«Τόσα χρόνια παντρεμένοι κι ένα παιδί δεν έχουν οι καημένοι»

«Τόσα χρόνια παντρεμένοι κι ένα παιδί δεν έχουν οι καημένοι».

Μοιάζει συμπονετικό στην πρώτη ανάγνωση αλλά δεν είναι. Είναι ένας τρόπος να πει κανείς ότι οικτίρει ένα άτεκνο ζευγάρι καθώς -από τη σκοπιά πάντα του ομιλούντος- έχει αποτύχει να είναι ευτυχισμένο. Το απόσταγμα αυτής της τοποθέτησης δεν είναι άλλο από την κάπως κοινή και διαδεδομένη αντίληψη ότι ο μόνος λόγος να υπάρχει ένα ζευγάρι είναι η δυνητική τεκνοποίηση, η οποία μάλιστα εκτός από αυτοσκοπός είναι και μονόδρομος για την κατάκτηση της ευτυχίας.

Για μένα αυτές οι εκφράσεις έχουν μια και μόνη απάντηση: «Ήθελαν οι ίδιοι παιδιά ή τα ήθελες εσύ για εκείνους;». Στις περισσότερες ανταπαντήσεις αντιλαμβάνεσαι πως δεν πρόκειται για τίποτα άλλο παρά προσωπική προσδοκία -ενίοτε κι απαίτηση- κάποιου εκτός του ζεύγους. Μπορεί να είναι η μάνα, η θεία, η ξαδέρφη, ο πεθερός, ένας γνωστός, ο μανάβης, ο γείτονας. Οποιοσδήποτε, εκτός από το ίδιο το ζευγάρι, που απλώς προσπαθεί -πότε συγκαλυμμένα και πότε ανοιχτά- να επιβάλλει τη δική του πεποίθηση στο θέμα της τεκνοποίησης.

Σαν κοινωνία ακόμα και σήμερα διαιωνίζουμε την αντίληψη του ημιτελούς όταν βλέπουμε ένα ζευγάρι χωρίς παιδιά. Περιμένουμε μια συνέχεια, λες και είναι τα ζευγάρια οικοδομή στα μπετά, που μόνο όταν έρθει το νέο μέλος θα τυγχάνει μιας κάποιας αναγνώρισης και θα θεωρείται επιτέλους «ολοκληρωμένη κατασκευή». Είναι όμως έτσι και για τα ίδια τα άτεκνα ζευγάρια, δηλαδή νιώθουν κι εκείνοι μη ολοκληρωμένοι; Μήπως καταλήγουν έπειτα από πολλές κοινωνικές πιέσεις να αισθάνονται κι οι ίδιοι ελλιπείς;

Ειλικρινά, δεν μπορώ να απαντήσω για όλα τα ζευγάρια που δεν έχουν παιδιά κι αν το έκανα θα μας τσουβάλιαζα κι εγώ όπως η πλειοψηφία του κοινωνικού μας περίγυρου. Θα πω όμως το εξής που βρίσκει εφαρμογή σε κάθε άνθρωπο άσχετα με το αν είναι με κάποιον ή μόνος του: Η ευτυχία δεν έχει μια και μόνο συνταγή, ούτε είναι μονόδρομος. Κάθε ένας από εμάς έχει διαφορετικές αντιλήψεις, ανάγκες, στόχους, άλλα ενδιαφέροντα και γούστα. Κι εμένα μ’ αρέσει η πίτσα με ανανά αλλά δε θα αναγκάσω κανέναν να την φάει. Γιατί λοιπόν να με πιέσει κάποιος να κάνω παιδί αν δεν το επιθυμώ;

Πολλές φορές θυμώνω όταν με ρωτάνε πότε θα κάνουμε παιδί με τον σύντροφό μου. Θυμώνω γιατί από τη μία σκέφτομαι πως εγώ δε θέλω κάτι τέτοιο -τουλάχιστον όχι στην παρούσα φάση- και με ενοχλεί να μου ασκείται οποιαδήποτε πίεση, κι απ’ την άλλη φουρκίζομαι με την ελευθερία που παίρνει κανείς με το έτσι θέλω να επεμβαίνει στα προσωπικά σου αδιαφορώντας ότι ίσως πληγώσει κάποιον πολύ βαθιά. Εγώ δεν έχω παιδί από επιλογή όμως ίσως κάποιο άλλο ζευγάρι να μην έχει παιδί λόγω συνθηκών και αυτό είναι μια δυσάρεστη κατάσταση από μόνη της. Δεν υποχρεούται κάποιος που δεν έχει παιδί να αναλύσει τις συνθήκες που έχουν συντελέσει σ’ αυτό μήτε και να αισθανθεί πως υστερεί σε σχέση με τους άλλους με κάποιον τρόπο.

Στην πραγματικότητα, όλοι υστερούμε μπροστά στα αλλότρια πρότυπα και τις μυριάδες προσδοκίες του περίγυρου και την ίδια στιγμή είμαστε ολοκληρωμένοι και επαρκέστατοι για τα δικά μας θέλω. Σε αυτήν τη λογική, πρέπει να αποδεχθούμε ότι ένα ζευγάρι που δεν επιθυμεί να έχει παιδιά και παραμένει άτεκνο μπορεί να είναι όντως ευτυχισμένο και να μην αμφισβητούμε ούτε την επιλογή τους, ούτε και την ευτυχία τους. Αρχικά, δε χρειάζεται να αποδείξουν τίποτα και σε κανέναν, κατά δεύτερον οφείλουμε να εμπιστευτούμε την κρίση τους και το ότι οι ίδιοι είναι ικανοί να ορίσουν τον δικό τους δρόμο για την ευτυχία τους.

Αν ακόμα δυσκολεύεται να το δεχτεί κανείς, ας μιλήσουμε λίγο με μελέτες και στοιχεία έρευνας. Το Open University της Βρετανίας διεξήγαγε μια έρευνα με περισσότερους από 5.000 συμμετέχοντες από όλες τις ηλικίες, κοινωνικά στρώματα και σεξουαλικό προσανατολισμό αναφορικά με το πόσο ευτυχισμένα είναι τα ζευγάρια στη σχέση τους. Αυτό που συμπέραναν είναι ότι τα άτεκνα ζευγάρια είναι πιο ικανοποιημένα από τη σχέση τους και αισθάνονται ότι λαμβάνουν μεγαλύτερη αναγνώριση σ’ αυτή. Επιπλέον, αυτά τα ζευγάρια έχουν πιο ευτυχισμένους γάμους. Όπως επεξηγεί ο  Dr Jacqui Gabb, υπεύθυνος της έρευνας, στο BBC Radio αυτό συμβαίνει γιατί όταν τα ζευγάρια αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στα γονικά τους καθήκοντα, τείνουν να έχουν λιγότερο χρόνο για τη μεταξύ τους σχέση.

Εντάξει, μην πέσετε να με φάτε μετά απ’ αυτό! Δε λέει κανείς ότι τα παιδιά γενικά φέρνουν τη δυστυχία και χαλάνε τη σχέση. Είναι όμως αδιαμφισβήτητο ότι με τον ερχομό ενός παιδιού οι προτεραιότητες αλλάζουν και χρειάζεται να βρεθεί μια νέα ισορροπία στο καινούριο «οικογενειακό σχήμα». Κάποιοι, λοιπόν, δεν είναι διατεθειμένοι για κάτι τέτοιο και ακόμα κι αν μοιάζει εγωιστικό, δεν είναι. Πολλές φορές τα ζευγάρια που επιλέγουν να παραμείνουν άτεκνα είναι πολύ συνειδητοποιημένα και ιδιαίτερα υπεύθυνα. Δεν κάνουν παιδιά όχι γιατί δεν τους αρέσουν απαραιτήτως αλλά γιατί αντιλαμβάνονται τη δυσκολία του να είσαι γονιός, κρίνουν ότι ίσως να μην τους ταιριάζει ή δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν σε έναν τέτοιο ρόλο.

Δεν ξέρω πώς το βλέπετε εσείς αλλά από τη δική μου σκοπιά αυτό είναι πιο έντιμο απέναντι σε κάθε αγέννητο παιδί. Απ’ το να το φέρουν στον κόσμο εμπίπτοντας στις κοινωνικές πιέσεις και να το παραμελούν ή να το κάνουν να νιώθει βάρος στα σχέδιά τους, το βέλτιστο για το ίδιο το παιδί είναι να μην το κάνουν καθόλου. Δε λέω να γίνουν οι ψυχολόγοι κλέφτες, αλλά να υπάρχει μια ρεαλιστική και ειλικρινής προσέγγιση στις απαιτήσεις του ρόλου. Αν κρίνει κανείς πως είναι καλύτερα χωρίς παιδιά, τότε μάλλον έτσι είναι.

Καταλαβαίνω ότι είναι δύσκολο να σπάσει κανείς το απόστημα και να αποδεχθεί ότι και τα άτεκνα ζευγάρια μπορούν και είναι ευτυχισμένα. Ότι περνάνε καλά μόνο οι δυο τους, κάνοντας αυτά που τους ευχαριστούν και γεμίζουν τις ψυχές τους. Είναι δύσκολο ειδικά για εκείνους που δεν τόλμησαν να φανταστούν και να επιδιώξουν μια άλλη μορφή ευτυχίας ή που υποτάχθηκαν στην κοινωνική επιταγή της τεκνοποίησης χωρίς καν να την συνεκτιμήσουν και να αποτελεί εκούσια επιλογή. Όμως, ίσως αυτός να είναι και ο λόγος τόσων αποτυχημένων γάμων και τόσων ανικανοποίητων ανθρώπων.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!