Το πιο σημαντικό στα δώρα είναι ο αποστολέας τους

Θυμάσαι τότε που ήμασταν παιδιά; Τότε τα δώρα μας στους δικούς μας δεν ήταν τίποτα άλλο παρά μερικές ζωγραφιές και κάποιες χειροτεχνίες. Μπορεί τα δημιουργήματά μας να έμοιαζαν με εκτρώματα, μπορεί στην καλύτερη να το έλεγαν «αφηρημένη τέχνη» –για να μη μας πικράνουν–, όμως οι δικοί μας άνθρωποι τα κόλλησαν περήφανα στο ψυγείο, τα φύλαξαν ευλαβικά σε ένα συρτάρι ή διακόσμησαν όλο καμάρι μ’ αυτά το χώρο εργασίας τους. Όχι απαραιτήτως γιατί ήταν χαζομπαμπάδες ή χαζοθείες, αλλά γιατί συγκινούνταν από αυτά.

Πιθανότατα να μην ήμασταν μικροί Πικάσο, όμως στα μάτια των ανθρώπων μας αυτές οι χειροτεχνίες ήταν τα πιο όμορφα δώρα. Ήταν μοναδικά γιατί δόθηκαν από καρδιάς. Γιατί πίσω απ’ τα δυο χέρια που εκτείνονταν για να δώσουν, υπήρχε μια άδολη προσφορά. Υπήρχε ένα αγαπημένο τους πρόσωπο που απολάμβανε και χαιρόταν την ίδια την προσφορά του.

Ως ενήλικες τα δώρα που κάνουμε δε γίνονται με την ίδια χαρά. Τα δώρα μεταξύ ενηλίκων μετατρέπονται σε υποχρεώσεις. Ενίοτε τα βλέπουμε σαν αναγκαίο κακό στις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Μπορεί να ‘ναι τέτοια η οικονομική μας κατάσταση που το να κάνουμε ένα δώρο σε κάποιον να αποτελεί έξοδο πράγματι, όμως δε χρειάζεται να ‘ναι έτσι. Τα δώρα δε χρειάζεται να ‘ναι ακριβά. Δεν είναι απαραίτητο να είναι καν χρηστικά. Το μόνο που χρειάζεται να είναι, είναι προσφορά αγάπης.

Ίσως αυτή να είναι κι η ουσία ενός δώρου. Το να δίνεις κάτι με χαρά, αγωνιώντας να δεις εκείνο το χαμόγελο στο πρόσωπο του ανθρώπου που το λαμβάνει. Αγωνιώντας να δεις στον παραλήπτη του δώρου σου αυτό το συναίσθημα που σου ξυπνάει η ίδια του η ύπαρξη. Ξεχνάμε πως το δώρο αυτό καθαυτό δεν είναι παρά ένα άψυχο αντικείμενο. Αυτό που θα το κάνει ξεχωριστό είναι η θύμηση εκείνου απ’ τον οποίο προήλθε κι όλη η αγάπη που αυτός του εμφύσησε.

Δεν είναι τα αντικείμενα που δωρίστηκαν σημαντικά, αλλά οι άνθρωποι πίσω απ’ αυτά. Είναι οι σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, είναι τα ευγενή αισθήματα που τρέφουμε ο ένας για τον άλλο. Ό,τι κι αν λάβουμε από χέρι που δεν εκτιμάμε, γρήγορα θα γίνει ευτελές για εμάς. Αντίθετα, και το πιο απλό αντικείμενο εφόσον έρθει από κάποιον που ξέρουμε ότι μας αγαπά ή έστω ότι μας το πρόσφερε με την καρδιά του, θα ‘χει για μας μεγάλη αξία.

Δεν έχει, λοιπόν, τόση σημασία η αξία του αντικειμένου, γι’ αυτό πρέπει να ελαφρύνουμε τις συνειδήσεις μας κατά την αναζήτηση ενός δώρου για κάποιον αγαπημένο. Δεν έχει και τόσο νόημα να υπολογίζουμε πόσα μπορεί να ‘χει δαπανήσει κάποιος για μας ή να κοστολογούμε την αξία του στη ζωή μας ώστε να του πάρουμε κάτι ανάλογο. Σίγουρα αυτό το κάνουμε από ευγνωμοσύνη κι απ’ την ίδια μας την ανάγκη για ανταπόδοση, όμως τα δώρα δεν είναι αντίβαρο σε μια ζυγαριά του ποιος έκανε τι.

Τα δώρα είναι μονάχα ευγενικές χειρονομίες. Σύμβολα αγάπης, φιλίας, ευγνωμοσύνης ή όπως μ’ αρέσει να τα αποκαλώ «μικρά “σ’ αγαπώ” που πήραν σάρκα». Ας μη σπαταλήσουμε χρόνο αναζητώντας το τέλειο δώρο, ας μη δαπανήσουμε ό,τι έχουμε αγοράζοντας με καταναλωτική μανία. Ας αφιερώσουμε καλύτερα την ενέργειά μας περνώντας άφθονο ποιοτικό χρόνο με τους ανθρώπους μας. Εξάλλου, τα καλύτερα δώρα δεν κρύβονται σε κάποιο κατάστημα περιμένοντας να αγοραστούν, τα καλύτερα δώρα μας έχουν όνομα κι ανθρώπινη υπόσταση. Είναι ο αδερφός μας, η μάνα μας, ο καλύτερός μας φίλος. Είναι όλοι εκείνοι που βρίσκονται πλάι μας.

Ως παιδιά δίναμε ό,τι είχαμε: ένα χαρτί με χρώματα και μπόλικη αγάπη. Σίγουρα η ίδια αναλογία στους ενήλικες θα ήταν αστεία –εκτός κι αν εξελιχθήκαμε σε σύγχρονους Μποτιτσέλι ή Ελ Γκρέκο–, όμως μια κάρτα ευχών μπορεί να χωρέσει πολλά περισσότερα απ’ το δώρο που συνοδεύει. Μπορεί να χωρέσει περισσότερη αγάπη, περισσότερη ουσία. Ίσως ένα δώρο που ‘χει και μια δική μας πινελιά να ‘ναι αυτό που ψάχνουμε. Ένα συμβολικό δώρο βασισμένο σε κάποιο εσωτερικό μας αστείο, μια κορνίζα με μία φωτογραφία μας από μία ευτυχισμένη στιγμή. Σημασία έχει να προκαλέσει συναισθήματα χαράς και στοργής, όχι υποχρέωση.

Ας ξεφύγουμε απ’ το πλαίσιο της ενηλικίωσης κι ας προσφέρουμε πάλι σαν παιδιά. Ό,τι έχουμε είναι αρκετό, εφόσον το δίνουμε με την καρδιά μας. Ας απλώσουμε τα χέρια μας να δώσουμε κάτι μικρό με μεγάλο αντίκτυπο κι ας αγκαλιαστούμε. Εμείς είμαστε τα δώρα τους, ακριβώς όπως είναι κι εκείνοι τα δικά μας.