7 προκλητικά ποιήματα ερωτικών στιγμών

Πώς να διαλέξει κανείς μόνο 7 όταν υπάρχουν τόσα πολλά ερωτικά ποιήματα εκεί έξω; Όταν κάθε ένα απ’ αυτά είναι τόσο ξεχωριστό όσο ο δημιουργός του όσο κι η εποχή μέσα στην οποία γεννήθηκαν; Επιβάλλεται να λάβουμε υπόψη μας τον χρόνο που αποτυπώθηκαν, για ν’ αντιληφθούμε την υπέρβαση του ερωτισμού, που μεταφράζεται σε λεκτική πρόκληση. Ποίηση κι ερωτισμός. Υπάρχει άραγε πιο hδονικός συνδυασμός; Ας κάνουμε λοιπόν μια σύμβαση. Ας δεχθούμε πως εδώ θα δούμε αυτά που είναι τα προσωπικά μου αγαπημένα αναμεμειγμένα με κάποια που δε θα μπορούσα επ’ ουδενί να παραλείψω λόγω της δημοφιλίας τους, της «κλασικότητάς» τους, αν θέλετε.

 

Ντίνος Χριστιανόπουλος  

Δε θα μπορούσα να μην εντάξω στη λίστα τον Ντίνο Χριστιανόπουλο. Γεννημένος στις 10 Μαρτίου του 1931 από Μικρασιάτες πρόσφυγες, μεγαλωμένος στην απόλυτη ένδεια της γερμανικής κατoχής σε μια εποχή που η ομoφυλoφιλία ήταν κάτι το μεμπτό, το ανομολόγητο κάτι που, προς αποτροπιασμό της κοινής γνώμης, ο ίδιος το παραδέχθηκε κι ας λοιδορήθηκε. Περιγέλασε τον καθωσπρεπισμό όντας εριστικός κι αντικoμφoρμιστής.

Το ποίημα «Έρωτας» (που μπορείτε εδώ να ακούσετε τον ίδιο να το απαγγέλλει) είναι σε ελεύθερο στίχο, διατηρεί όμως έναν παλμό, μια μελωδικότητα στο πρωτότυπο ύφος του δημιουργού του. Στα πρότυπα της μοντέρνας ελληνικής λογοτεχνίας παράγει εικόνες σουρεαλιστικές μέσα από μεταφορές και παρομοιώσεις. Έχει, όπως τα περισσότερα έργα του, έναν βιωματικό χαρακτήρα καθώς έρχεται ν’ αποδώσει μια ερμηνεία του έρωτα από τη σκοπιά του αφηγητή.

Για μένα, οι τελευταίοι δυο στίχοι είναι γροθιά στο στομάχι καθώς με κάνουν να σκέφτομαι πως το σ3ξ συχνά δεν είναι τίποτα άλλο παρά η ανάγκη μας για επαφή που κάποιες φορές το μόνο που κατορθώνει είναι να υπογραμμίσει τη μοναξιά μας.

 

Έρωτας

Να σοῦ γλεiψω τα χέρια, να σοῦ γλεiψω τὰ πόδια-

ἡ ἀγάπη κερδίζεται με την ὑπoταγή.

Δεν ξέρω πῶς ἀντιλαμβάνεσαι ἐσὺ τον ἔρωτα.

Δεν εἶναι μόνο μoύσκεμα χειλιῶν,

φυτέματα ἀγκαλιασμάτων στις μασχάλες,

συσκότιση παραπόνου,

παρηγοριά σπασμῶν.

Εἶναι προπάντων ἐπαλήθευση τῆς μοναξιᾶς μας,

ὅταν ἐπιχειροῦμε να κουρνιάσουμε σε δυσκολοκατάχτητο κορμί

 

 

 

Γιώργος  Σεφέρης

Δεν περίμενες να δεις εδώ το όνομα του νομπελίστα ποιητή, Γιώργου Σεφέρη, όμως σε μια ποιητική συλλογή υπό το ψευδώνυμο Μαθιός Πασχάλης, «Τα Εντεψίζικα»,  βρήκε διέξοδο μια μάλλον άγνωστη στιχουργική και παιγνιώδης πλευρά του.

Η λέξη «εντεψίζικα» προέρχεται  από το τουρκικό «edepsiz», που σημαίνει ανάγωγος, χωρίς τρόπους, αυθάδης και βωμολόχος άνθρωπος, και τα Εντεψίζικα ήταν σύντομα ερωτικά, αθυρόστομα έως πορνογραφικά στιχουργήματα των Τουρκοκρητικών που εκδιώχθηκαν από την Κρήτη, με τις ανταλλαγές των πληθυσμών το 1923. Η συλλογή εκδόθηκε το 1989, το περιεχόμενο της οποίας  χρονολογείται μεταξύ 1939 και 1961. Τόσο οι λέξεις που επιλέχθηκαν, όσο και το ύφος τους απέχει από ο,τι θα περίμενε κανείς από τον Σεφέρη- δικαιολογώντας την επιλογή ψευδώνυμου.

 

10.

Ήτανε μια κοπέλα στο Κουμπάγκο

που ήταν χωμένη κάτω απ’ έναν πάγκο·

σαν της εδείχναν ψwλή

έβγαζε την κεφαλή

και την πιπίλα’ σαν της δίναν ένα φράγκο.

(1941)

 

 

Κώστας Βάρναλης

Άλλο ένα όνομα που ίσως να εκπλήσσει είναι αυτό του Κώστα Βάρναλη. Εδώ δεν έχουμε κάποια συλλογή αλλά ένα ποίημα που δημιούργησε για έναν φίλο του το 1974 με διάθεση μάλλον περιπαιχτική και διασώθηκε μέσα από την αποτύπωση του Τάκη Παπαλεονάρδου και την αναδημοσίευση του κύριου Σαραντάκου.

Ελευθερωμένος στίχος με μερικές ρίμες που δίνουν ρυθμό, λέξεις που προκαλούν κι εικόνες που ξεχειλίζουν ερωτισμό. Όχι κι άσχημα για κάποιον που τότε συμπλήρωνε τα 90 χρόνια ζωής. Για μένα αυτό είναι τρανό παράδειγμα ότι ο έρωτας και η δημιουργία δεν έχουν ηλικία.

 

 

Τα μουνάκια

Μοuνάκιa φλογισμένα σαν τα ρόδα

Σαν του νεοφούρνιστου ψωμιού τη θραψερή ζεστοβολιά

Μες στα τρεμόπαχα μεριά σας

που ονειρεύεστε νυχτιές oργιaκές

Παρθενικά μοuνάκιa!

αργοσαλεύουν τα χειλάκια

τα χνουδωτά!

Σαν γαρούφαλλων ανεμόσειστα φυλλάκια

Σαν στοματάκια διψασμένα

από ποια δίψα;

Και κάπου κάπου αργοκυλά

στων διακαμένων σας χειλιών την άκρη

της βaρβaτίλας κaβλoμύριστo ένα δάκρυ!

 

 

Πάμπλο Νερούδα

Γεννημένος στις  12 Ιουλίου του 1904, ο Χιλιανός νομπελίστας συγγραφέας και  ποιητής έχει εκδώσει πληθώρα ποιητικές συλλογές με ποικίλα περιεχόμενα, από πολιτικά μανιφέστα μέχρι κι ερωτικά ποιήματα.

Με πολλές μεταφορές και παρομοιώσεις κι έντονη τη χρήση των υπερβολών στο Ερωτικό Σονέτο ΧΙ, αποδίδεται το πάθος και η έντονη ερωτική επιθυμία που διακατέχει τον αφηγητή.

 

Ερωτικό Σονέτο ΧΙ (απόσπασμα)

Πεινάω για το στόμα, τη φωνή σου, τα μαλλιά σου,

παίρνω τους δρόμους νηστικός κι αμίλητος,

πια δε με θρέφει το ψωμί, η αυγή με συνταράζει,

ψάχνω όλη μέρα τον υγρό τον ήχο των ποδιών σου.

 

Διψώ για τ’ απαλό το γέλιο σου, τα χέρια σου

των άγριων σπαρτών που έχουν το χρώμα,

πεινάω για τις πέτρες των νυχιών σου τις χλωμές,

θέλω να φάw το δέρμα σου σα μύγδαλο αξεφλούδιστο.

 

 

Charles Baudelaire

Ο Charles Baudelaire γεννήθηκε 9 Απριλίου του 1821 και το 1857 με την ποίησή του βρήκε έναν τρόπο να «αναβιώσει» τον ρομαντισμό, μόνο που οι κύριες ιδέες των έργων του –το σεξ κι ο θάνατος- θεωρούνταν σκανδαλώδη για την εποχή. Είχε μάλιστα καταφέρει να προκαλέσει τόσο τα χρηστά ήθη και την κοινή γνώμη που του επιβλήθηκε χρηματική ποινή και σε 6 από τα ποιήματα της πρώτης του συλλογής «Τα λουλούδια του Κακού» απαγορεύτηκε η κυκλοφορία τους.

Στο ποίημα «Το μπαλκόνι» ο Μποντλέρ αναπολεί τις αναμνήσεις του από προηγούμενες βραδιές παρέα με μια γυναίκα (τότε ερωμένη του ήταν η Jeanne Duval) στην οποία αποδίδει όλους τους ρόλους (μητέρα, ερωμένη, βασίλισσα) και την ιδανικοποιεί. Με απλό λεξιλόγιο αποδίδει τον πόθο, τον θαυμασμό και τη (σaρκική) ευχαρίστηση. Όλα αυτά σε μια εποχή που το να βρίσκεται μόνος ένας άντρας και μια γυναίκα από μόνο του ήταν αρκετό για να θεωρηθεί πως έχουν αμφότεροι αμαυρώσει την υπόληψή τους.

