Λογικό να στενεύουν οι επαφές με τον καιρό

Αν είσαι στα early 20’s σου μάλλον θα βρίσκεσαι στην πιο κοινωνική φάση της ζωής σου, ακόμα κι αν δεν το καταλαβαίνεις απόλυτα. Οι παρέες σου είναι πολλές, οι επαφές σου το ίδιο, έχεις κοντά σου έναν σεβαστό αριθμό φίλων με τους οποίους επικοινωνείς συχνά αν όχι καθημερινά. Αν είσαι λίγο μετά τα 25 θα βλέπεις τον κύκλο σου να αρχίζει να συρρικνώνεται κι οι φίλοι σου να περιορίζονται ή να κατηγοριοποιούνται διαφορετικά. Από φίλοι γίνονται γνωστοί κι από κολλητοί παλιοί φίλοι.

Δε φταις εσύ όμως, μη μου ανησυχείς! Αυτό συμβαίνει σε όλους μας σύμφωνα με έρευνες και έχει παρατηρηθεί ακόμα και στους πιθήκους με τους οποίους συγγενεύουμε. Μεγαλώνοντας, οι φίλοι μας μειώνονται χωρίς απαραιτήτως να έχει μεσολαβήσει κάτι συνταρακτικό –μονάχα η ζωή κι οι καταστάσεις που φέρνει μαζί της! Χάνουμε φίλους με τα χρόνια κι αυτό συμβαίνει πολύ φυσικά. Συμβαίνει τόσο ανεπιτήδευτα που δεν το αντιλαμβανόμαστε αμέσως. Θα χρειαστεί μια αναπόληση, μια τυχαία συνάντηση με έναν παλιό φίλο για να αντιληφθούμε πως δεν είναι πια στη ζωή μας κι εκεί είτε θα νοσταλγήσουμε, είτε θα αποδεχτούμε πως τελικά το κενό που άφησε δεν ήταν δα και τόσο μεγάλο.

Όμως γιατί συμβαίνει, πράγματι; Είναι γιατί γινόμαστε πιο επιλεκτικοί; Επειδή αλλάζει η κοινωνική μας κατάσταση ή μήπως αλλάζουμε εμείς; Είναι μία η αιτία ή είναι όλες μαζί; Σύμφωνα με τους επιστήμονες είναι «λίγο απ’ όλα».

Με την πάροδο του χρόνου, οι υποχρεώσεις αλλάζουν, ο χρόνος μας περιορίζεται και μαζί μειώνεται η ενέργεια που έχουμε για να διαθέσουμε στις κοινωνικές μας επαφές οπότε αρχίζουμε να διαλέγουμε με ποιον θα μιλήσουμε, με ποιον θα βγούμε και κάπως έτσι αρχίζουν οι «περικοπές». Θα ακυρώσουμε ή θα αναβάλουμε μια συνάντηση, θα επιλέξουμε να εστιάσουμε σε μια άλλη φιλία με κάποιον άνθρωπο που νιώθουμε πιο οικεία ή που ταυτίζονται τα γούστα και οι επιθυμίες μας. Θα επενδύσουμε δηλαδή σε μια άλλη σχέση τον λιγοστό χρόνο που έχουμε να διαθέσουμε ή θα τον αφιερώσουμε στους εαυτούς μας κι έτσι κάποιοι αναπόφευκτα θα περάσουν στο παρασκήνιο.

Παράλληλα, είναι πιθανό να αλλάξει η κοινωνική κατάσταση των φίλων μας ή η δική μας. Μπαίνουν στο παιχνίδι κι άλλες δυναμικές όπως μια σχέση, ένας γάμος, ένα παιδί ή ένα μεταπτυχιακό που θα μας μεταφέρει μίλια μακριά απ’ τις κοινωνικές επαφές μας. Σαν να μην έφταναν αυτά, κάπου εκεί αρχίζει η ανοχή μας στην ανειλικρίνεια να εκλείπει, οξύνεται η μυστικοπάθειά μας, τείνουμε να ενοχλούμαστε εντονότερα από κάποια χαρακτηριστικά των άλλων (είτε είναι αρνητικά είτε όχι) και τους απομακρύνουμε με κάποιον τρόπο.

