Η ιστορία είναι γεμάτη από σπουδαία ζευγάρια. Κάποια από αυτά μας άφησαν εκπληκτικά μνημεία σαν υπενθύμιση της αγάπης τους, όπως το Taj Mahal που έφτιαξε ο Shah Jahan στη μνήμη της συζύγου του Mumtaz Mahal. Άλλα ζευγάρια υπέγραψαν την υστεροφημία τους με έργα όπως η Αγία Σοφία στην Κωνσταντινούπολη που ανέγειρε ο Ιουστινιανός ο Α’ μαζί με την αυτοκράτειρα Θεοδώρα. Άλλα, όπως η Μαρία κι ο Πιερ Κιουρί μας άφησαν παρακαταθήκη σπουδαία επιστημονικά επιτεύγματα, έτσι και κάποια ζευγάρια έδωσαν το δικό τους στίγμα στον αγώνα για μια καλύτερη κοινωνία, για ίσα δικαιώματα, ή για την ίδια την ελευθερία. Μερικά από τα ζευγάρια αυτά που χρωμάτισαν την επανάσταση στις αποχρώσεις του έρωτα, κατάφεραν να αλλάξουν την πορεία της ιστορίας. Ας δούμε μερικά από αυτά εδώ.
1. Martin Luther King & Coretta Scott King
«Οι ζωές μας έρχονται στο τέλος τους όταν σωπαίνουμε για πράγματα που έχουν σημασία.»
– Martin Luther King
Ο Martin Luther King κι η Coretta Scott King γνωρίστηκαν στη Βοστώνη των ΗΠΑ όπου σπούδαζαν και παντρεύτηκαν το 1953. Μόλις ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους μετοίκησαν στο Μοντγκόμερι όπου προσλήφθηκε ως πάστορας ο Martin Luther King. Εκεί, τις δεκαετίες ‘50 κι ‘60 έλαβαν μέρος σε πολλές ακτιβιστικές δράσεις υπέρ των δικαιωμάτων των αφροαμερικανών. Ίσως η πιο χαρακτηριστική εικόνα ειρηνικής διαμαρτυρίας απέναντι στην καταπίεση να είναι αυτή με το ζεύγος στην πρώτη γραμμή να ηγείται της πορείας για το δικαίωμα ψήφου τον Μάρτιο του 1965.
Παρότι η ζωή του συζύγου της αφαιρέθηκε το 1968, η Coretta Scott King συνέχισε μέχρι το τέλος της ζωής της, το 2006, τις δράσεις της για μια κοινωνία ισότητας κι αγάπης, συνεχίζοντας το όνειρό του. Μέχρι σήμερα, υπάρχει στην Αλαμπάμα το King Center το οποίο διοικεί ο γιος τους και αποσκοπεί στην κοινωνική αλλαγή με ειρηνικά μέσα.
2. Simone de Beauvoir & Jean-Paul Sartre
«Κάθε καταπίεση δημιουργεί μια πολεμική κατάσταση –κι αυτό (σ.σ. η καταπίεση των γυναικείων δικαιωμάτων) δεν είναι εξαίρεση»
– Simone de Beauvoir
Η Simone de Beauvoir και ο Jean-Paul Sartre είναι δυο σπουδαίοι σύγχρονοι φιλόσοφοι που συνεχίζουν να επηρεάζουν κάθε στοχαστή. Η πρώτη με το βιβλίο της «Το Δεύτερο Φύλο» ενσάρκωσε το δεύτερο κύμα του φεμινισμού, ενώ ο δεύτερος θεωρείται πατέρας του υπαρξισμού. Γνωρίστηκαν στη Σορβόννη το 1929 κι ήταν μαζί έκτοτε. Ήταν τόσο δυνατοί οι πνευματικοί τους δεσμοί που η Simone είχε δηλώσει ότι καμιά άλλη σχέση δε θα μπορούσε να αντικαταστήσει αυτό που τους ενώνει, ενώ ο Jean Paul Sartre την αποκαλούσε το «φίλτρο» του καθώς δεν εξέδιδε τίποτα χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της.
Οι δυο τους επέλεξαν να διατηρήσουν μια σχέση μακριά από τα παραδοσιακά πλαίσια, μια σχέση ανοιχτή που τους επέτρεπε να παραμένουν ανεξάρτητοι, αλλά την ίδια στιγμή επηρέαζαν ο ένας τον άλλον διατηρώντας τη σχέση τους ζωντανή για πενήντα χρόνια και έμειναν έτσι μέχρι που ο Jean-Paul Sartre έχασε τη ζωή του. Το ζευγάρι δέχθηκε σκληρή κριτική για τον τρόπο που επέλεξε να ζει αλλά δεν έπαψε ποτέ να υπερασπίζεται το δικαίωμα για ελευθερία και ισότητα, για μια κοινωνία χωρίς αδικίες και καταπιέσεις.
