Σου είπα «μπράβο», μαμά;

Κοντεύουν τα γενέθλιά σου, μαμά. Κοντεύει η επέτειος της αρχής σου και μαζί μ’ αυτήν κι η πιθανότητα της δικής μου ύπαρξης. Ανοιξιάτικο παιδί, μικρή επανάσταση από μόνη σου, δε θα μπορούσες να μην ήσουν αντάρτης. Δε θα μπορούσες να είσαι τίποτα άλλο από αυτό που έγινες. Και τι όμορφα που εξελίχθηκες, μαμά. Πόσα πολλά κατάφερες με τα δυο σου χέρια. Όλα μόνη σου κι όλα καλά. Όλα μ’ αγάπη. Άλλοι είχαν πλάτες δικών τους να τους στηρίξουν στα δύσκολα κι εσύ είχες την περηφάνια σου και δυο πόδια γερά να σε βαστούν.

Λοιπόν, μπράβο σου, μαμά. Θα έπρεπε να στο λέω συχνότερα, θα έπρεπε να στο λέω καθημερινά. Θα έπρεπε εκεί ανάμεσα στα «σ’ αγαπώ» και τα αμέτρητα «ευχαριστώ» που σου έχω πει να ακούγονταν και μπόλικα «μπράβο». Άφθονα συγχαρητήρια, όσο άφθονα υπήρξαν τα χάδια σου. Πολλά· όσα και τα κανακέματά σου, όσα και τα φιλιά κι οι αγκαλιές σου που δε μου έλειψαν ποτέ. Ποτέ ως τώρα, δηλαδή.

Θα τα γιορτάσω εγώ τα γενέθλιά σου και για τις δυο μας, μη σκας. Το σώμα σου λείπει, μα εσύ θα είσαι εδώ. Θα είσαι πάντα μέσα μου. Θα σε έχω στις αναμνήσεις μου και στην καρδιά μου γιατί, κακά τα ψέματα, άνθρωποι σαν εσένα δε χάνονται, δε σβήνουν, δε φεύγουν. Είναι πάντα κοντά μας γιατί μας διαμόρφωσαν. Μας επηρέασαν, μας άλλαξαν. Αν δεν ήσουν μάνα μου, θα ήσουν η καλύτερή μου φίλη. Κι ίσως αν ήσουν φίλη μου να σου συγχωρούσα περισσότερα ή να είχα λιγότερες απαιτήσεις.

Πόσο αλαζονικά είμαστε εμείς τα παιδιά, μαμά. Πόσες απαιτήσεις έχουμε; Πόσο κουραστικό για σένα να παλεύεις να τις συναντάς κάθε μέρα. Τα θεωρούμε όλα τόσο αυτονόητα ενώ δεν είναι. Απαιτούμε καθημερινά απ’ τους γονείς μας πράγματα. Ξεκινάμε απ’ τα απλά όπως το να βρούμε φαγητό έτοιμο, φρεσκομαγειρεμένο και καθαρά ρούχα και με την πάροδο του χρόνου απαιτούμε οικονομική στήριξη κατά τις σπουδές μας, δίπλωμα αυτοκινήτου μέχρι και το ίδιο το αυτοκίνητο. Πόσο εγωιστικά φερόμαστε εν αγνοία μας και πόσο μεγαλόκαρδα μας αποδέχεστε γι’ αυτό.

Δε σε ενδιέφερε ποτέ τι θα στερηθείς ή τι παραπάνω θα χρειαστεί να κάνεις για να είναι η οικογένειά σου ευτυχισμένη. Ο ύπνος έγινε πολυτέλεια και το τρέξιμο συνήθεια. Όση κι αν ήταν η κούρασή σου, όμως, δε θυμάμαι να ζήτησα ποτέ παγωτό και να μην έτρεξες να μου το φέρεις απ’ το ψιλικατζίδικο. Κι είναι αυτά τα μικροπράγματα που γυρνάς πίσω και βλέπεις με νοσταλγία κι έπειτα αντιλαμβάνεσαι όλη την εικόνα. Πόσα πολλά έκανες για μας, βρε μαμά. Ήσουν ο δικός μας υπερήρωας. Με εκείνη την τσάντα που είχε τα πάντα σαν το μαγικό βαλιτσάκι του Σπορτς Μπίλι, με εκείνη την ικανότητα να με ακούς από μακριά όποτε σε είχα ανάγκη, λες και είχες την υπερακοή του Σούπερμαν κι αυτή την ταχύτητα του Φλάς Γκόρντον ώστε να κάνεις τα πάντα στο άψε σβήσε! Λοιπόν, μπράβο, μαμά.

Σ’ αυτούς που φεύγουν δε λες «χρόνια πολλά». Μπορείς, όμως, να πεις πολλά κι ας είναι ερήμην τους. Κι αυτό μου τη δίνει, ρε μαμά. Θέλω τόσο πολύ να έρθεις να τους πεις να σκάσουν γιατί σε ζάλισαν και να πάμε να πιούμε μπίρες κι ας μη σου πω «χρόνια πολλά». Έτσι κι αλλιώς, δε σε ένοιαζαν αυτά και γι’ αυτό σε γούσταρα τόσο. «Αυτά είναι μαλακίες», έλεγες, έτσι αθυρόστομα όπως πάντα κι ας φώναζα με δυσανασχέτηση «αμάν, ρε μαμά»! Και «μπράβο» να σου έλεγαν το ίδιο θ’ απαντούσες. Δε σε ένοιαζαν τα λόγια έτσι κι αλλιώς κι είχες τόσο δίκιο.

Έστω και τώρα, όμως, θα στα πω γιατί εγώ έχω ανάγκη να το κάνω. Όχι γιατί δεν το έπραξα όσο σε είχα, αλλά γιατί δε σε είχα αρκετά για να στα πω τόσες πολλές φορές που να μπουχτίσω απ’ την ίδια μου την επανάληψη. Τα πήγες περίφημα, μαμά. Ήσουν εξαιρετική αν αναλογιστεί κανείς τις δυνατότητες που είχες. Δεν ήταν και πολλές, έτσι; Αλλά δεν πτοήθηκες. Συγχαρητήρια, λοιπόν. Για το πείσμα, την πυγμή, την αντοχή σου. Μπράβο σου, μαμά μου.

Φέτος, θα γινόσουν 64 μα βρήκες έναν –όχι και τόσο δόκιμο– τρόπο να μείνεις για πάντα 62. Δεν είναι κακή ηλικία, θα προτιμούσα όμως να φορτωνόσουν κι άλλα χρόνια. Έτσι κι αλλιώς, δε σε ένοιαζε η ηλικία σου. Τα χρόνια σου τα γλέντησες, τα κάπνισες, τα ήπιες, τα έζησες. Μόνο που στιγμές σαν κι αυτές, αναρωτιέμαι μωρέ, μαμά, ήταν τα χρόνια σου τόσο αξιέπαινα όσο ήσουν εσύ;