Όταν ήμουν φοιτήτρια, μιας και δούλευα παράλληλα full time, είχα βρει έναν εκπληκτικό τρόπο να διαστέλλω τις ημέρες μου ώστε να χωρούν σ’ αυτές σχολή, δουλειά, διάβασμα, φίλοι, γκόμενοι, οικογένεια, χόμπι κι ό,τι άλλο μου κατέβαινε. Δεν καθόμουν στιγμή και κοιμόμουν ελάχιστες ώρες την ημέρα –αν κοιμόμουν και δεν πήγαινα σερί. Πολύ βολικό όταν καλά–καλά δεν έχεις πατήσει τα 20 και πιστεύεις πως είσαι ο «Σούπερμαν στα χρόνια της νιότης», όμως στην πραγματικότητα κάπως έτσι φλερτάρεις άγρια με το break down.
Ζώντας σε τέτοιους ρυθμούς, στερώντας στους εαυτούς μας την αναγκαία ξεκούραση, αναπόφευκτα όλη αυτή η κόπωση θα συσσωρευτεί και θα έρθει να μας πνίξει σαν τσουνάμι. Ακόμα κι αν νομίζουμε πως οι αντοχές μας είναι ανεξάντλητες, κι ας λέμε ευπροσήγορα «έλα μωρέ θα ξεκουραστούμε κάποια άλλη στιγμή» –με αυτή τη στιγμή να μετατοπίζεται μονίμως για αργότερα–, τα σημάδια της εξάντλησης επιβαρύνουν την υγεία μας ύπουλα μα μεθοδικά.
Είναι σαν την ημερήσια κατανάλωση νερού που όλοι ξέρουμε ότι πρέπει να πίνουμε περίπου 2 λίτρα την ημέρα, αλλά παρ’ όλα αυτά δεν το τηρούμε. Ακόμα κι αν κάπου έχει πάρει το μάτι μας τη σύνδεση της αφυδάτωσης με πολλαπλά προβλήματα υγείας, δεν είμαστε επιμελείς αναφορικά με την επαρκή ενυδάτωσή μας. Ξεχνιόμαστε με τους έντονους ρυθμούς και τις καθημερινές μας υποχρεώσεις, λέμε πως δε διψάμε, το αφήνουμε για αργότερα και αν δεν έχουμε στο κινητό μας καμιά εφαρμογή να μας το υπενθυμίζει, μπορεί να μην μπούμε καν στη διαδικασία να το σκεφτούμε δεύτερη φορά.
Έτσι κάνουμε και με την ξεκούρασή μας. Την αναβάλουμε μέχρι να μας την επιβάλλει το ίδιο μας το σώμα. Μέχρι να αποκτήσουμε μαύρους κύκλους απ’ την αϋπνία, κιρσούς ή οσφυαλγία απ’ την ορθοστασία, ή να φτάσουμε στο σημείο της υπερκόπωσης. Λέμε «κάτσε να κάνω κι αυτό κι έπειτα θα κάτσω» μα μετά απ’ αυτό στη λίστα προσθέτουμε πάντα και κάτι ακόμα κι όσο η λίστα μεγαλώνει, τόσο αυξάνεται και η κόπωση. Φτάνουμε σχεδόν καθημερινά τους εαυτούς μας στα όρια της εξουθένωσης και έχουμε αναγάγει αυτή την κατάσταση σε κάτι φυσιολογικό.
Τζάμπα οι επαναστάσεις για 8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ελεύθερου χρόνου και 8 ύπνου! Ας είμαστε ειλικρινείς. Αν είσαι εργαζόμενος στην Ελλάδα σπάνια φεύγεις στις 8 ώρες ακριβώς, σπάνια καταφέρνεις να κοιμηθείς 8 ώρες και ο ελεύθερος χρόνος σου κάποιες μέρες μοιάζει με ανέκδοτο –ιδίως αν έχεις παιδιά ή ηλικιωμένους που χρειάζονται φροντίδα. Το οχτάωρο της εργασίας θα γίνει δεκάωρο και δε θα πεις κουβέντα, γιατί δεν τολμάς με τον εργασιακό μεσαίωνα που βιώνουμε, πιθανότατα θα περάσεις και μια-δυο ώρες στη μεταφορά και μετά θα πασχίζεις να χωρέσεις τις υποχρεώσεις σου σε όσο χρόνο σου απομένει.
