Γιατί μας επηρεάζουν ψυχολογικά τα καιρικά φαινόμενα;

Στο όνομα των κινημάτων που επιτάσσουν οι εκάστοτε καιροί έχουμε την τάση οι άνθρωποι να εντασσόμαστε σε μόδες, ρεύματα και οργανώσεις απλά και μόνο για να ανήκουμε κάπου που «φοριέται πολύ» ελπίζοντας ότι έτσι διώχνουμε από πάνω μας τη ρετσινιά του αναίσθητου, του αδιάφορου και του ζαμανφουτιστή.

Θέλουμε να αποδείξουμε, κυρίως στους άλλους, πως νοιαζόμαστε για το κοινό καλό και αγόγγυστα ξεκινάμε να πρεσβεύουμε κάτι για το οποίο, τις περισσότερες φορές, δεν είμαστε σε θέση να υποστηρίξουμε ούτε καν στα λόγια πόσο μάλλον με πράξεις. Μάλιστα οι περισσότεροι το κάνουμε με τόση μεγάλη επιτυχία μέχρι τη στιγμή που θίγονται οι ρουτίνες μας, τα συμφέροντά μας και οι συνήθειές μας.

Ένα, τέτοιο, μεγάλο κεφάλαιο είναι κι αυτό του περιβάλλοντος. Εκείνης της έρμης της φύσης που την έχουμε στο «φτύσιμο» αλλά και τόσο πολύ ανησυχούμε για το τι κόσμο θα αφήσουμε στα παιδιά μας. Πριν τριάντα χρόνια έμοιαζε επιστημονική φαντασία να χωρίζουμε το χαρτί από το πλαστικό και το αλουμίνιο και σήμερα, ευτυχώς, ακούμε μικρά παιδιά να μαλώνουν τους γονείς τους όταν δεν τα ανακυκλώνουν. Και στα λόγια είμαστε όλοι πάρα πολύ καλοί. Αλλά επί του πρακτέου; Πόσοι από εμάς ανακυκλώνουμε συνειδητά; Πόσοι θα κάνουμε φασαρία στον παππού μας , στον πατέρα μας ή σε οποιονδήποτε συνάνθρωπο όταν τον δούμε να ανοίγει περήφανα το παράθυρο του αυτοκινήτου και να αδειάζει το τασάκι -εν κινήσει πάντα· για μη χαλάσει η μαγιά- στον αέρα γιατί βαρέθηκε να πάρει μια σακούλα και να μαζέψει ό,τι παλιοσκούπιδο υπήρχε εκεί μέσα με σκοπό στον επόμενο κάδο να την πετάξει;

Όλοι μιλάμε για την τρύπα του όζοντος που ανοιγοκλείνει, για τις βλαβερές ακτίνες του ήλιου, αναθεματίζουμε τα πλαστικά και σίγουρα όλοι θυμόμαστε τον πελεκάνο να μας συμβουλεύει να τα απομακρύνουμε από θάλασσες και ακτές. Ακόμα κι αρχηγοί κρατών τονίζουν τη σημαντικότητα του να προστατεύσουμε το περιβάλλον και είναι οι ίδιοι άνθρωποι που ουσιαστικά δεν κάνουν τίποτα για να το προφυλάξουν από περαιτέρω μολύνσεις και καταστροφές αφού τα οικονομικά συμφέροντα είναι περισσότερα. Πυρκαγιές ξεκινάνε με το παραμικρό αεράκι και καταστρέφονται άλση, δάση και τροπικοί πνεύμονες οξυγόνου ανά τον πλανήτη με συνέπεια πλημμύρες και καταστροφές περιουσιών χωρίς όμως ποτέ να έχει ακουστεί ποιος, πού, πότε και γιατί.

Αυτό που αδυνατούμε να αντιληφθούμε και που πολλές φορές το υποβιβάζουμε κιόλας είναι πως όλοι είμαστε μέρος της φύσης. Ο καθένας από εμάς αποτελεί ένα ιδιαίτερο ξεχωριστό κομμάτι αυτού του τεράστιου -και τόσο όμορφου- παζλ αλλά και όλοι μαζί αποτελούμε το μοναδικό είδος που μπορεί να βοηθήσει το περιβάλλον να ξαναβρεί τη συνοχή του και την ιδιαιτερότητά του. Ποιος δε θα παραδεχτεί ότι μια πανσέληνος τον επηρεάζει; Αστρονομικά μιλώντας και πέρα από αστρολογίες και ζώδια. Γιατί οι βροχερές μέρες βγάζουν μια μελαγχολία ενώ οι ηλιόλουστες μας γεμίζουν αισιοδοξία; Πέρα από θρησκείες και πιστεύω δεν υπάρχει άνθρωπος που δε θα παραδεχτεί ότι κάποιο καιρικό φαινόμενο τον αφήνει ανεπηρέαστο. Ναι, είναι διαφορετικό για τον καθένα αλλά επηρεάζει θέλοντας και μη.

Ένας καιρός που έχει ως βάση του την ηλιοφάνεια είναι επιστημονικώς αποδεδειγμένο ότι βοηθάει ένα άτομο να καταπολεμήσει την κατάθλιψη, πράγμα στο οποίο συμβάλλουν οι υψηλές θερμοκρασίες ενός τροπικού ή εύκρατου κλίματος για παράδειγμα. Αντίστοιχα, εποχικά μιλώντας, η άνοιξη θεωρείται η εποχή της επώασης και της αναπαραγωγής, πράγμα το οποίο δε θα μπορούσε να αφήσει τον άνθρωπο εκτός, αφού κατά τους ανοιξιάτικους μήνες παρατηρείται αυξημένη διάθεση για φλερτ, κοινωνικοποίηση και οι ορμόνες κάνουν πάρτι. Κι εδώ γεννάται το ερώτημα. Αν ο ήλιος, η βροχή, τα άστρα, ο αέρας, είναι κομμάτι μας και βρισκόμαστε σε μια αέναη σύνδεση, τι θα συμβεί αν εμείς συνεχίσουμε να παρεμβαίνουμε μονομερώς στο πώς δρουν;

Η αλήθεια είναι πως μοιάζει με σχέση που ένας από τους δύο δρα παρεμβατικά κατά της προσωπικότητας του άλλου. Μάθαμε να λέμε πως δεδομένος δεν είναι κανείς και αναφερόμαστε πάντα σε ανθρώπους αλλά ξεχνάμε πόσο δεδομένη δεν είναι μια καλή σκιά, ένα φυσικό περιβάλλον που ζουν ευτυχισμένα μερικές δεκάδες αγριοκάτσικα και πόσο νόστιμα είναι τα άγρια μούρα που θα συναντήσουμε σε κάποια ανάβασή μας στο βουνό. Συνηθίσαμε να προσέχουμε μόνο τα δίποδα και αφήνουμε τα υπόλοιπα ζώα να ζουν στον αυτόματο έχοντας παρέμβει εμείς οι ίδιοι στον δικό τους χώρο με το έτσι θέλω και μάλιστα με καταστροφικές συνέπειες.

Ό,τι αφήνεις σε αφήνει λένε και εμείς με σιγουριά έχουμε εγκαταλείψει αυτά που μπορούν να μας δώσουν παραδείγματα προς μίμηση στο έλεός τους μένοντας μόνο στα λόγια οι περισσότεροι. Κανένας οργανισμός που δηλώνει ότι κάνει προσπάθειες να προστατεύσει το περιβάλλον δεν είναι ικανός να το κάνει όταν τα μέλη του δεν προσπαθούν ουσιαστικά γι’ αυτό. Κανείς δεν είπε ότι είναι εύκολο αλλά όλοι θα δούμε πως δεν είναι ακατόρθωτο όταν ο καθένας από τη μεριά του κάνει το ελάχιστο το οποίο μπορεί να γίνει παράδειγμα προς μίμηση από τον διπλανό του κι έτσι να μεγαλώσει σιγά-σιγά αυτή η αλυσίδα που θα παροπλίσει και θα προστατεύσει τη χλωρίδα και την πανίδα από ανθρώπινες βλαβερές παρεμβολές που ως σκοπό έχουν μόνο την προσωπική μας βολή και την οικονομική μας ευμάρεια.

Παίρνουμε ό,τι δίνουμε και η φύση με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα φέρει τις ισορροπίες εκεί που πρέπει όταν νιώσει να απειλείται. Καλό θα είναι, λοιπόν, να γίνουμε σύμμαχοί της γιατί αν ενεργούμε σαν εχθροί της θα πρέπει να είμαστε προετοιμασμένοι να δεχτούμε και τις ανάλογες συνέπειες.