Δεν είναι ξεκάθαρο αν η ωρίμανσή μας μάς οδηγεί στη μείωση του κοινωνικού μας κύκλου ή αν η ωριμότητα πηγάζει από τις εμπειρίες που συλλέξαμε όσο ο κύκλος μας ήταν ακόμα ευρύς. Φαντάζει σαν ερώτημα με το «αν έκανε η κότα το αυγό ή το αυγό την κότα» αλλά για να είμαστε ειλικρινείς δεν έχει και τόσο σημασία. Δεν μπορεί κανείς να εξαιρέσει τη μια μεταβλητή και να το εκτιμήσει πειραματικά, μπορούμε μόνο να το παρατηρήσουμε εμπειρικά και να συμπεράνουμε το τεκμαρτό. Αναπόφευκτα, μεγαλώνοντας οι φίλοι λιγοστεύουν.

Μπορεί να μοιάζει κάπως στενάχωρος αυτός ο «αποκλεισμός» ατόμων όμως πρόκειται για μια διαδικασία με πολλά οφέλη. Το πρώτο και κυριότερο είναι ότι μέσω της επιλογής που κάνεις εκούσια ή ακούσια, καταφέρνεις να απομακρυνθείς από ανθρώπους που ίσως σε κρατούν στάσιμο ή που η επαφή μαζί τους σε «ζημιώνει» και τις μονομερείς φιλίες. Την ίδια στιγμή, αναπτύσσεις πιο δυνατούς δεσμούς με κάποιους άλλους που έχετε περισσότερα κοινά ή βρίσκεστε σε παρόμοια φάση στις ζωές σας ενώ καταφέρνεις να αφιερώσεις περισσότερο χρόνο στον εαυτό σου να βελτιωθείς και να ανακαλύψεις τι πραγματικά θέλεις και τι ψάχνεις από μια φιλία.

Δεν ξέρω για σας αλλά εμένα αυτή η αλλαγή στην αρχή με τρόμαξε.  Κάποτε προσπαθούσα να συνδυάσω τις εξόδους μου για να προλάβω να δω 2-3 παρέες σε ένα βράδυ κι έπειτα το κινητό μου το καλούσαν 2-3 άνθρωποι. Ένιωσα κάπως πιο μόνη, κάπως πιο ευάλωτη όμως γρήγορα κατάλαβα πόσο ευσταθής κι αναντίρρητη είναι η ρήση «οὐκ ἐν τῷ πολλῷ τὸεὖ». Μικραίνει ο κύκλος μας, αλλά εμείς μεγαλώνουμε όχι μόνο στα χρόνια αλλά κι ως προσωπικότητες.  Δημιουργούμε σχέσεις ζωής, δεσμούς αδιάσπαστους κι αυτό γίνεται με λίγους κι εκλεκτούς. Αυτούς που οι καταστάσεις θα έρθουν να δοκιμάσουν και να αναδείξουν, αυτούς που εμείς θα διαλέξουμε σαν διαμαντάκια μεταξύ γυαλιών και θα μας διαλέξουν κι εκείνοι.

Είναι απολύτως φυσιολογικό να συρρικνώνονται οι κοινωνικές μας επαφές όσο περνούν τα χρόνια, το θέμα είναι να αποδεχόμαστε αυτή τη μείωση των φίλων με χαρά κι ευγνωμοσύνη για όσα μοιραστήκαμε και να μην τα πνίξουμε σε πίκρες και μικρότητες. Όσο οι φίλοι λιγοστεύουν ας λέμε «καλή καρδιά» γιατί έτσι κλείνουν όμορφα οι κύκλοι και «εις το επανιδείν» γιατί δεν έχουμε κάτι να χωρίσουμε.