Πολλές προκλήσεις αντιμετωπίζουμε όλοι μας κατά καιρούς -ή και καθημερινά- με κάποιες από αυτές να ξεχωρίζουν αφού είναι κομβικές και καθοριστικές για τη ζωή μας. Ιδιαίτερα εκείνες των διαπροσωπικών σχέσεων ξεχωρίζουν. Φάσεις και μεταβάσεις σε «επόμενα στάδια» όπου θέλοντας να πάμε τη ζωή μας ένα βήμα παρακάτω βρισκόμαστε μπροστά σε στροφές και κόμβους όπου το αν, τελικά, ακολουθούμε τον σωστό δρόμο έχει να κάνει με τον τρόπο που θα πάρουμε τις στροφές αλλά με και το ποιον έχουμε συνεπιβάτη για να διαβάζει τις ταμπέλες.
Μια τέτοια πρόκληση -κι ας μας επιτραπεί ο παραλληλισμός- είναι αυτή του γάμου. Της συνειδητής κοινής απόφασης μεταξύ δύο ανθρώπων που αποφάσισαν να συνταξιδεύουν για το υπόλοιπο της ζωής τους -ιδανικά- και έτσι καλούνται να ενώσουν τις ζωές τους με ό, τι αυτό συνεπάγεται, περιορίζοντας τον προσωπικό τους χωροχρόνο και έχοντας σαν κοινό παρανομαστή τα μεταξύ τους αμφίδρομα συναισθήματα. Ευάρεστες ψυχικές καταστάσεις που θέλουν τους εμπλεκόμενους για πάντα μαζί δίνοντάς τους τη δυνατότητα να γνωρίσουν την καλή και την άσχημή τους πλευρά. Γιατί αν πιστεύει κανείς ότι ένας γάμος περπατιέται σε δρόμο που έχει μόνο ροδοπέταλα μάλλον δεν έχει πάρει χαμπάρι τα αγκάθια που τον ματώνουν κρυφά ή φανερά. Και ειδικά εκείνα του πρώτου χρόνου, όπου όλα και όλοι είναι σε στάδιο προσαρμογής και σχεδόν τυφλής πορείας, πληγώνουν περισσότερο και χρίζουν ιδιαίτερης σημασίας και προσοχής.
Μπαίνοντας ένα ζευγάρι σ’ αυτό που λέμε «κοινή ζωή» έχει να προσαρμοστεί σε τροποποιήσεις και αλλαγές που αγγίζουν όλη τη μέχρι τότε κοσμοθεωρία του. Δεν έχει σημασία αν προϋπήρχε συγκατοίκηση ή όχι. Καθόλου δεν παίζει ρόλο αν γνωριζόντουσαν πολύ ή λίγο καιρό. Αλλάζουν τα δεδομένα με τον γάμο και σαφώς επηρεάζονται και τα ζητούμενα. Από το «αυτό ήταν, δε θα κάνω σεξ με άλλο άτομο ξανά» μέχρι το «πάρε απ’ τη μαμά σου τα κλειδιά του σπιτιού μας αγάπη μου» μεσολαβούν ώρες συζήτησης και αλληλοκατανόησης η οποία όμως έρχεται όταν οι εγωισμοί λαμβάνουν τον μικρότερο δυνατό χώρο.
Αν καταφέρουμε να αφαιρέσουμε από ένα νιόπαντρο ζευγάρι την ταμπέλα της ελαφρώς επιτακτικής και καταναγκαστικής αίσθησης του «μήνα του μέλιτος» όπου τους θέλουν μονίμως σε τρισευτυχισμένη κατάσταση θα διαπιστώσουμε πως εκτός από την επόμενη μέρα του γάμου όλες οι άλλες είναι μία διαρκής προσπάθεια να πορευτούν μαζί όσο πιο χώρια γίνεται αφού κανείς δε θέλει να αλλοτριωθεί η προσωπικότητά του και να γίνει κάποιος άλλος εξαιτίας κάποιου άλλου. Ιδιαίτερα τη μεγάλη μέρα είναι ζήτημα αν έχουν σκεφτεί την κοινή τους πορεία πάνω από δύο φορές αφού είναι προσηλωμένοι και συγκεντρωμένοι σε αυτό καθ’ αυτό το γεγονός. Τον γάμο.
Αλλά ο γάμος δεν καταφθάνει μόνο του απλά και μόνο επειδή πήγαμε στην εκκλησία, στο δημαρχείο ή στον συμβολαιογράφο. Είναι status quo κι έρχεται με ένα χαρτί όπου σου δείχνει φάτσα κάρτα ότι η απόφασή σου πήρε σάρκα και οστά. Δεσμευτήκατε και το τιμήσατε με την υπογραφή σας. Εκτός από τους δυο σας θα ενωθούν οι πραγματικότητες με τις προσδοκίες σας, θα αλλάξει η καθημερινότητά σας αυξάνοντας τις υποχρεώσεις προς εαυτών και τρίτους, θα αναμειχθούν δύο ξεχωριστά και πολλές φορές διαφορετικά οικογενειακά συστήματα, θα μειωθεί ο χρόνος που αφιέρωνε ο καθένας στον εαυτό του αλλά και η οικονομική συνένωση μπορεί να φέρει ρήξεις.
Θα έλεγε κανείς όμως ότι αφού πήραν την απόφαση θα έχουν βρει, τουλάχιστον, τον δρόμο της μεταξύ τους επικοινωνίας. Αν σκεφτεί βέβαια κάποιος το πριν -με τα ραντεβουδάκια όπου όλοι δείχνουμε τον καλύτερό μας εαυτό- και το συγκρίνει με το μετά και την απόλυτα φυσιολογική επιθυμία μας να απολαμβάνουμε την οικειότητα μέσα στο ίδιο σπίτι -με όσες ανάγκες ψυχολογικές ή και σωματικές συνεπάγεται αυτό- θα μπορέσει να αντιληφθεί πόσες αναπροσαρμογές πρέπει να γίνουν και από τις δυο πλευρές και πόσο η μεταξύ τους επικοινωνία βρίσκεται στα σπάργανα και στο στάδιο της, σχεδόν, τυφλής ιχνηλάτησης. Και η έλλειψη σωστής και εγωιστικής επικοινωνίας φέρνει πολλούς καβγάδες.
Η εστίαση στην καθημερινότητα και οι υποχρεώσεις δυσκολεύουν το ζευγάρι αφού αναγκάζεται να βάλει τη σχέση του σε στάδιο αναμονής. Εδώ τα πράγματα γίνονται ακόμη πιο δύσκολα κάποιες φορές αν ταυτόχρονα με τον γάμο έρθει κι ένα παιδί αφού θα τους αναγκάσει να στρέψουν την προσοχή τους σε ένα πλάσμα που λατρεύουν και οι δύο περισσότερο από την ίδια τους τη ζωή αλλά δε θα έχουν προλάβει, ακόμη, να αποδεχθούν πλήρως ο ένας τον άλλον. Ακόμη κι αν όλα πηγαίνουν ρολόι και κανένας από τους παραπάνω λόγους δεν έχει φέρει καβγάδες -το οποίο κι ευχόμαστε- η έλευση ενός παιδιού ταρακουνάει τα νερά και χάνεται το έδαφος κάτω από τα πόδια τους μόλις συνειδητοποιήσουν ότι δεν είναι ο ένας για τον άλλον το κέντρο του κόσμου αλλά ότι το παιδί μονοπωλεί τον περισσότερό τους χρόνο. Και η επαναφορά στην πραγματικότητα -διότι περί ανασφαλειών ο λόγος- θέλει χρόνο και υπομονή.
Σε μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Personality and Social Psycology βρέθηκε ότι το 70% των ζευγαριών που έφεραν στον κόσμο ένα παιδί τον πρώτο χρόνο γάμου παρουσίασαν μείωση της ικανοποίησης που έπαιρναν από αυτόν αλλά και της σταθερότητας που έπρεπε να υπάρχει με αποτέλεσμα να οδηγηθούν πιο εύκολα σε ένα διαζύγιο. Αλλά και πιο μικρά πράγματα μπορεί να γίνουν αφορμή για καβγάδες τον πρώτο χρόνο όπως η υπερβολική τάξη ή αταξία, η έλλειψη ρομαντισμού που ακολουθεί την οικειότητα κάποιες φορές και το γεγονός πως αφού παντρεύτηκαν θεωρούνται δεδομένοι και δεν μπορούν να ξε-παντρευτούν.
Ναι, ο πρώτος χρόνος είναι ζόρικος αλλά αν η επιλογή μας ήταν η σωστή όσες ρήξεις και όσοι καβγάδες και αν γίνουν το «για πάντα μαζί» μπορεί να γίνει αληθινό. Και καμία σχέση δεν θα έχουν αυτοί οι δύο άνθρωποι πέντε-δέκα χρόνια μετά. Αρκεί να θυμούνται τους λόγους για τους οποίους παντρεύτηκαν κι αν είναι από καρδιάς και όχι από μυαλού όλα θα πάνε καλά! Και στα δικά σας οι λεύτεροι.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου