Θα ξεκινήσω λέγοντας ότι περίμενα να έρθει αυτή η έκθεση στην Αθήνα απ’ όταν ανακοινώθηκε ότι θα διεξαχθεί στη Θεσσαλονίκη. Μάλιστα ήταν ο βασικός -αλλά σίγουρα όχι ο μόνος- λόγος που ζήλευα τους Θεσσαλονικείς το 2024 αλλά περασμένα ξεχασμένα τώρα! Η έκθεση -επιτέλους- ήρθε στην πρωτεύουσα, στον προσεγμένο χώρο του Ελληνικού Κόσμου στον Ταύρο.
Πριν σας μιλήσω για την πρωτοποριακή και άκρως ενδιαφέρουσα έκθεση, πρέπει να αναφερθώ στην οριακά παρανοϊκή μα αδιαμφισβήτητα ευφυέστατη προσωπικότητα του Salvador Dalí. Γεννημένος αρχές του 20ου αιώνα με νόηση που έβλεπε τουλάχιστον έναν αιώνα μπροστά από την εποχή του, αποτέλεσε έναν από τους πλέον παραγωγικούς καλλιτέχνες αφήνοντας πίσω του ένα σπουδαίο κληροδότημα τέχνης. Στους πίνακές του ο σουρεαλισμός ακολουθείται από τον κυβισμό και δίνει τη θέση του στον ντανταϊσμό, με τις ιδέες του Φρόιντ να επηρεάζουν τους συμβολισμούς πίσω από αυτό που ονομάζουμε Μοντέρνα τέχνη.
Όμως ο ίδιος δεν αυτοαποκαλούταν ζωγράφος, διατεινόταν με περίσσιο θάρρος πως ήταν «τρελός» και εραστής των επιστημών. Δε φοβόταν τις νέες Τεχνολογίες, τις νέες μορφές τέχνης όπως η φωτογραφία και ο κινηματογράφος. Κάθε άλλο. Παθιαζόταν μ’ ό,τι νέο. Ονειρευόταν έναν κόσμο όπου μηχανές θα έφερναν στη ζωή για τον άνθρωπο τις ονειροπολήσεις του.
Μα περισσότερο απ’ όλα, ήταν παθιασμένος με το χρήμα και τη μούσα και γυναίκα του Γκαλά. Σύμφωνα με τον Luis Buñuel, η επίδραση της Γκαλά στον Dalí ήταν τόσο μεγάλη που έμοιαζε να τον άλλαξε σε ένα μόνο βράδυ. Παρά την αντίδραση του πατέρα του, ο Dalí παντρεύτηκε την Γκαλά και την αποθέωσε τόσο στην πραγματική τους ζωή όσο και μέσα από την ίδια του την Τέχνη.
Αυτή η ιστορική προσωπικότητα με τις αμφιλεγόμενες ιδέες και θέσεις, παρουσιάζεται στην έκθεση Dali Cybernetics. Οι ιδέες του, αποσπάσματα από συνεντεύξεις του, τα βιβλία που τον επηρέασαν, αλλά και οι πίνακες που αποτύπωσαν όσα παράδοξα και καινοτόμα γεννήθηκαν στο νου του, αγκαλιάζουν τις τεχνολογίες του σήμερα και προσφέρουν ένα θέαμα για όλες τις ηλικίες.
Σ’ αυτήν τη διαδρομή στο μυαλό του καλλιτέχνη, μια διαδραστική στοά προβάλλει επαναλαμβανόμενα στοιχεία από την εικονογραφία του που αλλάζουν θέση και αλληλεπιδρούν με τις κινήσεις σας. Η «Γαλάτεια των Σφαιρών» περιμένει να τη φανταστείτε εκ νέου και να προβληθεί στον τοίχο της αίθουσας, ενώ το ντοκιμαντέρ του Τζακ Μποντ ξαναζωντανεύει τον Dalí του 1965 στη μεγάλη οθόνη.
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, μια εμπειρία Εμβύθισης σας καλεί να «βουτήξετε» στο μυαλό του μέσα από μια προβολή -μερικώς τρισδιάστατη- η οποία κυριολεκτικά σε περιβάλλει. Όμως, το πιο εντυπωσιακό απ’ όλα, με χρήση Virtual Reality 360, μια εικονική πραγματικότητα εμπνευσμένη από το έργο και τη ζωή του ζωγράφου σου επιτρέπει να ταξιδέψεις στο πλοίο των ονείρων του.
Πέρασα με τον σύντροφό μου μιάμιση ώρα στον πρώτο όροφο του Ελληνικού Κόσμου και δεν κατάλαβα πώς πέρασε ο χρόνος. Δεν είμαι καν σίγουρη αν πραγματικά το «χόρτασα» ή θα χρειαστώ άλλη μια φορά για να το απολαύσω και να πω πως μου έφτασε. Στο χώρο είδα να διασκεδάζουν παιδιά περίπου 10 ετών αλλά και κυρίες της ασημένιας κόμης να βυθίζονται στο τρισδιάστατο κόσμο των ιδεών του καλλιτέχνη. Και ταυτόχρονα, είδα το παιδί που ήμουν και πάντα θαύμαζε το έργο του Dalí να νιώθει πως βρίσκεται στη δική του «Disneyland».
Δεν ξέρω για σας αλλά εγώ ήδη (ξανα)βγάζω εισιτήρια!
Συντάκτης: Σουζάνα Ντεζούκι
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη
