Πού οφείλεται η μεγάλη επιτυχία των youtubers;

Θα είμαι απολύτως ειλικρινής μαζί σας. Μέχρι πρότινος, δεν είχα ιδέα ότι υπάρχουν youtubers τόσο επιτυχημένοι που βιοπορίζονται από αυτό και μάλιστα τόσο καλά που το “youtubing” αποτελεί την ιδιότητά τους. Προς έκπληξή μου, το φαινόμενο των youtubers είναι τέτοιο που πλέον μεγάλο ποσοστό παιδιών (βάσει έρευνας που διεξήχθη στη Μεγάλη Βρετανία 1 στα 3 παιδιά ηλικίας 6-17, όπως δημοσίευσε το περιοδικό Fortune) όταν ερωτώνται το κλασικό «τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις;» απαντούν «youtuber σαν τον τάδε»∙ δηλαδή, τι φάση;

Απ’ το θα γίνω τραγουδιστής, ή ηθοποιός του πρόσφατου παρελθόντος ή το γιατρός και δικηγόρος των προηγουμένων δεκαετιών, σήμερα τα παιδιά ονειρεύονται να γίνουν influencers, vloggers και φυσικά youtubers! O tempora o mores, που είπε κι ο Κικέρων, όμως, αυτή η τάση αλλά κι η ίδια η επιτυχία πώς προκύπτει;

Το μυστικό για την επιτυχία –αν μπορεί κανείς να το θέσει έτσι– θεωρώ πως επαφίεται στην ίδια την προσωπικότητα του ατόμου πίσω απ’ το κανάλι. Ο επιτυχημένος youtuber έχει κάτι να πει -κάτι που αγγίζει το θεατή του, κάτι που αν δεν προκαλεί ταύτιση, τουλάχιστον ιντριγκάρει. Ο χαρακτήρας του ίδιου του youtuber, το χιούμορ, η ευφυΐα αλλά και το επικοινωνιακό του χάρισμα είναι αυτό που κερδίζει τα κλικ, συνεπώς και το χρήμα. Δε φτάνει να έχεις κάτι να πεις· πρέπει να το κάνεις με τον πιο ευφάνταστο κι ιδιαίτερο τρόπο αν θες να ξεχωρίσεις. Με αρκετό αυτοσαρκασμό, αυθορμητισμό, ειλικρίνεια και φυσικά ένα διαφοροποιημένο περιεχόμενο έχουν καταφέρει και δεσπόζουν οι σημερινοί επιτυχημένοι youtubers.

Ενορχηστρώνοντας τις ιδέες τους με όσα προσφέρει αυτό το οπτικοακουστικό μέσο, από μουσική μέχρι εντυπωσιακά εφέ, παραδίδουν σε κοινή θέα όσα πρωτογενώς δημιούργησαν. Τους ανήκουν τα πνευματικά δικαιώματα, τους ανήκει το βίντεο και, ούτε λίγο ούτε πολύ, τους ανήκει κι όλη η αναγνωρισιμότητα που επέρχεται. Αυτή η τάση μυρίζει λίγο “American dream” μιας που και στις δύο περιπτώσεις εκ του μηδενός ανεβαίνεις κοινωνικά κι οικονομικά και διαπρέπεις μέσα απ’ τη δουλειά σου δράττοντας μια ευκαιρία σε έναν άκρως ανταγωνιστικό κόσμο. Ταυτόχρονα, αυτό είναι που ωθεί πολλούς να ασχοληθούν με το YouTube· η ευκαιρία για χρήμα και δόξα.

Ας πούμε όμως και μια πικρή παραδοχή: ακόμα κι αν δοκιμάζαμε όλοι μας να γίνουμε youtubers, σίγουρα δε θα τα καταφέρναμε όλοι εξίσου καλά. Κάποιοι θα ήταν στον αφρό κερδίζοντας εκατομμύρια και κάποιοι αργά ή γρήγορα θα εγκατέλειπαν το όνειρο. Αυτό ίσως οφείλεται στη φύση του μέσου και στο γεγονός ότι απαιτεί μονίμως φρέσκο υλικό. Απαιτεί ανεξάντλητη έμπνευση και παραγωγικότητα. Θέλει, δηλαδή, να προσελκύσεις το κοινό σου, μα ταυτόχρονα να το κρατήσεις και προσηλωμένο. Μοιάζει πάρα πολύ με την τηλεόραση, μόνο που ο ανταγωνισμός είναι πολύ μεγαλύτερος καθώς οποιοσδήποτε μπορεί να δημιουργήσει κανάλι στο YouTube και να διεκδικήσει τους δικούς σου θεατές και τα πολυπόθητα κλικ τους -κι όπου κλικ βάλε ευρώ.