Ο χρόνος της ανάπαυλας συρρικνώνεται, η κούραση αυξάνεται συστηματικά και αν κοιταχτούμε μεταξύ μας και πούμε αλήθειες θα ανακαλύψουμε πως είμαστε όλοι τραγικά κουρασμένοι για να κάνουμε οτιδήποτε. Είμαστε κουρασμένοι για να ασχοληθούμε με εμάς· με την ψυχική και πνευματική μας ανάπτυξη. Κουρασμένοι να επενδύσουμε χρόνο και συναισθήματα στους γύρω μας, να καταπιαστούμε ακόμα και με εκείνα τα μικρά πράγματα που μας κάνουν ευτυχισμένους ή να μας δώσουμε ένα λεπτό να αγαλλιάσει η ψυχή μας χαζεύοντας μικρά θαύματα της φύσης και τις απλές ομορφιές γύρω μας, όπως τη γάτα μας που κοιμάται τόσο χαριτωμένα ή το παιδί μας που κάνει τις πιο αξιολάτρευτες μουτζούρες.
Στη θέση της ξεκούρασης σφηνώσαμε μερικές αγγαρείες ή λίγες υπερωρίες για να βγει ο μήνας. Ξεχνάμε μέσα στον αγώνα της επιβίωσης ότι κι η ανάπαυση είναι εξίσου αναγκαία με τον μόχθο μας. Θεωρούμε εαυτούς άφθαρτους, αειθαλείς και ακατάβλητους. Αυταπατόμαστε ότι μέσα σε πέντε–δέκα μέρες άδειας θα μπορέσουμε να ανακτήσουμε τις δυνάμεις μας για να αντέξουμε έναν ολόκληρο χρόνο πίεσης, άγχους και σκληρής δουλειάς. Κι όμως, ακόμα κι όταν αυτή η τόσο πολυπόθητη άδεια έρθει, καταλαβαίνουμε ότι έχουμε πια ξεχάσει πώς είναι να μένεις λίγο άπραγος.
Είμαστε μικρά κουρδισμένα ρομποτάκια στην ίδια μας τη ζωή. Κάνουμε αυτά που μας έχουν υποδείξει πως πρέπει χωρίς να έχουμε ιδέα τι μας ευχαριστεί ή τι μας κάνει πραγματικά καλό. Κι όταν μείνουμε «ξεκούρδιστοι» και αποκαμωμένοι νιώθουμε τόσο άχρηστοι κι ανίκανοι γιατί εξοικειωθήκαμε με το να αποτιμάμε τους εαυτούς μας μ’ αυτά που έχουμε και μ’ αυτά που κάνουμε. Η ξεκούραση είναι πολύ χαμηλά στις προτεραιότητές μας λες και το να επιδιώκει κανείς την ανάκτηση των δυνάμεών του είναι κάτι το «ντροπιαστικό».
Ίσως, σε ένα παράλληλο σύμπαν ο χρόνος ζωής μας να είναι ο πλούτος μας κι η ξεκούραση ο κύριος τρόπος να τον επιμηκύνεις άρα και να πλουτίσεις. Εκεί, θα προσέχουμε τους εαυτούς μας με το να πίνουμε νερό, να κοιμόμαστε καλά, να ψυχαγωγούμαστε και να ξεκουραζόμαστε. Εκεί δεν υπάρχουν αυτοάνοσα, δεν υπάρχει το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης ή η υπερκόπωση. Εκεί δε θα κάνουμε εκπτώσεις στην ανάπαυσή μας ή στον ύπνο μας και εκεί μάλλον θα είμαστε και πιο υγιείς κι ευτυχισμένοι.
Όμως στ’ αλήθεια, δεν είναι και στην δική μας πραγματικότητα η ξεκούραση εξίσου αναγκαία; Δε μας προσθέτει χρόνο ζωής και μάλιστα ποιοτικής ζωής; Τότε γιατί το αμελούμε τόσο;
ΥΓ: Για σένα που το διαβάζεις τώρα, να ξέρεις πως σε νοιάζομαι κι ας μη σε ξέρω γι’ αυτό σου υπενθυμίζω να πιεις ένα ποτήρι νερό κι απόψε να σου αφιερώσεις μια ώρα να ξεκουραστείς.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.