 

Το μπαλκόνι

Η νύχτα όλο και γίνονταν σα φράχτης σκοτεινή,

Και μες στα θάμπη εμάντευε η ματιά μου τη ματιά σου,

Κι έπινα την ανάσα σου, ω φαρμάκια, ω γλυκασμοί!

Ενώ τα πόδια εκοίμιζες στα στοργικά μου χέρια,

Η νύχτα όλο και γίνονταν σα φράχτης σκοτεινή.

 

Ξέρω την τέχνη τις γλυκές στιγμές ν΄αναπολώ,

Και τα παλιά μου ξαναζώ γερτός στα γόνατά σου.

Τι, αλλού απ την τρυφερή καρδιά σου, απ΄τ΄απαλό

Κορμί σου, να ζητώ γιατί τα λαγγερά σου κάλλη;

Ξέρω την τέχνη τις γλυκές στιγμές ν΄αναπολώ!

 

 

Louise Glück

Το όνομά της ίσως να το έχετε ακουστά καθώς τιμήθηκε το 2020 με βραβείο Νόμπελ για το βιβλίο της «Πιστή κι ενάρετη νύχτα». Γεννήθηκε το 1943 και η πρώτη της συλλογή ποιημάτων εκδόθηκε το 1971. Τα έργα της χαρακτηρίζονται από λυρικότητα, σκοτεινότητα κι ακρίβεια στις λέξεις ενώ συχνά χρησιμοποιεί αναφορές στην ελληνική μυθολογία.

Το ποίημα «Συνάντηση» από την συλλογή «Ο Θρίαμβος του Αχιλλέα»  εκδόθηκε το 1985. Εδώ η αφήγηση μοιάζει να είναι βιωματική (όπως αρκετά από τα έργα της) και χρησιμοποιεί μεταφορές για να δείξει την ερωτική φόρτιση και τον πόθο. Εδώ δεν εννοείται σχεδόν τίποτα (οι καιροί άλλωστε δεν το απαιτούν πια) μα δεν περισσεύει ούτε λέξη καθώς επιλέχθηκαν όλες πολύ προσεκτικά για να μεταδώσουν λακωνικά πληθώρα εικόνων και συναισθημάτων.

 

Συνάντηση

Ήρθες στην άκρη του κρεβατιού

και κάθισες κοιτάζοντάς με.

Κι έπειτα με φίλησες- αισθάνθηκα

καυτό κερί στο μέτωπό μου.

 

(…) Ήθελα να μείνει έγκαυμα, σφραγίδα,

κάτι στο τέλος να μου μείνει- (…)

θα πρέπει να το ήξερες, τότε, πόσο σε ήθελα.

Πάντα θα το γνωρίζουμε αυτό, εσύ κι εγώ.

Απόδειξη το σώμα μου.

 

 

Adrienne Rich

Αμερικανίδα ποιήτρια, ακτιβίστρια και φεμινίστρια, γεννήθηκε το 1929, εξέδωσε την πρώτη της συλλογή το 1955 ενώ αποδέχτηκε την καταπιεσμένη της σ3ξουαλική ταυτότητα αρκετά χρόνια αργότερα, το 1976. Τις απονεμήθηκαν αρκετά βραβεία για τα έργα της ωστόσο αρνήθηκε το Εθνικό Μετάλλιο των Τεχνών για ιδεολογικούς λόγους.

Στο «The Floating Poem» περιγράφεται μια χωρίς χρόνο και τόπο απόδοση της επιθυμίας και του πόθου μεταξύ δυο γυναικών, κάτι που η δημιουργός έχει δηλώσει πως στα πλαίσια της πατριαρχική κοινωνίας έχει καταπιεστεί τόσο που σχεδόν παραγράφεται. Όπως λέει ο Craig Werner (συγγραφέας): «Ο αισθησιακός ερωτισμός στο «The Floating Poem, Unnumbered» αποτελεί  έμβλημα μιας διαδικασίας επικοινωνίας που αρνούνται οι παραδεδομένες γλώσσες.»

 

The Floating Poem, Unnumbered

Ό,τι κι αν συμβεί σε μας, το σώμα σου

θα στοιχειώνει το δικό μου- τρυφερό, ευαίσθητο

ο έρωτάς σου, σαν το μισογκρεμισμένο κλωνάρι…

της φτέρης στα δάση.

μόλις πλυμένα από τον ήλιο. Οι ταξιδεμένοι, γενναιόδωροι μηροί σου

ανάμεσα στα οποία όλο μου το πρόσωπο έχει έρθει και έχει έρθει –

η αθωότητα και η σοφία της θέσης που βρήκε εκεί η γλώσσα μου –

ο ζωντανός, ακόρεστος χορός των θhλών σου στο στόμα μου –

το άγγιγμά σου πάνω μου, σταθερό, προστατευτικό, ερευνητικό

η δυνατή σου γλώσσα και τα λεπτά σου δάχτυλα…

φτάνοντας εκεί που σε περίμενα χρόνια

στη σπηλιά μου με τα τριαντάφυλλα – ό,τι κι αν συμβεί, αυτό είναι.

 

 

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!