Προφανώς, λοιπόν, δεν το κάνουν όλοι οι youtubers για χαβαλέ, μήτε για την ψυχή της μάνας τους. Όταν η ατμόσφαιρα μυρίζει παραδάκι, όλοι θέλουν κομμάτι απ’ την πίτα κι είναι λογικό. Δηλαδή, ποιος δε θα ήθελε να προβάλλει την αποψάρα του (να αυτοπροβάλλεται) και να πληρώνεται γι’ αυτό; Εμείς όμως, γιατί κάνουμε το κλικ μας σ’ αυτό το κανάλι ή στο άλλο; Και γιατί επιλέγουμε εξαρχής το YouTube;

Μα φυσικά γιατί αυτό το μέσο βρίθει επιλογών και δυνατοτήτων. Από tutorials σχετικά με το πώς να φτιάξεις το καζανάκι σου ή να κάνεις το μακιγιάζ της Rihanna απ’ την Coachella μέχρι στιγμιότυπο απ’ το «τακαμούρι» της Ράντου στο «Κωνσταντίνου και Ελένης». Ό,τι ώρα θες απ’ όπου θες, έχεις άμεση πρόσβαση. Η πληροφορία είναι κυριολεκτικά στην άκρη των δακτύλων σου με τον πιο άμεσο, παραστατικό τρόπο. Επιλέγεις να μπεις στο YouTube να δεις τον Πετρετζίκη να φτιάχνει μηλόπιτα απ’ το να ανοίξεις τον Τσελεμεντέ γιατί αυτό είναι πιο γρήγορο κι εύκολο. Κατά την ίδια λογική, προτιμάς να δεις το βίντεο της Μουτίδου ή του Mikeius ή του Ponzi που σχολιάζει την επικαιρότητα απ’ το να δεις ειδήσεις. Είναι ανέξοδο, εύπεπτο και προσιτό και δεν έχει χρονικούς περιορισμούς. Όποιο βίντεο θες διαθέσιμο 24/7. Εννοείται πως θα το επιλέξεις.

Ο λόγος όμως που ένα κανάλι έχει μεγαλύτερη θέαση από ένα άλλο είναι γιατί με κάποια κανάλια (και τους ανθρώπους πίσω απ’ αυτά) αποκτούμε μεγαλύτερη ταύτιση. Πιστεύουμε την αλήθεια αυτού του youtuber έναντι του άλλου, γιατί με αυτού συνάδει κι η δική μας γνώμη. Στηρίζουμε με την εγγραφή μας στο κανάλι του γιατί θέλουμε κι άλλο υλικό, θέλουμε να πει αυτός όσα εμείς σκεπτόμαστε κι ίσως είναι λίγο political incorrect να ομολογήσουμε, ίσως κιόλας να μη θέλουμε να πάρουμε θέση ανοιχτά προς αποφυγή αντιπαράθεσης.

Επιπλέον, βιώνουμε μια περίοδο όπου καταρρίπτουμε ως κοινωνία τα προβαλλόμενα απ’ την τηλεόραση και τα περιοδικά πρότυπα και πρόσωπα κι αναζητάμε νέα, φρέσκα, πιο αληθινά, πιο κοντά σ’ εμάς. Ίσως, λοιπόν, η μεγάλη επιτυχία των YouTubers να πηγάζει κι απ’ την ίδια μας την ανάγκη για κάτι διαφορετικό. Άλλωστε, όσο κι αν δε μας αρέσει ο όρος, είμαστε και λίγο επαναστάτες του πληκτρολογίου· πώς να μην έχουμε και τα ανάλογα πρόσωπα να μας εκπροσωπούν;