Το να επιθυμείς να ξεφύγεις από τα προβλήματά σου είναι κάτι απολύτως φυσιολογικό. Θα το κάνεις διαβάζοντας ένα βιβλίο, πηγαίνοντας μια μεγάλη βόλτα, λιώνοντας μπροστά στην τηλεόραση ή ακόμα παίζοντας με τις ώρες βιντεοπαιχνίδια. Για το τελευταίο, πολλά έχουν ειπωθεί -τα περισσότερα τονίζοντας την αρνητική επίδραση των video games στην ψυχική και σωματική υγεία. Η έντονη ενασχόληση με τα βιντεοπαιχνίδια ταυτίζεται με τον εθισμό και προσεγγίζεται ως τέτοια, ενώ συχνά χρεώνεται κι άλλα παθολογικά προβλήματα υγείας όπως είναι η παχυσαρκία.
Παρά τη «στιγματοποίηση» του gamer, πολλοί μελετητές επιδίωξαν να δουν πέρα από αυτό κι αναζήτησαν τον λόγο που κανείς επιδιώκει να αφιερώσει όχι απλά τον ελεύθερο χρόνο του αλλά και τον χρόνο που ενδεχομένως να προοριζόταν για τον ύπνο του ή για τη συνύπαρξη με άτομα του οικείου περιβάλλοντος όπως η οικογένεια ή ο σύντροφος. Σ’ αυτό το μοτίβο κυμαίνεται και μια μελέτη που διεξήχθη από τον Lemmens και τους συνεργάτες του (2011) στην οποία πρότεινε ότι το παθολογικό διαδικτυακό παιχνίδι μπορεί να είναι ένας τρόπος αποφυγής προβλημάτων της πραγματικής ζωής (π.χ. μοναξιά, χαμηλή αυτοεκτίμηση), μέσω εικονικών κοινωνικών σχέσεων ή επιτευγμάτων.
Αν λοιπόν η ζωή μας χαρακτηρίζεται από έλλειψη επαρκούς κοινωνικής διέγερσης, τείνουμε να έχουμε περισσότερα κίνητρα να συνδεθούμε στο διαδίκτυο για να αλληλεπιδράσουμε με άλλους (με τους οποίους εκ προοιμίου έχουμε και κάτι κοινό) κι αυτό διευκολύνεται από τη χρήση εφαρμογών όπου παρέχεται κοινωνικοποίηση, όπως διαδικτυακά βιντεοπαιχνίδια ή κοινωνική δικτύωση. Προφανώς, η ενασχόληση με βιντεοπαιχνίδια και ειδικά τα online, είναι πολλά περισσότερα από ένα απλό χόμπι και σίγουρα είναι πολύ πιο σύνθετο από έναν εθισμό.
Πόσο ασφαλής νιώθεις στη σχέση σου;
Απάντησε 100 ερωτήσεις στο ψυχολογικό μας τεστ και μάθε!
Στην χώρα μας ακόμα δεν έχουμε σπάσει το απόστημα των προκαταλήψεων γύρω από τις ψυχικές ασθένειες κι έτσι είναι λογικό πολλά άτομα να παραμένουν χωρίς διάγνωση κι ως επακόλουθο να αγνοούμε ακόμα και την ύπαρξη αυτών των διαταραχών. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι και η Αποφευκτική Διαταραχή Προσωπικότητας, όπου το άτομο όχι μόνο υποφέρει από μεγάλη ευαισθησία κι αντιδραστικότητα, αλλά και βαθιά προσωπική αγωνία, ντροπή και φόβο. Τα βιντεοπαιχνίδια από τη φύση τους παρέχουν μια διαφυγή από την πραγματικότητα αλλά ταυτόχρονα προσφέρουν και μια άλλη διάσταση, μια πραγματικότητα όπου μπορούμε να συνδεθούμε, να επικοινωνήσουμε χωρίς φόβο ότι θα κριθούμε ή θα μας απορρίψουν. Μέσα στο παιχνίδι που μοιραζόμαστε με κάποιον άλλο νιώθουμε ασφαλείς κι αποδεκτοί ενώ ταυτόχρονα αποφεύγουμε τα πραγματικά μας προβλήματα.
Για μερικές ώρες είμαστε μονάχα εμείς και το παιχνίδι, εμείς και οι εκάστοτε στόχοι του παιχνιδιού τους οποίους είτε μόνοι μας είτε με τη βοήθεια συμπαικτών μας καλούμαστε να επιτύχουμε. Κι εδώ συμβαίνει κάτι που δεν μπορεί να μας προσφέρει η πραγματικότητα: έχουμε παραπάνω από μία ζωές, παραπάνω από μία ευκαιρίες, έχουμε εργαλεία κι έχουμε γνώση για το τι καλούμαστε να κάνουμε. Ενίοτε, αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να φτιάξουμε μια «δεύτερη» ζωή κι αυτό μας αποδεσμεύει κι άλλο από μια γκρίζα καθημερινότητα από μια ρουτίνα που δεν μπορούμε να σπάσουμε.
Αν για σένα ή για μένα αυτό έχει τη γλύκα του, φαντάσου πώς είναι για ένα άτομο που βιώνει την πραγματικότητά του με ακόμα μεγαλύτερη δυσκολία, με εντονότερο φόβο, χαμηλότερη αυτοπεποίθηση κι αυτοεκτίμηση και μια ανίκητη κι αστείρευτη μοναξιά. Οι μικρές αλλά σίγουρες και περιοδικές ανταμοιβές ενός ηλεκτρονικού παιχνιδιού μας κάνουν να νιώθουμε καλά με τους εαυτούς μας, μας προκαλούν χαρά και το συναίσθημα της επιτυχίας. Είναι λογικό κι επόμενο να επιδιώκεις να ασχοληθείς μ’ αυτό όλο και περισσότερο όταν η αληθινή σου ζωή μακριά από την οθόνη σου στερείται τέτοιων ερεθισμάτων.
Στον κόσμο σου -κι ας είναι πλασματικός- τα προβλήματα λύνονται στην επόμενη ζωή σου, στον επόμενο γύρο, στο επόμενο έπαθλο. Δεν έχει σημασία ο καβγάς που μόλις είχες γιατί δε μάζεψες τα ρούχα σου, δεν έχει σημασία το αφεντικό σου που σε πιέζει και σε απειλεί εμμέσως πλην σαφώς ότι θα σε απολύσει. Εκεί δεν είσαι λιγότερος ικανός, λιγότερο ξεχωριστός, δε νιώθεις πως υστερείς ή πως κρίνεσαι. Εκεί δεν υπάρχουν αυτά.
Η επαφή με τα βιντεοπαιχνίδια μπορεί να είναι κι ένας απόλυτα υγιής τρόπος να ανακουφιστούμε από το άγχος της καθημερινότητας, τον καταπιεσμένο μας θυμό. Είναι λίγο-πολύ όπως όταν ο Τζόυ από τα Φιλαράκια έβαλε το βιβλίο στην κατάψυξη για να μη συμβεί κάτι στην αγαπημένη του ηρωίδα. Δεν αλλάζει την πραγματικότητα, δεν τη βελτιώνει αλλά σε κάνει να νιώθεις καλύτερα. Είναι μια άμυνα απέναντι στις αντιξοότητες που ενδεχομένως βιώνουμε, είναι ένας μηχανισμός για να μπορέσεις να συνεχίσεις.
Ίσως το να βλέπει κανείς τον σύντροφό του να περνά πολλές ώρες παίζοντας σε μια κονσόλα ή στον υπολογιστή του να του προκαλεί εκνευρισμό, να αισθάνεται πως τον απορρίπτουν. Μπορεί και να είναι έτσι, μπορεί όντως το ταίρι μας να έχασε πια το ενδιαφέρον του, μπορεί όμως να λειτουργεί έτσι προσπαθώντας ν’ αποφύγει μια άσχημη κατάσταση όπως αυτή του διαπληκτισμού ή της διαμάχης, ή μπορεί να προσπαθεί ν’ αποφύγει τις δικές του ασχήμιες. Και δε θα λυθεί τίποτα τραβώντας απλώς πια πρίζα.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου