Το «παιδιά είναι» δικαιολογεί τα πάντα αλλά όχι για πάντα

Κάποια στιγμή στη ζωή μας, ίσως φέρουμε στον κόσμο ένα παιδί. Μπορεί επειδή έτυχε, μπορεί επειδή το επιδιώξαμε, ίσως γιατί έτσι μας είπαν ότι πρέπει να κάνουμε για να είμαστε ευτυχισμένοι. Στα χέρια μας όμως, θα έχουμε κάτι εύπλαστο και εύθραυστο. Δε θα επηρέαζε η απόφασή μας το μεγαλύτερο σύνολο; Τα παιδιά μας θα είναι οι αυριανοί ενήλικες. Θα είναι η επόμενη γενιά που θα αποφασίζει και σε ρωτάω στα ίσια, θες να είναι (βίαιοι) κοινωνιοπαθείς και εν δυνάμει επικίνδυνοι;

Αν δε θες, τότε μη δικαιολογείς κάθε ασυνείδητη πράξη τους λέγοντας «παιδιά είναι». Μην κάνεις τα στραβά μάτια όταν βλάπτουν κάποιον άλλο -είτε είναι άλλος άνθρωπος, είτε είναι ζώο. Δώσε τους όρια μαζί με τις ελευθερίες τους και μάθε τα να αγαπούν. Μάθε τα να προστατεύουν εκείνους στην ανάγκη, να είναι φιλεύσπλαχνα, να μείνουν ευαίσθητα. Δε θα είσαι τέλειος ως γονιός και κανείς δε θα σου ζητήσει να είσαι. Το να τους μάθεις όμως να αγαπούν δεν είναι δα και τόσο δύσκολο.

Θέλω να πω, τα παιδιά είναι φτιαγμένα να αγαπούν. Είναι σαν να έρχονται με τις εργοστασιακές τους ρυθμίσεις να προσανατολίζονται στην αγάπη και την τρυφερότητα. Δε χρειάζεται να κάνεις παπάδες. Αρκεί να διατηρήσεις την πηγαία καλοσύνη τους και να τα επιβραβεύεις γι’ αυτήν. Η βασικότερή σου μάχη στην ανατροφή τους είναι να αποτελείς ένα καλό παράδειγμα προς μίμηση κρατώντας τα μακριά από τις δικές σου εμπάθειες. Άμα δεν μπορείς να το κάνεις αυτό σε ένα σεβαστό βαθμό τότε κακώς έγινες γονιός και θα έπρεπε να το ξέρεις.

Δεν έχει τόση σημασία αν θα βρίσεις, αν θα πιεις ένα ποτηράκι παραπάνω ή αν θα καπνίσεις μπροστά τους, εφόσον τους εξηγήσεις πως αυτό που κάνεις δεν είναι σωστό και τα βοηθήσεις να καταλάβουν γιατί, ώστε να μην παραδειγματιστούν. Έχει όμως μεγάλη σημασία το να είσαι ένας καλός άνθρωπος γεμάτος αγάπη. Έχει σημασία το να μπορείς να παραβλέψεις τις αδυναμίες σου και να τους μάθεις να είναι καλύτεροι άνθρωποι από σένα. Έχει αντίκτυπο να σε δουν να κάνεις μεγαλόψυχες πράξεις όπως να περιθάλψεις ένα αδέσποτο, να προσφέρεις τρόφιμα και ρούχα σε κάποιον που τα έχει ανάγκη.

Αυτές οι μικρές ή και μεγάλες πράξεις καλοσύνης που σήμερα θα τους δείξουμε θα τα διαμορφώσουν και θα συμβάλουν στην διάπλαση ενός ευσυνείδητου ενήλικα. Άμα τα μάθουμε τώρα να συμπονούν, να μην διαχωρίζουν και να μην επιτίθενται λεκτικώς ή σωματικώς σε άλλους τότε θα έχουμε φτιάξει ένα καλύτερο κοινωνικό πλαίσιο για όλους μας. Τότε μόνο δε θα διαβάζουμε στις ειδήσεις για εφήβους που σκοτώνουν συμμαθητές τους, ούτε θα βλέπουμε βίντεο με ανηλίκους να βασανίζουν ζώα. Τότε τα παιδιά μας θα είναι όντως παιδιά.

Η γιαγιά μου ήταν απλός άνθρωπος, του χωριού. Θυμάμαι έντονα όταν οι άλλοι συζητούσαν τι θα γίνω όταν μεγαλώσω να κουνά το κεφάλι της και να λέει «καλός άνθρωπος να γίνει». Όσο απλοϊκό κι αν μοιάζει, ίσως αυτό να είναι το πιο σημαντικό. Μπορείς να εξειδικευτείς σ’ όποιο επάγγελμα θες, μπορείς να είσαι καλός ή μέτριος στη δουλειά σου, ακόμα και κακός. Οφείλεις όμως να είσαι άνθρωπος και μάλιστα καλός. Να έχεις, δηλαδή, μια συνείδηση που δε θα σου αφήνει περιθώρια να βλάψεις τους άλλους.

Μπορεί να «μην είμαι μάνα και να μην ξέρω από αυτά» αλλά είναι δεδομένο πως η βία φέρνει βία. Είναι σχεδόν βέβαιο πως για να έχουμε ένα παιδί με προβληματική συμπεριφορά κάτι έχει γίνει λάθος. Μπορεί από τους γονείς και τους συγγενείς, μπορεί από τον περίγυρο, όμως κάτι πήγε στραβά. Με το να δικαιολογούμαστε λέγοντας «έλα μωρέ, παιδιά είναι» σημαίνει πως η δική μας συνείδηση είναι τόσο χαλαρή που δε νιώθουμε τύψεις ή φόβο αν αύριο το δικό μας παιδί σκοτώσει το παιδί κάποιου άλλου.

Κι αν η σκέψη του πιθανού φόνου ίσως κάποιους τους τρομάζει γιατί πρόκειται για το πιο ειδεχθές έγκλημα, δεν αντιδρούν όλοι το ίδιο γνωρίζοντας πως το παιδί τους θα διαπομπεύσει κάποιο άλλο. Ενίοτε υπερηφανεύονται κιόλας για τον «δυναμισμό» ή την «εξυπνάδα» του δικού τους παιδιού. Μεταλαμπαδεύουν τα δικά τους συμπλέγματα κατωτερότητας σε έναν άγραφο πίνακα και τον οπλίζουν με μνησικακία προσπαθώντας να νιώσουν οι ίδιοι καλύτερα για τους εαυτούς τους. Λες και τα παιδιά τους είναι η εκδίκησή τους απέναντι στην όποια αδικία (ίσως) βίωσαν ή βιώνουν.

Συγχωρέστε με μα πιστεύω βαθιά πως αν υπάρχει αλάνθαστος τρόπος να μεγαλώσεις ένα πλάσμα, ζώο ή παιδί, είναι αυτός της αγάπης. Της συνολικής αγάπης που ξεπερνά το τομάρι μας. Εκείνος που σε μαθαίνει να αγαπάς όλη την πλάση. Τα ζώα, την φύση, τους άλλους ανθρώπους. Τα παιδιά που μοιάζουν με εμάς αλλά κι εκείνα που διαφέρουν. Τους νέους, τους γέρους, εκείνους που σε σύγκριση με εμάς υπερτερούν αλλά κι αυτούς που υστερούν σε κάτι. Ίσως για κάποιους να φαντάζει πολύ ρομαντικό ή και ουτοπικό, αλλά ακόμα κι έτσι, είναι ένας τρόπος να βελτιώσουμε την κοινωνία μας.

Ας πάψουμε να κάνουμε τα παιδιά μας άρματα τις δικής μας οργής κι ας μην κρυβόμαστε πίσω απ’ το δάχτυλό μας. Ο σπουδαιότερος ρόλος ενός γονιού είναι να πλάσει τη συνείδηση του παιδιού του κι αυτό δε θα γίνει με μια εύκαμπτη σωφροσύνη μήτε με βία ή μισαλλοδοξία. Θέλει αγάπη, καλοσύνη, ευγένεια και σεβασμό· ακριβώς αυτά στα οποία σήμερα υστερούμε.