Το να έχεις μνήμη ελέφαντα δεν είναι πάντα δώρο

Αυτή η ζωή έχει ένα σωρό διλήμματα τα οποία καλούμαστε να διερευνήσουμε και να πάρουμε αποφάσεις για το πώς θα συνεχίσουμε να πορευόμαστε. Σε κάποια μπορούμε να επέμβουμε και να ενεργήσουμε ανάλογα με την τελική έκβαση που επιθυμούμε κι υπάρχουν κι εκείνα που ό,τι κι αν κάνουμε, το δίλημμα παραμένει. Ένα από αυτά -που δεν μπορούμε να κάνουμε και πολλά πράγματα- είναι το αν θα έχουμε μνήμη χρυσόψαρου ή ελέφαντα. Το συμπαθέστατο ψαράκι δε θυμάται και πολλά-πολλά, ενώ ο αγαπητός κι αγαθός γίγαντας του ζωικού βασιλείου θέλει δε θέλει θα θυμάται τα πάντα και για πάντα.

Αν ανήκουμε στη συνομοταξία του πρώτου ίσως να θεωρούμαστε τυχεροί γιατί επιτρέπουμε στον εγκέφαλό μας και στην καρδιά μας να κάνει συχνά reboot και να τα παίρνουμε όλα από την αρχή χωρίς να επηρεαζόμαστε από προηγούμενες καταστάσεις που έχουμε βιώσει. Αν όμως είμαστε κι εμείς σαν τους αγαθούς γίγαντες κι είναι αδύνατον να διαγράψουμε μνήμες κι ιδιαίτερα συναισθήματα τότε απασχολούμε τα βασικότερα κομμάτια του νευρολογικού και συναισθηματικού μας συστήματος, με διάφορες θύμησες, οι οποίες άλλοτε μας κάνουν να στεναχωριόμαστε, άλλοτε μας κάνουν να χαιρόμαστε σαν μικρά παιδιά και πού και πού μας εξαγριώνουν. Και μετά μας λένε και κυκλοθυμικούς από πάνω!

Ειδικά στο κομμάτι των σχέσεων είναι πολύ ψυχοφθόρο να μπορούμε να θυμηθούμε ακριβώς πώς νιώθαμε αυτόματα και χωρίς καμία προσπάθεια. Πώς μας έκαναν οι άλλοι να αισθανόμαστε για κείνους και για μας και πώς χαιρόμασταν ή λυπόμασταν ανάλογα με τις δικές μας σκέψεις. Είναι λίγο σαν μαρτύριο να μπορείς να βιώσεις πράγματα και καταστάσεις ξανά και ξανά από την αρχή επειδή έχεις την ικανότητα να θυμάσαι και την παραμικρή λεπτομέρεια. Ζούμε την ημέρα της Μαρμότας χωρίς να έχουμε επιλογή. Η επιλεκτική μνήμη είναι δώρο, λένε κάποιοι. Ενώ υπάρχουν κι εκείνοι που αντιτίθενται σθεναρά σ’ αυτήν την άποψη και λένε πως «είμαστε οι αναμνήσεις μας».

Είμαστε όμως; Ή θέλουμε να είμαστε; Θέλουμε να βασανιζόμαστε ή δεν μπορούμε να κάνουμε κι αλλιώς; Μήπως το να έχουμε την ικανότητα να μη διαγράφουμε τίποτα από το σκληρό μας δίσκο τελικά κάνει κακό μόνο σε μας; Πόση δύναμη ή αποφασιστικότητα χρειάζεται για να απαλλαγούμε από καταστάσεις και σκέψεις του παρελθόντος έτσι ώστε να ξεκινήσουμε κάτι καινούργιο σαν μια λευκή κόλλα χαρτί, έτοιμοι για νέες εμπειρίες; Κι αν το καταφέρουμε, μήπως έχουμε απαρνηθεί, με κάποιο τρόπο, αυτό που έχουμε γίνει μέσα απ’ όλα όσα έχουμε περάσει; Ρητορικά διλήμματα που κανένας κανόνας δεν ισχύει. Ο καθένας από μας είναι μοναδικός και ξεχωριστός κι αντιδράει κατά βούληση ή κατά επιθυμία με όποιον τρόπο πιστεύει ότι μπορεί να συνεχίσει.

Σκοπός είναι να μη βασανίζουμε εμάς και κατ’ επέκταση τους ανθρώπους που θα θέλουν να ξεκινήσουν μαζί μας μια νέα ιστορία. Γιατί έχουν κι εκείνοι τα δικά τους διλήμματα, τις δικές τους αναμνήσεις και σκεφτείτε τι μπέρδεμα θα προκύψει, αν κάθε φορά μπερδεύονται αναμνήσεις και σκέψεις -παρελθοντικές- τι έχει να γίνει. Γόρδιος δεσμός και βάλε κι αυτά απλώς κόβονται, οπότε κάθε προσπάθεια για να ευδοκιμήσει κάτι νέο θα πηγαίνει στο βρόντο.

Ίσως το ιδανικό -αν υπάρχει-θα ήταν να εναλλασόμαστε από χρυσόψαρα σε ελέφαντες. Αλλά κι αυτό θέλει κόπο και τρόπο. Να φτιάξουμε εικονικά κουτάκια στο μυαλό μας και να ξεσκαρτάρουμε αυτά που μας στεναχωρούν από εκείνα που μας έκαναν καλύτερους και λίγο σοφότερους. Μπορεί να μη γίνουμε ποτέ εύκολοι άνθρωποι αλλά θα είμαστε τουλάχιστον αλώβητοι, ως ένα σημείο. Μέχρι εκείνο το σημείο που θα σταματήσουμε να κάνουμε εμάς κι αξιόλογους ανθρώπους που περνάνε απ’ τη ζωή μας να νιώθουν πως κουβαλάμε στην πλάτη μας επεισόδια προηγούμενης σεζόν.

Γιατί τα μοτίβα κι οι επαναλήψεις, εκτός από βαρετά είναι κι εξαιρετικά κουραστικά για όλους. Και σκοπός μας είναι να είμαστε καλά για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε μπροστά χωρίς δεύτερες σκέψεις κι αμφιβολίες. Έτσι θα γνωρίζουμε πως όποιος θέλει να μείνει δίπλα μας, θα το κάνει επειδή στ’ αλήθεια το γουστάρει κι όχι επειδή -με κάποιον τρόπο- το εκβιάζουμε εμείς συναισθηματικά.