3. Evita & Juan Peron
«Όπου υπάρχει ένας εργάτης, στηρίζεται ένα έθνος»
– Evita Peron
Η Maria – Eva Peron ήταν η δεύτερη σύζυγος του Juan Domingo Peron, αξιωματούχου του στρατού της Αργεντινής και πολιτικού. Γνωρίστηκαν το 1944 σε μια συγκέντρωση φιλανθρωπικού σκοπού και τον επόμενο χρόνο παντρεύτηκαν. Λέγεται πως ο Juan Peron, την ερωτεύτηκε κεραυνοβόλα και μάλιστα ήταν τόσο βαθύς αυτός ο έρωτας που η επαφή του με την Evita, τον έκανε πολύ πιο «ανθρώπινο» και προσιτό μετέπειτα. Το 1946 ο Juan Peron εκλέχθηκε πρωθυπουργός της Αργεντινής και παρέμεινε σ’ αυτή τη θέση μέχρι το 1955. Σ’ αυτό το διάστημα οι δυο τους τάχθηκαν υπέρ των δικαιωμάτων των εργατών, των γυναικών αλλά και των μεταναστών και δημιούργησαν ένα νέο πολιτικό κίνημα που πήρε το όνομά τους, τον Περονισμό.
Η Evita Peron έχασε τη ζωή της από καρκίνο το 1952, αλλά η επιμονή της και το πάθος της στον αγώνα είναι παραδειγματική και μνημειώδης. Ακόμα κι αν ήταν, τόσο αυτή όσο κι ο Juan Peron, αμφιλεγόμενες πολιτικές προσωπικότητες, είναι κοινώς αποδεκτό πως οι ιδέες τους κι οι δράσεις τους δε θα μπορούσαν να εκλείψουν από τη συλλογική συνείδηση των Αργεντινών.
4.Έλλη Παππά και Νίκος Μπελογιάννης
«Σκέφτομαι πως αυτά τα τρία συστατικά πρέπει να έχει η ζωή: το μεγάλο, το ωραίο, το συγκλονιστικό»
– Νίκος Μπελογιάννης
Η Έλλη Παππά, αδερφή της Διδώς Σωτηρίου, γνώρισε τον Νίκο Μπελογιάννη, τον «άνθρωπο με το γαρύφαλλο» κι όπως λέγεται ήρθαν κοντά χάρις στα κοινά τους πολιτικά και κοινωνικά φρονήματα, σε μια εποχή που το να είσαι κομμουνιστής στην Ελλάδα σήμαινε τον απόλυτο διωγμό. Αυτό που έχει κάπως ξεχαστεί σ’ αυτό το ειδύλλιο είναι πως τότε, ο Νίκος Μπελογιάννης αλλά κι η Έλλη Παππά ήταν ακόμα παντρεμένοι με άλλους. Ωστόσο, ούτε αυτό αλλά ούτε κι η αυστηρή κριτική του κόμματος δεν τους απέτρεψε απ’ το να γίνουν σύντροφοι.
Παρά τις αντίξοες συνθήκες –τα Χριστούγεννα του 1950 συνελήφθησαν και φυλακίστηκαν- η Έλλη Παππά γέννησε στις φυλακές Αβέρωφ τον γιο τους, κάτι που της επέτρεψε να ξεφύγει της ύστατης ποινής. Στις 30 Μαρτίου το 1952, παρά την παγκόσμια κινητοποίηση, ο Μπελογιάννης εκτελείται. Η Έλλη Παππά πέρασε δεκατρία χρόνια φυλακισμένη μα δεν έπαψε να μιλάει για τον Νίκο Μπελογιάννη σαν τον «μεγάλο έρωτα».
Η ιστορία είναι γεμάτη με πολλά, δυναμικά ζευγάρια: Κλεοπάτρα και Ιούλιος Καίσαρας, Ναπολέων και Ιωσηφίνα, Περικλής και Ασπασία, όλα έχουν χαράξει το δικό τους αποτύπωμα κι έχουν διαμορφώσει την κοινωνία είτε άμεσα είτε έμμεσα. Ίσως να μη μας έκανε τόσο εντύπωση ένας έρωτας εντός της πολιτικής σκηνής ή του κοινωνικού αγώνα αν εξ αρχής σκεφτόμασταν ότι δεν υπάρχει τίποτα πιο ανθρώπινο και ταυτόχρονα επαναστατικό από τον ίδιο τον έρωτα.
Συντάκτης: Σουζάνα Ντεζούκι
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη
