όμως με συνέπεια στις θέσεις σου και με αποφασιστικότητα αυτό γίνεται παιχνιδάκι. Και στο λέω εγώ που ήμουν μαμάκιας by default κι όμως τις μισές εκφράσεις και πάνω τις έχω χρησιμοποιήσει τουλάχιστον μια φορά.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Σουζάνα Ντεζούκι
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
