Θα μοιραστώ μία όχι και τόσο δημοφιλή ιδέα κι ελπίζω να μην παρεξηγηθεί: Ο έρωτας είναι μια συναλλαγή πολύ εμπορική. Όλοι θέλουμε να πάρουμε μέρος σ’ αυτήν. Να πουλήσουμε, να αγοράσουμε κι εν τέλει να δηλώσουμε ερωτευμένοι. Μάλιστα, αυτό το τελευταίο, το να ‘μαστε ερωτευμένοι, είναι τόσο μεγάλο ζήτημα στις μέρες μας που δεν τολμάμε να πούμε ανοιχτά πως δεν είμαστε. Η λέξη «ανέραστος» είναι προσβλητική ενώ κατ’ ουσία αντικατοπτρίζει μια κατάσταση: αυτόν που δεν έχει γνωρίσει τον έρωτα.
Από φόβο μην τυχόν και κατηγορηθούμε ως ανέραστοι ή αντιερωτικοί πασχίζουμε να βρούμε τον έρωτα. Αναζητάμε μανιωδώς εκείνον τον έρωτα που μας είπαν, που διαβάσαμε ή που είδαμε στις ταινίες. Τον αναζητάμε ακόμα κι αν δεν ξέρουμε πώς είναι και πώς μοιάζει πραγματικά. Ψάχνουμε να βρούμε κάτι για να το βαφτίσουμε «έρωτα» και να πούμε πως κι εμείς ερωτευτήκαμε. Βαφτίζουμε την καψούρα, την εμμονή, τη ζήλια, τον εγωισμό, όλα έρωτα. Τον επικαλούμαστε σε κάθε μας ανοησία και τον κατηγορούμε κι από πάνω. Κι ύστερα, αναρωτιόμαστε γιατί όλος αυτός ο σαματάς, γιατί όλο αυτό το βάσανο.
Βιώνουμε όλη αυτήν την ταλαιπωρία ξανά και ξανά και προτρέπουμε κι άλλους να την βιώσουν. Την κολλάμε σαν γρίπη ο ένας στον άλλο και δε σταματάμε στιγμή για να σκεφτούμε πως το νόημα δε βρίσκεται στο να ‘σαι ερωτευμένος γενικά. Το νόημα βρίσκεται στο να ερωτευτείς έναν άνθρωπο. Να θαυμάσεις, να εκτιμήσεις βαθιά και να χαρείς έναν άνθρωπο. Αλλά όχι. Εμείς επιμένουμε να ‘μαστε γενικά κι αόριστα «ερωτευμένοι». Τόσοι το κάνουν γύρω μας, τόσοι το ‘καναν πριν από εμάς. Αυτό μας έδειξαν. Γίνεται να ‘ναι λάθος;
Αυτό μας έδειξαν, αυτό συνεχίζουν να μας δείχνουν. Μας διδάσκουν ότι το να ‘σαι με κάποιον είναι ευτυχία, αλλά δε μας δείχνουν τι χρειάζεται για να φτάσεις ως εκεί. Κανείς δε λέει όλη την ιστορία. Τι χρειάστηκε για να φτάσει κάποιος να ερωτευτεί τον συνάνθρωπο, να ερωτευτεί κάποιον που δεν είχε να κάνει με τον εαυτό του. Τις εσωτερικές αναζητήσεις, τις μάχες με το εγώ του, τις εμπειρίες μέχρι εκεί αλλά και τις μεταγενέστερες. Τι είχε εκείνος ο ερωτεύσιμος άνθρωπος που τον κέρδισε, ποιο ήταν το δικό του ταξίδι;
Μας παραμυθιάζουν για έναν έρωτα και μας αφήνουν να τον θεοποιήσουμε, να τον εξιδανικεύσουμε, μέχρι και να τον σιχαθούμε, αλλά ο έρωτας είναι πολύ πιο απτός από μια ιδέα. Κι εμείς, μικροί κι ανόητοι, δεν καταλαβαίνουμε πως η ευτυχία έρχεται από εμάς και την αναζητάμε στους άλλους. Έπειτα, όταν πια δούμε πως ο άλλος δε μας έκανε ευτυχισμένους, τον κατηγορούμε -ακόμα κι αν εμείς τον διαλέξαμε. Ακόμα κι αν εμείς μέναμε στη σχέση πεισματικά κι εμμονικά. Δε φταίει ο άλλος κι εν μέρει ούτε κι εμείς. Φταίει που θέλουμε να ζήσουμε το παραμύθι, φταίει που πιστεύουμε πως η ευτυχία αποκτάται ανά δυάδα και μόνο. Φταίει που αυτήν την ιδέα την φυτεύουμε και σε άλλους, λες και θέλουμε να μιζεριάσουν όπως εμείς, κι αυτό εξαπλώνεται σαν αρρώστια.
«Ερωτευόμαστε την ιδέα του να είσαι ερωτευμένος παρά τον άνθρωπο κι αυτό είναι καρκινογόνο», έτσι το έθεσε ο Daniel Sloss. Ναι, ίσως είναι παρατραβηγμένο αλλά μοιάζει με καρκίνο. Ο καρκίνος είναι μια αφύσικη κυτταρική ανάπτυξη με πιθανότητα διάδοσης. Το ίδιο είναι κι οι ερωτευμένοι με τον έρωτα. Σκέψου πως είμαστε όλοι μέρη του ίδιου οργανισμού -της κοινωνίας. Σκέψου πως ξεκινάει ο ένας να ερωτεύεται την ιδέα του έρωτα και το προβάλλει. Εξιδανικευμένα, παραμυθένια κι εντελώς ουτοπικά. Οι υπόλοιποι, φοβούμενοι μη δυστυχήσουμε ακολουθώντας άλλο δρόμο, πέφτουμε στην παγίδα και μιμούμαστε τον φαινομενικά ευτυχισμένο «ερωτευμένο». Έχουμε νοσήσει όλοι απ’ την ίδια ασθένεια την οποία δημιουργήσαμε εμείς.
Το να ερωτευόμαστε την ιδέα του έρωτα μπορεί να μοιάζει ρομαντικό, μπορεί να ακούγεται αισιόδοξο κι ευχάριστο, αλλά είναι μια μεγάλη λούμπα. Το να ερωτευτείς ανθρώπους είναι το αληθινό ζήτημα κι η μόνη απτή πραγματικότητα. Η προσωποποίηση του έρωτα σε έναν άνθρωπο κάνει τον έρωτα ανυπόκριτο κι ακίβδηλο. Είναι η χειροπιαστή του απόδειξη, η συγκεκριμενοποίηση της ιδέας. Το να ερωτευτείς έναν άνθρωπο είναι η ουσία. Ίσως όχι της ανθρώπινης ύπαρξης αλλά σίγουρα του έρωτα σαν ιδεολογικό σχήμα.
Αν είναι να αναζητήσουμε κάτι, ας μην είναι ο έρωτας, έτσι γενικευμένα. Ας είναι η βέλτιστη εκδοχή του εαυτού μας, ας είναι η ευτυχία, ας είναι μια καλύτερη κοινωνία. Ίσως το ταξίδι μας να μας φέρει τον έρωτα, ίσως κι όχι, αλλά δε χάθηκε κι ο κόσμος. Καλύτερα ανέραστοι παρά υπόδουλοι μιας καρκινογόνας ιδέας του έρωτα.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη