Να αναγνωρίζεις τι (δεν) είναι απωθημένο

Πρέπει να ήμουν στο Λύκειο όταν άκουσα πρώτη φορά φίλη μου να λέει πως της έχει μείνει απωθημένο που δεν κατάφερε να κάνει σχέση με έναν που της άρεσε. Για χρόνια λοιπόν, πίστευα πως αυτό το «απωθημένο» είναι κάτι σαν πάθηση οριακά ανίατη. Έφτυνα τον κόρφο μου κι εκλιπαρούσα να μη μου τύχει. Με τα χρόνια είδα κι άλλους απ’ τον περίγυρό μου να καψουρεύονται και να δρουν εμμονικά σχεδόν σ’ ό, τι αφορούσε κάποιο πρόσωπο που τους ενδιέφερε ερωτικά.

Είδα ανθρώπους να προσπαθούν και να ταλαιπωρούνται, να ελπίζουν και να κυνηγούν χωρίς εγκράτεια, χωρίς μέτρο ή λογική και να συναντούν τοίχο. Άλλους τους είδα να προβάλλουν μανιωδώς αντιστάσεις, να κρατούν αποστάσεις για λόγους οικογενειακούς ή κοινωνικούς ή γιατί απλά η συνύπαρξη ήταν καταστροφική και για τους δύο και μέσα τους να μαραζώνουν. Κάπως έτσι είπα κι εγώ να μετανιώνω γι’ αυτά που κάνω κι όχι για εκείνα που δεν έκανα κι άρχισα να πέφτω με τα μούτρα στον έρωτα «για να μη μου μείνει απωθημένο».

Δε θα σας πω ψέματα, τα έφαγα τα μούτρα μου κι εγώ όπως όλοι γιατί –πώς να το κάνουμε;- αυτό είναι το μόνο βέβαιο στα ερωτικά όποια επιλογή κι αν κάνεις. Είτε σου βγει, είτε δε σου βγει, είτε το ζήσεις είτε όχι, το μενού στα ερωτικά μας έχει πάντα χυλόπιτα. Όμως είδα και αρκετούς να αποκαλούν πολλούς και διάφορους ανθρώπους απωθημένο τους και σύντομα κατάλαβα πως συχνά βαφτίζουμε «απωθημένα» όσα καταφέρνουν απλά να θίγουν τον εγωισμό μας, ακόμα και «μικροπράγματα» όπως χαζοκαψούρες του μήνα ή της βδομάδας που μετά από ένα νέο φλερτ περνούν εύκολα στη λήθη.

Να με συμπαθάτε φίλοι μου, αλλά δεν είναι κάθε φάση που δε μας έκατσε κι ένα νέο απωθημένο. Ούτε αν βγήκαμε ένα-δύο ραντεβού και δεν έκατσε σχέση το λέμε απωθημένο. Γενικά, αυτά τα φλερτ «φαστ φουντ» που δεν έχουν ουσιαστικό βάθος ή διάρκεια ή έστω έναν σημαντικό αντίκτυπο στη ζωή μας δεν έχει νόημα να τα λέμε απωθημένα. Εκτός κι αν είναι το βίτσιο μας, ας πούμε, να τα βαφτίζουμε όλα έτσι για να έχουμε να λέμε και να κλαιγόμαστε για να μας προσέχουν οι άλλοι. Τότε πάω πάσο! Αν μη τι άλλο αυτό έχει μια συνοχή, ένα πλάνο, μια μέθοδο –ποια είμαι εγώ να το κρίνω; Βεβαίως και να το πεις απωθημένο.

Κι εγώ θυμάμαι στο δημοτικό, ήθελα εκείνη την κασετίνα που οι θήκες άνοιγαν πατώντας κουμπάκια αλλά η μάνα μου δε μου την πήρε. Πληγώθηκα δε λέω, όμως δεν το αποκάλεσα κι απωθημένο- ποιος ξέρει; Ίσως φταίει που δεν ήξερα τότε τη λέξη. Βέβαια, και τώρα που την έμαθα πια, διατηρώ τις αμφιβολίες μου για το αν έχει νόημα να τη χρησιμοποιούμε τόσο ευπροσήγορα. Άλλωστε η λέξη «απωθημένο» ως ουσιαστικό αναφέρεται σε καταπιεσμένες επιθυμίες, βιώματα, συναισθήματα, τάσεις οι οποίες έχουν μετατοπιστεί στο υποσυνείδητο. Από αυτά, στοιχηματίζω πως έχουμε άφθονα ήδη, γιατί να γεμίζουμε τη λίστα μας και με επίπλαστα;

Λέω να κάνουμε λίγο σκόντο στα «απωθημένα» μας, εσείς τι λέτε; Ας κάνουμε μια χάρη στους εαυτούς μας κι ας μη μας σκοτίζουμε και με επιπλέον βάρος κι εμμονές. Θα δοκιμάσουμε την απόρριψη και θα την κεράσουμε κιόλας, αλλά δεν υπάρχει απολύτως κανένας λόγος να χαρακτηρίζουμε καθετί παρορμητικό ως «απωθημένο» απλά και μόνο γιατί δεν εξελίχθηκε όπως ίσως θα θέλαμε. Ας φυλάξουμε αυτήν τη λέξη για εκείνες τις πολύ βαθιές μας επιθυμίες που συχνά μένουν ανομολόγητες και κρυφές, για τους διακαείς πόθους μας, για τα παράφορα συναισθήματα που απωθήσαμε. Είναι και λίγο κρίμα να ευτελίζουμε μια τόσο σύνθετη και πολυδιάστατη λέξη σε κάτι ρηχό που παρέρχεται.

Αν κάποιος έχει για σένα ιδιαίτερη σημασία, αν έπαιξε κάποιον ρόλο στον τρόπο που αντιλαμβάνεσαι τον κόσμο, που σκέφτεσαι ή λειτουργείς, αν για αυτόν τον κάποιο τρέφεις συναισθήματα κι όμως αδυνατείτε να έχετε μια κοινή πορεία όσο πολύ κι αν το προσπάθησες, είναι λογικό να τον θεωρείς το «απωθημένο» σου. Την ίδια στιγμή όμως θα χρειαστεί να βρεις τον τρόπο να αποδεχτείς είτε την απόρριψη, είτε την αδυναμία της συνύπαρξης γιατί μόνο έτσι θα απελευθερωθείς από το βάρος του απωθημένου. Το οφείλεις στον εαυτό σου να είσαι πραγματικά ελεύθερος -το ίδιο ισχύει και για τα κατ’ επίφαση απωθημένα.

ΠιΕς: Και τώρα που το θυμήθηκα, θα πάω να μου αγοράσω εκείνη την κασετίνα με τα κουμπάκια «για να μη μου μείνει απωθημένο». Ελπίζω τουλάχιστον να υπάρχουν ακόμα και να μην έχω προδώσει μάταια την ηλικία μου.