«Μαύρο πρόβατο» ή αυτός που θα πει αλήθειες που δεν αρέσουν;

«Μαύρο πρόβατο»· ένας χαρακτηρισμός που δεν προκύπτει από επιλογή αλλά είναι συνήθως προϊόν μιας ορισμένης συμπεριφοράς και στάσης ζωής. Συνήθως πρόκειται για άτομο που ξεχωρίζει από τη μάζα για τις απόψεις και τις πεποιθήσεις του. Το μόνο σίγουρο είναι ότι κάποιος που αποκαλείται «μαύρο πρόβατο» έχει κάτι το ξεχωριστό γι’ αυτό και απέκτησε το συγκεκριμένο παρατσούκλι.

Υπάρχουν ανάμεσά μας «μαύρα πρόβατα», μπορεί να τους γνωρίζουμε από την παιδική ηλικία, να βρίσκονται στο κοντινό μας περιβάλλον -επαγγελματικό ή φιλικό. Συνήθως τέτοια άτομα επιδιώκουν είτε την απομόνωση είτε την προβολή, βρίσκονται δηλαδή στα δύο άκρα. Η συμπεριφορά των άλλων απέναντί τους δεν τους ενοχλεί αλλά αντίθετα μπορεί να αποτελεί και κίνητρο για να παραμείνουν σταθεροί στις απόψεις τους, για να ξεχωρίσουν και να δείξουν στους άλλους μέσα από τα δικά τους βιώματα κάτι διαφορετικό.

Δε χωράνε σε νόρμες ούτε και θέλουν, είναι απελευθερωμένα πνεύματα και καθετί που τους δεσμεύει τους κάνει να τρέχουν στην αντίθετη κατεύθυνση. Θα έλεγε κανείς ότι τέτοια άτομα έχουν δικά τους πρότυπα και ότι ο χαρακτήρας τους είναι κράμα από τα καλύτερα συστατικά των προτύπων τους, ενώ συνεχώς δουλεύουν για να τον τελειοποιήσουν. Ένα «μαύρο πρόβατο» όμως γεννιέται ή γίνεται; Ιδού η απορία!

Μπορεί κάποιος να παρουσιάζει τα παραπάνω χαρακτηριστικά από μικρή ηλικία. Πολλά παιδιά με την παρότρυνση των γονιών τους -ή και όχι- αποδεικνύουν ότι έχουν ένα εντελώς δικό τους όραμα, το οποίο και θέλουν να πραγματοποιήσουν. Διαβάζουν κι ενημερώνονται πάνω σε αυτό που τους ενδιαφέρει, ενώ τους διακατέχει μια ακόρεστη λαχτάρα να μάθουν και να αξιοποιήσουν ό,τι πληροφορία τους δίνεται. Γίνονται επίμονοι και η λέξη που έχουν μόνιμα στο στόμα είναι το «γιατί» -και με το δίκιο τους κιόλας αφού θέλουν να βρίσκουν μια λύση για κάθε πρόβλημα που παρουσιάζεται και ικανοποίηση για αυτούς είναι η άμεση επίλυσή του.

Στα πλαίσια της οικογένειας μπορεί να πρόκειται για το παιδί-θαύμα που ξεχωρίζει σε ό,τι κάνει και οι δικοί του είναι περήφανοι, αλλά υπάρχει και η αντίθετη πλευρά, γονείς που δεν επικροτούν τη συμπεριφορά του παιδιού τους αλλά τη θεωρούν υπερβολική με βάση τη δική τους ιδιοσυγκρασία. Αυτές οι οικογένειες συνήθως απαιτούν από τα παιδιά τους να ακολουθήσουν τα δικά τους πρότυπα, χωρίς να αποκλίνει η συμπεριφορά τους σε έντονο βαθμό. Αυτός είναι και ένας λόγος που συχνά τα «μαύρα πρόβατα» επαναστατούν. Θα ακούσεις απ’ αυτούς πικρές αλήθειες, πράγματα που πολλοί θα προτιμούσαν να μη βγουν στην επιφάνεια, να μην ακουστούν. Δε συμβιβάζονται με τα στάνταρ, έχουν τη δική τους άποψη και η προσπάθεια των άλλων να τους πείσουν για κάτι διαφορετικό μόνο αποτυχημένη μπορεί να είναι.

Η οικογένεια πολλές φορές αντιμετωπίζει επικριτικά τον «αντιρρησία» και του ασκεί ψυχολογικό πόλεμο. Βρίσκει τις απόψεις του υπερβολικές, ενίοτε και εκτός πραγματικότητας. Εξάλλου δεν είναι εύκολο να αποδεχτείς ότι το παιδί σου δεν έχει υιοθετήσει ούτε στο ελάχιστο τις δικές σου αντιλήψεις, να μπεις στη διαδικασία να δεις τον δικό του κόσμο και να καταλάβεις πώς σκέφτεται και αντιμετωπίζει τα πράγματα. Το «μαύρο πρόβατο» είναι κυρίως το άτομο που φέρνει στην επιφάνεια την παθογένεια της οικογένειας, που δεν αφήνει τα προβλήματα κρυμμένα κάτω απ’ το χαλάκι, κάνοντας πως δεν υπάρχουν ή επισκιάζοντάς τα με κάτι άλλο. Αντίθετα θα πει αυτό που σκέφτεται έξω απ’ τα δόντια, όσο κι αν δεν αρέσει στους δικούς του.

Πώς είναι άραγε να νιώθεις ότι δεν ταιριάζεις με την οικογένειά σου; Πολλά παιδιά τα οποία δε δέχτηκαν τις υποδείξεις των γονιών τους απομακρύνθηκαν. Υπάρχει ενίοτε μια απογοήτευση, νιώθεις ότι κανείς δεν μπορεί να σε καταλάβει ενώ παράλληλα δεν μπορείς να καταπνίξεις το επαναστατικό συναίσθημα που σου βγαίνει αβίαστα. Η διαφορετικότητά είναι ένα χαρακτηριστικό των συγκεκριμένων ατόμων και μάλιστα δεν το επιδιώκουν προκειμένου να ξεχωρίσουν. Τους είναι αδιανόητο ότι υπάρχουν άνθρωποι που δεν επιδιώκουν τη συνεχόμενη εξέλιξη, που απλώς συμβιβάζονται και στέκονται ακίνητοι αφήνοντας τον χρόνο να περνά. Η αλήθεια είναι ότι δεν έχουν πρόβλημα ακόμα και να βρεθούν στο περιθώριο αρκεί να μείνουν σταθεροί σε αυτό που πρεσβεύουν.

Όταν λέμε ότι ένα «μαύρο πρόβατο» ζει στο περιθώριο, συνήθως αυτό συμβαίνει γιατί οι υπόλοιποι που βρίσκονται γύρω του -είτε οικογένεια είτε φίλοι και γνωστοί- ξεβολεύονται από τη δική τους πραγματικότητα. Το συγκεκριμένο πρόσωπο αποτελεί γι’ αυτούς μιας μορφής απειλή! Δεν μπορείς όμως να επέμβεις στη συμπεριφορά κανενός και εξάλλου οι πιο μεγάλες αλλαγές προέκυψαν από επαναστάτες. Γιατί λοιπόν να προσπαθήσεις να περιορίσεις αυτόν που θα πει τα πράγματα όπως έχουν, ακόμα κι αν δε γίνουν αρεστά;